enko li seme?
kon pi nimi sin “enko” li seme? ijo ale li suli anu lili. ken la, ijo nanpa wan la, ijo nanpa tu li suli. sina ken wile sona e ni: suli pi ijo nanpa wan li seme? suli pi ijo nanpa tu li seme? sina ken nanpa e suli pi ijo ni tu. suli pi ijo ale li wile e nanpa tu wan. nanpa tu wan ni li nanpa e enko ijo. taso ni li nasa: sina weka e ijo la, enko ijo li kama ala weka, li awen. taso tenpo ni la, ijo ala anu kon taso li lon insa pi enko ijo.
tenpo ni la, sina ken kepeken nimi sin “enko.” sina sona pona e nimi sin ni. taso lon la, enko li seme? enko li sama kon, anu nanpa ijo, anu sona taso, anu nimi taso, anu seme? ijo ale li lon ala la, enko li lon ala lon? pini la, enko li lon anu lon ala anu seme? tenpo ale la, jan sona mute li wile sona e ni, li toki sona utala e ni.
ken la, enko li ijo. taso ona li kon ala: kon li weka la, enko kon li lon a. sina ken pana e kon sin lon enko pi kon weka. ni la, enko li ijo la, jan li ken ala pilin e ona, li ken ala lukin e ona. ona li sama ala ijo ante ale. tenpo pini weka la, jan Pato (Πλάτων, 429– 347 BCE) la, enko li ijo. ijo ante ale li tan enko. enko li sama ala ijo ante ale; taso ona li ken kama ijo ante ale. enko en selo li pali e sijelo e ijo ale. tenpo ale la, selo li lon ma sewi. taso ona li kama lon enko la, ijo li lon a. ijo en sijelo li seme? ona li selo lon enko.
jan Alitotele (Ἀριστοτέλης, 384–322 BCE) li pilin ante. ona la, enko li ma. kala li lon telo la, ma ona li telo. anu pilin pi jan Alitotele la, lon la, ma kala li selo insa pi telo ni—telo li lon poka ale ona. jan li lon kon la, ma ona li selo insa pi kon ni—kon li lon poka ale ona. ken la, sina wile sona e ni—ijo ni li lon enko seme? taso jan Alitotele la, wile sona ni li ike lili. sina ken sona e ni taso: ma ijo li seme? anu ijo ante seme li lon poka ale pi ijo ni? enko li lon ala, li sona taso, li nimi taso. tenpo suli kama la, jan Teka (René Descartes, 1596–1650) li pilin e sama anu sama lili.
jan Nuto (Isaac Newton, 1643–1727) la, ale ijo li lon enko. taso pilin pi jan Nuto li sama ala pilin pi jan Pato. pilin pi jan Nuto la, ijo ale li lon enko, taso ona li tan ala enko. enko en selo li pali ala e ijo. jan Nuto la, enko li sama lipu pi sitelen ala. tan seme? mi sitelen la, mi pana e sitelen lon lipu walo, mi pana e ona lon lipu pi sitelen ala. sina ken toki e ni—lipu li enko sitelen. nasin sama la, ijo li lon la, ona li lon enko, li lon enko pi ijo ala. ijo li sama sitelen la, enko li sama lipu walo. enko li jo e ijo ale. tenpo ale la, enko ni li ante ala, li tawa ala. sina ken nanpa e tawa ijo, e ante ijo, kepeken enko pi tawa ala, kepeken enko pi ante ala.
pini la, jan Antan (Albert Einstein, 1879– 1955) li sama lili pi jan Teka, li sama lili pi jan Nuto. sama jan Teka sama jan Alitotele la, sona pi enko ijo li wile e ijo tu anu ijo mute. sina wile sona e enko ijo la, sina ken nanpa e suli pi linja ni—linja li tan ijo li tawa ijo ante ale. ni li sama jan Alitotele, li sama jan Teka. taso kin la, enko li ijo, anu sama ijo. sina ken wile sona e ni—enko ni li sama seme? ken la, pilin sina la, enko pi jan Antan li sama enko pi jan Nuto. taso ante la, pilin pi jan Antan la, enko li ken ante, li ken sama linja, li ken sama sike. kin la, enko li ken ante e ijo, li ken ante e tawa ijo. ni li nasa lili! sona pi enko ni li wile e pali mute, e wawa sona mute!
enko la, jan mute li pilin ante. tenpo kama la, jan ante li pilin ante sin. tenpo ala la, kama sona enko li pini. pilin pi sina kin la, enko li seme?