open Lapo All · Collections · Tags · Authors · Random · Add
Details

Edit on Github

License: CC-BY-SA 4.0

Sources: liputenpo.org liputenpo.org commons.wikimedia.org

tomo tawa

jan Alonola
Sep 1, 2022

tomo tawa mute li lon. jan li kepeken ona tawa ijo mute: tawa jan, tawa ijo, tawa esun

tenpo pini mute la, jan li pali e sike tawa. kulupu ante mute la, jan li pali e ona lon tenpo sama. tenpo kama la, jan li pana e sike lon poka tomo. ni la, tomo tawa li lon. taso tenpo pini la, jan anu soweli li tawa e tomo tawa.

tenpo kama la, jan li pali e ilo kon. ilo ni li pana e wawa tan kon telo seli. jan li kepeken e ilo kon tawa tomo tawa, taso tomo tawa ni li tawa lon nasin pi linja kiwen taso, lon nasin ante ala.

tenpo kama la, jan li kepeken e ilo kon tawa tomo tawa pi nasin linja ala. jan sona mute li kama sona, li kama pali e ijo mute sin tawa tomo tawa. suli la, tenpo sike pini (1828) la, tomo tawa suli pi tawa jan li tawa kepeken ilo kon lon nasin ni: tan ma tomo Lonton (London) tawa ma tomo Pa (Bath)

tenpo sike kama (1839) la, jan Anteson (Robert Anderson) li pali e tomo tawa sin: ona li kepeken e wawa tan poki wawa.

tenpo kama la, jan li pali e ilo wawa sin (1860, Christian Reithmann), e ilo pi sike tu kepeken ilo kon (1869, Pierre Michaux en Louis-Guillaume Perreaux), e ijo ante sin mute. suli la, jan Pen (Carl Benz, 1886) li pali e tomo tawa pona kepeken ilo pi telo wawa. ilo li seli e telo wawa li kama e wawa tan seli. tenpo sama (1886 & 1887) jan Pen en jan Tanle (Gottlieb Daimler) li kama jo e lipu lawa tawa tomo tawa ona. lipu lawa li toki e ni: jan ni li pali e ijo sin ni, jan pali li lawa e ni: jan ante li ken ala ken pali e ijo sin. ken la, jan ante o pana e mani.

tomo tawa mute pi poki wawa en tomo tawa mute pi telo wawa li kama lon. jan Senasi (Jenatzy, 1899) li pali e tomo tawa. ona li tawa pi wawa mute (100km/h) kepeken tomo tawa ni.

tomo tawa

ma Mewika la, jan Po (Henry Ford) en jan ante li pali e tomo tawa. ma ale la, kulupu esun mute li kama lon. ma Mewika la, kulupu esun Kenewa Moto (General Motors) li kama lon (1908). kulupu li pali e tomo tawa lili, e tomo tawa suli, e tomo tawa pi mani mute, e tomo tawa pi mani lili.

jan li kepeken e tomo tawa tawa pali kili, tawa pali kasi. ma mute la, kulupu lawa li pali e lawa tawa tomo tawa. sina o jo e lipu lawa pi tomo tawa. kin la, lawa sin ni li lon: sina ken ala tawa suli mute kepeken tomo tawa.

tomo tawa pi poki wawa li kama mute lili. taso tomo tawa pi telo wawa li kama mute. ma mute li pali e nasin pona tawa tomo tawa, li pali kin e nasin pi tomo tawa taso. tomo tawa li kama wawa, li kama pona, li kama pakala pi lili taso, taso pakala la, ona li kepeken e telo wawa ike. ona li pana e kon ike.

tenpo ni la, tomo tawa li ken kepeken telo ante (pi kon ike ala), li ken kepeken poki wawa (pi kon ike ala). kulupu esun mute pi tomo tawa li lon. suli la, kulupu ni li lon: Volkswagen, Toyota, Mercedes-Benz, General Motors, Ford, Honda, Nissan, Hyundai

o tawa pona kepeken tomo tawa!