kalama musi pi nimi Sitejin pi toki pona

林虤 Aug 7, 2022

{"/":{"prev":{"id":"2022/08/ale-o-toki-1","data":{"title":"ale o toki!","description":null,"authors":["jan-tewan"],"proofreaders":null,"date":"2022-08-07T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":null,"tags":null,"license":null,"sources":["https://web.archive.org/web/2/https://lipu.pona.la/jan-tewan/ale-o-toki"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"body":"mi jan Tewanololi, taso sina ken kepeken nimi \"jan Tewan\" tan lili pi nimi ni. sitelen en kalama musi en sona toki li pona li musi a tawa mi. ma ni li pona kin! tenpo mute la mi sitelen lon ona. wile mi la ni o pona tawa sina! ni li sitelen lili, taso lon tenpo kama la mi pali e sitelen suli. \n\no awen pona, mi tawa!","filePath":"poki/plaintext/2022/08/ale-o-toki-1.md","digest":"54670ae4fb5f4b60","rendered":{"html":"mi jan Tewanololi, taso sina ken kepeken nimi “jan Tewan” tan lili pi nimi ni. sitelen en kalama musi en sona toki li pona li musi a tawa mi. ma ni li pona kin! tenpo mute la mi sitelen lon ona. wile mi la ni o pona tawa sina! ni li sitelen lili, taso lon tenpo kama la mi pali e sitelen suli.\no awen pona, mi tawa!","metadata":{"headings":[],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"ale o toki!","description":null,"authors":["jan-tewan"],"proofreaders":null,"date":"2022-08-07T00:00:00.000Z","date-precision":"day","tags":null,"original":null,"license":null,"sources":["https://web.archive.org/web/2/https://lipu.pona.la/jan-tewan/ale-o-toki"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"},"next":{"id":"2022/08/ma-ni-li-pona-mute","data":{"title":"ma ni li pona mute","description":null,"authors":["soweli-mokapen"],"proofreaders":null,"date":"2022-08-07T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":null,"tags":null,"license":null,"sources":["https://web.archive.org/web/2/https://lipu.pona.la/soweli-mokapen/ma-ni-li-pona-mute"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"body":"mi jan pi sike suno tu wan la mi kama sona e nasin sitelen li sitelen e lipu mute. mi kama jan pi lili ala la mi awen sitelen mute e lipu. taso tenpo pini poka la mi pali ala e lipu mute. mi toki insa e ni: \"mi o sitelen sin e lipu. tan seme la mi pini?\" taso mi awen pali ala. \nkin la, toki pona li pana e wile musi tawa mi. ona la mi wile pali e lipu musi e sitelen musi e kalama musi. taso tenpo ale la mi pali mute ala e ni. \ntaso, ma sin ni la mi ken *wan* e wile tu ni li ken lon e ona a! mi ken sitelen e lipu musi sin kepeken toki pona. ni li pona mute tawa mi. tan ni la mi wile pana e sitelen mute tawa ma ni. \no lukin lon tenpo kama. wile mi la mi pana e sitelen sin.","filePath":"poki/plaintext/2022/08/ma-ni-li-pona-mute.md","digest":"1bc78d417afbafbb","rendered":{"html":"mi jan pi sike suno tu wan la mi kama sona e nasin sitelen li sitelen e lipu mute. mi kama jan pi lili ala la mi awen sitelen mute e lipu. taso tenpo pini poka la mi pali ala e lipu mute. mi toki insa e ni: “mi o sitelen sin e lipu. tan seme la mi pini?” taso mi awen pali ala. \nkin la, toki pona li pana e wile musi tawa mi. ona la mi wile pali e lipu musi e sitelen musi e kalama musi. taso tenpo ale la mi pali mute ala e ni. \ntaso, ma sin ni la mi ken wan e wile tu ni li ken lon e ona a! mi ken sitelen e lipu musi sin kepeken toki pona. ni li pona mute tawa mi. tan ni la mi wile pana e sitelen mute tawa ma ni. \no lukin lon tenpo kama. wile mi la mi pana e sitelen sin.","metadata":{"headings":[],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"ma ni li pona mute","description":null,"authors":["soweli-mokapen"],"proofreaders":null,"date":"2022-08-07T00:00:00.000Z","date-precision":"day","tags":null,"original":null,"license":null,"sources":["https://web.archive.org/web/2/https://lipu.pona.la/soweli-mokapen/ma-ni-li-pona-mute"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"}},"t/music":{"prev":{"id":"2022/08/pilin-tonsi","data":{"title":"pilin tonsi","description":null,"authors":["jan Kepi"],"proofreaders":null,"date":"2022-08-08T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":null,"tags":["music"],"license":null,"sources":["https://wubbass.bandcamp.com/track/pilin-tonsi","https://wubbass.bandcamp.com/track/pilin-tonsi-reamastered"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"body":"kalama mi li ike tawa mi (li ike tawa mi a) \nmi wile ante e ni \ntaso, mi ken ala \nkalama mi li pona tawa ona ale (li pona tawa ona ale) \ntaso, mi wile pona e ni\n\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \nmi wile weka e ni \nlon tenpo ale\n\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \ntaso, ona li awen lon mi\n\nsijelo mi li ike tawa mi (li ike tawa mi a) \nmi wile ante e ni \ntaso, mi ken ala \ntaso, mi awen lon tenpo sike mute la, (mi awen lon tenpo sike mute) \nken la, mi ante e ni\n\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \ntenpo kama suli la, \nona li weka\n\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \ntenpo lon la, \nmi pilin ike\n\nmi sona e ni: \nsina toki tawa mi \nkepeken nimi pi wile mi la,\n\nmi pilin pona \ntaso, pilin li awen ala \npilin li tawa weka a\n\nmi wile e ni: \nlinja pi sijelo mi \nli weka, taso, ni li ken ala\n\nale ni li ken la, \nmi pilin ike ala \nmi pilin e ni:\n\npilin pona tonsi \npilin pona tonsi \npilin ni la, lon mi \nli kama pona\n\npilin pona tonsi \npilin pona tonsi \nmi wile e ni: \nlon mi li awen pona","filePath":"poki/plaintext/2022/08/pilin-tonsi.md","digest":"cada511963ba8b9d","rendered":{"html":"kalama mi li ike tawa mi (li ike tawa mi a) \nmi wile ante e ni \ntaso, mi ken ala \nkalama mi li pona tawa ona ale (li pona tawa ona ale) \ntaso, mi wile pona e ni\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \nmi wile weka e ni \nlon tenpo ale\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \ntaso, ona li awen lon mi\nsijelo mi li ike tawa mi (li ike tawa mi a) \nmi wile ante e ni \ntaso, mi ken ala \ntaso, mi awen lon tenpo sike mute la, (mi awen lon tenpo sike mute) \nken la, mi ante e ni\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \ntenpo kama suli la, \nona li weka\npilin ike tonsi \npilin ike tonsi \ntenpo lon la, \nmi pilin ike\nmi sona e ni: \nsina toki tawa mi \nkepeken nimi pi wile mi la,\nmi pilin pona \ntaso, pilin li awen ala \npilin li tawa weka a\nmi wile e ni: \nlinja pi sijelo mi \nli weka, taso, ni li ken ala\nale ni li ken la, \nmi pilin ike ala \nmi pilin e ni:\npilin pona tonsi \npilin pona tonsi \npilin ni la, lon mi \nli kama pona\npilin pona tonsi \npilin pona tonsi \nmi wile e ni: \nlon mi li awen pona","metadata":{"headings":[],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"pilin tonsi","description":null,"authors":["jan Kepi"],"proofreaders":null,"date":"2022-08-08T00:00:00.000Z","date-precision":"day","license":null,"tags":["music"],"original":null,"sources":["https://wubbass.bandcamp.com/track/pilin-tonsi","https://wubbass.bandcamp.com/track/pilin-tonsi-reamastered"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"},"next":{"id":"2022/07/poki-suno-lili-wasoweli","data":{"title":"poki suno lili (kalama open pi sitelen \"SUNO OLIN: toki awen wasoweli\")","description":"ni li kalama musi wasoweli. isipin la, ni li tan sitelen tawa musi. (wasoweli li seme? ona li pona li suwi li olin.)","authors":["akesi kon Nalasuni"],"proofreaders":null,"date":"2022-07-25T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":{"title":null,"authors":null},"tags":["original","music","vocal synth","chiptune","sitelen telo"],"license":null,"sources":["https://nmccoy.net/wasoweli3.html","https://www.lexaloffle.com/bbs/cart_info.php?cid=wasoweli3","https://www.youtube.com/watch?v=u9rPtXM-tKA","https://www.youtube.com/watch?v=8grmP7HcmiQ"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"body":"tenpo li kama la \nsuno li lon \no lukin e sewi \no pilin e kon \njan ale li sona \ne wile suwi \no kute e kalama ni!\n\npoki suno lili o! \no kalama e olin sina \ntawa ale lon ma ale \npilin suno o lon pona! \nwasoweli suwi o! \no pana sin e suno sina \nmi o sona e lon ona \nolin lon la jan li wawa!","filePath":"poki/plaintext/2022/07/poki-suno-lili-wasoweli.md","digest":"e2f2bf2e931fb06f","rendered":{"html":"tenpo li kama la \nsuno li lon \no lukin e sewi \no pilin e kon \njan ale li sona \ne wile suwi \no kute e kalama ni!\npoki suno lili o! \no kalama e olin sina \ntawa ale lon ma ale \npilin suno o lon pona! \nwasoweli suwi o! \no pana sin e suno sina \nmi o sona e lon ona \nolin lon la jan li wawa!","metadata":{"headings":[],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"poki suno lili (kalama open pi sitelen \"SUNO OLIN: toki awen wasoweli\")","description":"ni li kalama musi wasoweli. isipin la, ni li tan sitelen tawa musi. (wasoweli li seme? ona li pona li suwi li olin.)","authors":["akesi kon Nalasuni"],"proofreaders":null,"date":"2022-07-25T00:00:00.000Z","date-precision":"day","tags":["original","music","vocal synth","chiptune","sitelen telo"],"original":{"title":null,"authors":null},"license":null,"sources":["https://nmccoy.net/wasoweli3.html","https://www.lexaloffle.com/bbs/cart_info.php?cid=wasoweli3","https://www.youtube.com/watch?v=u9rPtXM-tKA","https://www.youtube.com/watch?v=8grmP7HcmiQ"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"}},"t/translation":{"prev":{"id":"2023/03/tomo-wasinsan","data":{"title":"tomo Wasinsan","description":"A translation of 'the House of the Rising Sun'.","authors":["kala Asi"],"proofreaders":null,"date":"2023-03-05T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":{"title":"The House of the Rising Sun","authors":["unknown"]},"tags":["music","translation"],"license":null,"sources":["https://www.youtube.com/watch?v=teFNp1tK35k"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":"I'd license, but translations and copyright are wonky"},"body":"ma ike Wasinsan li lon \nma tomo Niwalin. \nona li anpa e jan mute \nli anpa e mi kin. \n\nmama meli mi li pali \ne len noka laso sin. \nmama mije li musi tan mani \nlon ma tomo Niwalin. \n\nmije musi li wile taso \ne poki pi ale ona. \ntelo la ona li kama nasa \nla ona li ken pilin pona. \n\njan lili o kute e mama: \no sama ala nasin mi! \ntomo Wasinsan li awen la \napeja li ken ala pini. \n\nnoka wan mi li lon supa, \nnoka ante li open tawa. \nma Niwalin la mi tawa sin \nli pali e anpa mi a. \n\nma ike Wasinsan li lon \nma tomo Niwalin. \nona li anpa e jan mute \nli anpa e mi kin.","filePath":"poki/plaintext/2023/03/tomo-wasinsan.md","digest":"d5789966784a6d01","rendered":{"html":"ma ike Wasinsan li lon \nma tomo Niwalin. \nona li anpa e jan mute \nli anpa e mi kin.\nmama meli mi li pali \ne len noka laso sin. \nmama mije li musi tan mani \nlon ma tomo Niwalin.\nmije musi li wile taso \ne poki pi ale ona. \ntelo la ona li kama nasa \nla ona li ken pilin pona.\njan lili o kute e mama: \no sama ala nasin mi! \ntomo Wasinsan li awen la \napeja li ken ala pini.\nnoka wan mi li lon supa, \nnoka ante li open tawa. \nma Niwalin la mi tawa sin \nli pali e anpa mi a.\nma ike Wasinsan li lon \nma tomo Niwalin. \nona li anpa e jan mute \nli anpa e mi kin.","metadata":{"headings":[],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"tomo Wasinsan","description":"A translation of 'the House of the Rising Sun'.","authors":["kala Asi"],"proofreaders":null,"date":"2023-03-05","date-precision":"day","original":{"title":"The House of the Rising Sun","authors":["unknown"]},"tags":["music","translation"],"license":null,"sources":["https://www.youtube.com/watch?v=teFNp1tK35k"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":"I'd license, but translations and copyright are wonky"},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"},"next":{"id":"2022/07/sona-sin-pona-tan-jan-sewi-jojane","data":{"title":"sona sin pona tan jan sewi Jojane","description":"A translation of John's Gospel","authors":["Jonathan Hill"],"proofreaders":null,"date":"2022-07-21T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":{"title":"The Gospel of John","authors":null},"tags":["translation","story","prose","nasin sewi","religion"],"license":"CC BY-SA 4.0","sources":["https://www.dropbox.com/scl/fo/1lwxpg9edoq0vp8a3k87b/AO-KKWMrxjSaYDm9HQo2u7o?rlkey=nnbhztds2crng00u8zu1mf7zb&e=3&dl=0"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"body":"# sona sin pona tan jan sewi Jojane\n\n---\nkipisi lipu nanpa wan\n---\n\ntenpo open la, toki li lon. toki li lon poka sewi. toki li sewi. 2\nopen la, ona li lon poka sewi. 3 ona la, ale li kama lon. ona ala la,\nala li kama lon. 4 kon li lon ona. kon li suno tawa jan. 5 suno li\nsuno lon pimeja. pimeja li anpa ala e ona. \\[*anu: pimeja li sona ala e\nona.*\\]\n\n6 tenpo pini la, jan li kama. sewi li pana e ona. nimi ona li Jojane.\n7 ona li kama tan ni: ona li toki e suno ni. tan ni la, jan ale li ken\nsona. 8 kin la, jan ni li suno ala. ona li toki taso e suno.\n\n9 tenpo pi jan Jojane la, suno lon li kama lon ma. suno ni li suno e\njan ale. 10 ona li lon ma. ona la, ma li kama lon. taso ma li sona ala\ne ona. 11 ona li kama tawa jan ona. taso jan ona li kama ala jo e ona.\n12 taso jan li kama jo e ona li sona e nimi ona la, jan ni li ken kama\njan lili sewi. 13 tan ala sijelo la, jan ni li kama lon. tan ala wile\njan la, jan ni li kama lon. taso tan sewi la, jan ni li kama lon.\n\n14 toki li kama sijelo. ona li lon mi mute. mi mute li lukin e wawa\nona. wawa ona li sama wawa pi mije lili taso tan mama mije. pona en lon\nli lon wawa ona. 15 jan Jojane li lukin e ona. jan Jojane li toki e\nni: 'jan ni li ona a! mi pini la, ona li lon. taso wawa mi li lili la,\nwawa ona li suli, tan ni: open la, ona li lon.' 16 ona li pana e pona\nmute mute tawa mi ale. 17 jan Mose la, lipu lawa li kama. jan Jesu la,\npona en lon li kama. 18 jan ala li lukin e sewi. taso sewi taso li lon\nsinpin sijelo pi mama mije la, ona li pana e sona sewi.\n\n19 ma tomo Jelusalen la, jan Juta mute li pana e jan sewi mute tawa\njan Jojane. jan sewi li toki e ni: 'sina o! sina jan seme?' 20 jan\nJojane li toki e ni: 'mi ala li jan ko sewi.' 21 jan sewi li toki e\nni: 'sina jan Elija anu seme?' 'ala.' 'sina jan toki sewi anu seme?'\n'ala.'\n\n22 tan ni la, jan sewi li toki e ni: 'sina jan seme a? o pana e toki\ntawa mi la, mi ken pana e ona tawa ona pi pana mi. sina la, sina toki e\nseme?' 23 jan Jojane li toki e ni: 'mi la, kalama uta li toki wawa lon\nma pi jan ala: \"o pona e nasin sewi a!\" jan toki sewi Isija li toki e\nni.'\n\n24 (tenpo pini la, jan Palise mute li pana e jan sewi.) 25 jan sewi\nli toki e ni: 'sina ala li jan ko sewi. sina ala li jan Elija. sina ala\nli jan toki sewi. ni la, sina telo sewi e jan tan seme?' 26 jan Jojane\nli toki e ni: 'mi telo sewi kepeken telo. taso jan wan li lon sina. sina\nsona ala e ona. 27 mi pini la, ona li kama. mi anpa mute. tan ni la,\nmi ken ala linja e len noka ona.' 28 ni li lon ma Petani, li lon poka\nante pi nasin telo Jotan. lon ni la, jan Jojane li telo sewi e jan.\n\n29 tenpo suno kama la, jan Jojane li lukin e jan Jesu. jan Jesu li\nkama tawa ona. jan Jojane li toki e ni: 'o lukin e soweli len lili sewi\na! ona li weka e ike ma. 30 ona la mi toki e ni: \"mi pini la, mije wan\nli kama. wawa mi li lili la, wawa ona li suli, tan ni: open la, ona li\nlon.\" 31 tenpo pini la, mi sona ala e ona. mi telo sewi kepeken telo\ntawa ni: kulupu Isale li ken lukin e ona.'\n\n32 jan Jojane li lukin, li toki e ni: 'mi lukin e kon. ona li sama\nwaso walo. ona li kama tan sewi, li awen lon ona. 33 mi sona ala e\nona. taso ona pi pana mi li toki e ni tawa mi: \"tenpo kama la, sina\nlukin e kon. kon li kama tawa jan wan. kon li awen lon ona. jan ni telo\nsewi kepeken kon sewi.\" 34 mi lukin. mi toki e ni: jan ni li mije lili\nsewi.'\n\n35 tenpo suno kama la, jan Jojane en jan kute ona tu li lon. 36 jan\nJojane li lukin e jan Jesu. jan Jojane li toki e ni: 'o lukin e soweli\nlen lili sewi a!' 37 jan kute tu li kute e ona, li kute e jan Jesu.\n38 jan Jesu li lukin e jan kute tu. jan Jesu li toki e ni: 'sina alasa\ne seme?' ona tu li toki e ni: 'jan Lapi o!' (kon pi nimi ni li ni: jan\npi pana sona.) 'sina awen lon seme?' 39 jan Jesu li toki e ni: 'o\nkama. sina lukin.' tan ni la, jan kute tu li tawa, li lukin e tomo ona,\nli awen lon ona. tenpo pi suno anpa li lon. 40 jan kute tu la, jan\nAnteja li wan. ona li sama jan Simon Petulo. tenpo pini la, ona li kute\ne jan Jojane. tenpo ni la, ona li kute e jan Jesu. 41 ona li alasa e\nsama ona. ona li toki e ni: 'mi lukin e jan Mesija a!' (kon pi nimi ni\nli ni: jan pi ko sewi.) 42 jan Anteja en jan Simon li tawa jan Jesu.\njan Jesu li lukin e jan Simon. ona li toki e ni: 'sina jan Simon. sina\nmije lili pi jan Jojane. tenpo ni la, nimi sina li Kepa.' (nimi ni li\nPetulo, kepeken toki Elena. kon pi nimi ni li ni: kiwen.)\n\n43 tenpo suno kama la, jan Jesu li wile tawa ma Kalili. lon ni la, ona\nli lukin e jan Pilipo. jan Jesu li toki e ni: 'o kute e mi.' 44 lon\nla, jan Pilipo li kama tan ma tomo Pesata. kin la, jan Anteja en jan\nPetulo li kama tan ma tomo ni. 45 jan Pilipo li alasa e jan Natana, li\ntoki e ni: 'jan ni la jan Mose en jan toki sewi li sitelen a! mi lukin e\nona! ona li jan Jesu a! ona li mije lili pi jan Josepu, tan ma tomo\nNasawa!' 46 jan Natana li toki e ni: 'pona li ken tan ma tomo Nasawa\nanu seme?' jan Pilipo li toki e ni: 'o kama. o lukin.' 47 jan Jesu li\nlukin e jan Natana. jan Natana la, jan Jesu li toki e ni: 'o lukin a!\nlon la, jan ni li jan pi kulupu Isale. ona li toki ike ala.' 48 jan\nNatana li toki e ni: 'sina sona e mi tan seme?' jan Jesu li toki e ni:\n'jan Pilipo li toki tawa sina. taso tenpo pini la, mi lukin e sina. sina\nlon poka pi kasi kili.' 49 jan Natana li toki e ni: 'jan Lapi o! sina\nmije lili sewi. sina jan lawa pi kulupu Isale.' 50 jan Jesu li toki e\nni: 'sina sona tan seme? tan ni: mi toki e kasi lili tawa sina, anu\nseme? tenpo kama la, sina lukin e ijo pi suli mute mute.' 51 ona li\ntoki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo kama la, sina lukin\ne ni: sewi li open. kon toki li tawa sewi, li tawa anpa lon mije lili\njan.'\n\n## kipisi lipu nanpa tu\n\ntenpo suno nanpa tu wan la, kulupu pona pi kama wan olin li lon ma tomo\nKana, lon ma Kalili. mama meli pi jan Jesu li lon. 2 kin la, jan Jesu\nen jan kute ona li tawa. 3 taso telo nasa kili li lon ala. mama meli\npi jan Jesu li toki e ni: 'ona li jo ala e telo nasa kili.' 4 jan Jesu\nli toki e ni: 'meli o! seme tawa mi? seme tawa sina? tenpo mi li kama\nala.' 5 mama meli ona li toki tawa jan pali. ona li toki e ni: 'ona li\ntoki la, o pali.' 6 poki telo kiwen luka wan li lon. ona li suli mute.\n7 jan Jesu li toki e ni: 'o pana e telo lon insa pi poki telo.' ona li\npana e telo mute mute lon insa pi poki telo. 8 jan Jesu li toki e ni:\n'o kama jo e telo tan poki telo. o pana e ona tawa jan lawa kulupu.' ona\nli pana e telo. 9 jan lawa kulupu li moku e telo. telo ni li ante.\ntenpo ni la, telo ni li telo nasa kili. jan lawa kulupu li sona ala e\nni: telo nasa kili li tan seme? taso jan pali li sona. jan lawa kulupu\nli toki e ni tawa mije pi kama wan: 10 'tenpo nanpa wan la, jan ale li\npana e telo nasa kili pona. kulupu li moku e ona. tenpo nanpa tu la, jan\nale li pana e telo nasa kili pi pona ala. taso tenpo ni la, sina pana e\ntelo nasa kili pona a!'\n\n11 ni li sitelen nanpa wan. jan Jesu li pali e sitelen mute lon ma\ntomo Kana, lon ma Kalili. ona li pana e wawa ona tawa lukin. jan kute\nona li sona e ona.\n\n12 ni pini la, jan Jesu en mama meli ona en sama ona en jan kute ona\nli tawa ma tomo Kapenon. tenpo lili la, ona li awen lon ni.\n\n13 tenpo sewi suli pi kulupu Juta li lon. jan Jesu li tawa ma tomo\nJelusalen. 14 ona li lukin e jan mute lon tomo sewi. jan ni li esun e\nsoweli mani e soweli len e waso walo. kin la, jan ante li esun e mani.\n15 jan Jesu li pali e ilo utala tan linja. ona li weka e jan e soweli.\nona li pakala e mani e supa. 16 ona li toki e ni tawa jan esun pi waso\nwalo: 'o pana e ijo ni tan lon ni a! o pali ala e tomo pi mama mije mi\nsama tomo esun a!' 17 jan kute ona li awen sona e ni: sitelen li lon\nla, 'tenpo kama la, mi olin mute mute e tomo sina.' 18 tan ni la, jan\nJuta mute li toki e ni: 'sina pali e ijo ni la, sina pana e sitelen\nseme?' 19 jan Jesu li toki e ni: 'sina pakala e tomo ni la, tenpo suno\ntu wan la, mi pona e ona.' 20 jan Juta li toki e ni: 'tenpo sike mute\nmute luka wan la, jan li pali e tomo sewi ni a! tenpo suno tu wan la,\nsina pona e ona anu seme a?' 21 taso kon pi toki pi jan Jesu li ni:\ntomo sewi li sijelo ona. 22 tan ni la, tenpo kama la, jan Jesu li kama\njo e kon sin la, jan kute ona li sona e toki ona. jan kute ona li sona e\nsitelen sewi e toki pi jan Jesu.\n\n23 tenpo sewi suli la, jan Jesu li awen lon ma tomo Jelusalen. jan\nmute li sona e nimi ona. ona mute li lukin e sitelen ona. 24 taso jan\nJesu li pilin pona ala tawa ona mute. jan Jesu li sona e jan ale. 25\njan Jesu li wile ala e ni: jan wan li toki e jan ante tawa jan Jesu. jan\nJesu li sona e ijo ale lon jan.\n\n## kipisi lipu nanpa tu wan\n\njan Palise wan li lon. nimi ona li Nikotemo. ona li jan lawa pi kulupu\nJuta. 2 tenpo pimeja la, jan Nikotemo li tawa jan Jesu. ona li toki e\nni: 'jan Lapi o, mi mute li sona e ni: sina jan pi pana sona tan sewi.\nsewi li lon ala jan la, jan ni li ken ala pali e sitelen sina.' 3 jan\nJesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li kama ala\nlon tan sewi la, jan ni li ken ala lukin e ma sewi.'\n\n4 jan Nikotemo li toki e ni: 'lon nasin seme la, jan majuna li ken\nkama lon? tenpo nanpa tu la, ona li ken ala tawa insa pi mama meli ona\na!' 5 jan Jesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan\nli kama ala lon tan telo tan kon la, ona li ken ala tawa ma sewi. 6\njan li kama lon tan sijelo la, ona li sijelo. jan li kama lon tan kon\nla, ona li kon. 7 toki ni mi li nasa ala: \"sina ale o kama lon tan\nsewi.\" 8 kon li wile tawa ma wan la, ona li tawa ma ni. sina kute e\nkon. taso sina sona ala ni: ona li kama tan seme? ona li tawa seme? jan\nli kama lon tan kon la, jan ni li sama.'\n\n9 jan Nikotemo li toki e ni: 'lon nasin seme la, ni li lon?' 10 jan\nJesu li toki e ni: 'sina jan pi pana sona pi kulupu Isale a! sina sona\nala e ni anu seme? 11 lon la, lon la, mi toki tawa sina: mi mute li\nsona e ijo la, mi mute li toki e ni. mi mute li lukin e ijo la, mi mute\nli toki e ni. taso sina mute li kama ala jo e toki mi. 12 mi toki e\nijo ma tawa sina. taso sina sona ala e ni. tan ni la, mi toki e ijo sewi\ntawa sina la, sina sona ala sona? 13 mije lili jan li lon sewi. ona li\ntawa anpa. tan ni la, ona taso li tawa sewi. 14 jan Mose li sewi e\nakesi pi noka ala la, mije lili jan li sama. 15 tan ni la, jan li sona\ne ona la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale. \\[*anu: tan ni la, jan li\nsona la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale tan ona.*\\]\n\n16 'tawa ni la, sewi li olin mute mute e ma la, ona li pana e mije\nlili taso ona. tan ni la, jan li sona e ona la, jan ni li moli ala li jo\ne kon pi tenpo ale. 17 sewi li pana e mije lili tawa ma tan ala ni:\nmije lili li kipisi lawa e ma. sewi li wile e ni: mije lili la, ona li\nken pona e ma. 18 jan li sona e ona la, sewi li kipisi lawa ala e jan\nni. jan li sona ala e ona la, sewi li toki ni: jan ni li pali ike tan\nni: jan ni li sona ala e nimi pi mije lili taso sewi.\n\n19 'kipisi lawa li ni: suno li kama lon ma. taso jan li olin e pimeja,\nli olin ala e suno, tan ni: ona li pali e ijo ike. 20 jan li pali e\nijo ike la, suno li ike tawa ona. jan ni li kama ala lon suno, tan ni:\nona li wile e ni: jan ante li lukin ala e pali ona. 21 taso jan li\npali e lon la, jan ni li kama lon suno, tan ni: ona li wile e ni: jan\nante li lukin e pali ona. pali ni li lon sewi.'\n\n22 ni pini la, jan Jesu en jan kute ona li kama lon ma Juta. ona li\nawen lon ni, li telo sewi. 23 tenpo ni la, jan Jojane li telo sewi\nkin. ona li lon ma Anon, lon poka pi ma tomo Salin, tan ni: telo mute li\nlon ni. jan mute li kama la, jan Jojane li telo sewi e ona. 24 tenpo\nni la, jan Jojane li lon ala tomo awen pi jan ike.\n\n25 kama jaki ala la, jan kute pi jan Jojane li toki utala tawa jan\nJuta wan. 26 ona li kama tawa jan Jojane. ona li toki e ni: 'jan Lapi\no! lon poka ante pi nasin telo Jotan la, sina lon poka pi jan wan. jan\nni la, sina lukin li toki. o lukin a! jan ni li telo sewi. jan ale li\ntawa ona.'\n\n27 jan Jojane li toki e ni: 'sewi li pana ala e ijo tawa jan la, jan\nni li ken ala kama jo e ijo ni. 28 sina lukin e ni: mi toki e ni: \"mi\nala li jan ko sewi. mi kama taso. mi pini la, ona li kama.\" 29 meli pi\nkama wan olin li tawa mije pi kama wan olin taso. jan pona pi mije pi\nkama wan olin li lon poka ona, li kute. pilin ona li pona mute tan ni:\nona li kute e kalama uta pi mije pi kama wan olin. tan ni la, pilin mi\nli pona. 30 ona o suli. mi o lili. 31 jan li kama tan sewi la, jan\nni li lon sewi ale. jan li kama tan ma la, jan ni li tan ma, li toki tan\nma. jan li kama tan sewi la, jan ni li tawa sewi ale. 32 ona li lukin\nli kute la, ona li toki. jan ala li kama jo e toki ona. 33 jan li kama\njo e toki sina la, jan ni li sona wawa e ni: sewi li lon. 34 sewi li\npana e jan la, jan ni li toki e kon toki sewi. tawa ni la, ona li pana\nmute mute e kon. 35 mama mije li olin e mije lili. mama mije li pana e\nale tawa luka ona. 36 jan li sona e mije lili la, jan ni li jo e kon\npi tenpo ale. taso jan li kute ala e mije lili la, jan ni li lukin ala e\nkon. pilin utala sewi li tawa ona.'\n\n## kipisi lipu nanpa tu tu\n\njan Palise mute li kama sona e ni: jan Jojane li jo e jan kute mute la,\njan Jesu li kama jo jan kute mute mute. kin la, ona li telo sewi. jan\nJesu li sona e ni: jan Palise li kama sona e ni. 2 (lon la, jan Jesu\nli telo sewi ala. jan kute ona a li telo sewi.) 3 jan Jesu li tawa tan\nma Juta. ona li tawa kin lon ma Kalili. 4 tan ni la, ona o tawa ma\nSamali. 5 tan ni la, ona li kama lon ma tomo Sika, lon ma Samali.\ntenpo pini la, jan Jakopu li pana e ma lili tawa jan Josepu. jan Josepu\nli mije lili ona. ma lili ni li lon poka pi ma tomo Sika. 6 tenpo ni\nla, lupa telo pi jan Jakopu li lon. jan Jesu li pilin wawa ala. tan ni\nla, ona li awen lon monsi lon poka lupa telo. tenpo pi suno sewi li lon.\n\n7 meli Samali li kama. ona li wile kama jo e telo tan lupa telo. jan\nJesu li toki e ni: 'o pana e telo tawa mi. mi wile moku.' 8 (jan kute\nona li weka. ona li esun e moku lon ma tomo.) 9 meli Samali li toki e\nni: 'sina jan Juta a! mi meli Samali a! tan seme la, sina toki e ni: \"o\npana e telo\"?' (lon la, jan Samali li ike tawa jan Juta.) 10 jan Jesu\nli toki e ni: 'sina sona ala e pana sewi. kin la, sina sona ala e ni:\njan seme li toki e ni: \"o pana e telo tawa mi.\" sina sona e ni la, sina\na toki e ni: \"o pana e telo tawa mi!\" sina toki e ni la, ona li pana e\ntelo kon tawa sina.'\n\n11 meli li toki e ni: 'jan pona o. sina jo ala e poki telo. lupa telo\nli anpa suli. sina jo e telo kon tan seme? 12 jan Jakopu li mama mije\npi mi mute. ona li pana e lupa telo tawa mi mute. ona, en mije lili ona,\nen soweli ona, li moku e telo tan lupa telo ni. jan Jakopu li wawa la,\nsina wawa mute anu seme?'\n\n13 jan Jesu li toki e ni: 'jan li moku e telo tan lupa telo ni la,\ntenpo kama la, jan ni li wile moku e telo sin. 14 taso jan li moku e\ntelo tan mi la, tenpo ala la, jan ni li wile moku e telo sin. ante la,\ntelo mi li kama lupa telo lon insa ona. telo ni li tawa kon pi tenpo\nale.'\n\n15 meli li toki e ni: 'jan pona o pana e telo ni tawa mi. mi wile e\nni: mi wile ala e telo, li kama ala jo e telo.' 16 jan Jesu li toki e\nni: 'o tawa! mije sina la, o toki. ni pini la, o kama lon ni.' 17 meli\nli toki e ni: 'mi jo ala e mije.' jan Jesu li toki e ni: 'lon la, sina\ntoki a! 18 tenpo pini la, sina jo e mije luka. tenpo ni la, sina jo e\njan. taso ona li ala mije sina. ni la, sina toki e lon a!'\n\n19 meli li toki e ni: 'jan pona o! mi sona e ni: sina jan toki sewi.\n20 mama mije pi mi mute li toki anpa tawa sewi lon nena ni. sina mute\nli toki e ni: jan o toki anpa tawa sewi lon ma tomo Jelusalen.' 21 jan\nJesu li toki e ni: 'meli o sona e toki mi a! tenpo kama la, sina toki\nanpa tawa mama mije lon ala nena ni. sina toki anpa tawa mama mije lon\nala ma tomo Jelusalen. 22 sina toki anpa tawa seme? sina sona ala. mi\nmute li toki anpa tawa seme? mi mute li sona, tan ni: pona li kama tan\nkulupu Juta. 23 taso tenpo li kama, li lon a! tenpo ni la, jan li toki\nanpa lon la, jan ni li toki anpa tawa mama mije lon kon. mama mije li\nalasa e jan ni, tawa ni: jan ni li toki anpa tawa ona. 24 sewi li kon.\nkon la o toki anpa tawa ona.'\n\n25 meli li toki e ni: 'mi sona e ni: jan Mesija li kama. ona li jan pi\nko sewi. ona li kama la, ona li toki e ale.' 26 jan Jesu li toki e ni:\n'mi ona a! \\[*anu: mi lon a!*\\] mi toki tawa sina.'\n\n27 tenpo ni la, jan kute ona li kama. ona li lukin e ni: jan Jesu li\ntoki tawa meli. pilin ona li ni: ona li nasa a! taso jan ala li toki e\nni: 'sina alasa e seme?' anu 'sina toki tawa ona tan seme?' 28 meli li\npana anpa e poki telo ona. ona li tawa ma tomo. ona li toki tawa jan\nmute. ona li toki e ni: 29 'o kama a! o lukin e jan! mi pali e ijo la,\nijo ni la, jan ni li toki tawa mi. jan ni li ala jan pi ko sewi, anu\nseme?' 30 ona mute li tawa tan ma tomo, li kama tawa jan Jesu. 31\ntenpo ni la, jan kute li toki e ni: 'jan Lapi o moku.' 32 taso ona li\ntoki e ni: 'sina sona ala e ni: mi jo e moku.' 33 tan ni la, jan kute\nli toki e ni: 'jan ala li pana e moku tawa ona anu seme?'\n\n34 jan Jesu li toki e ni: 'moku mi li ni: ona pi pana mi la, ona wile\ne ijo. mi o pali e ijo ni. tan ni, pali ona li pini. 35 sina toki ala\ntoki e ni: \"tenpo mun tu tu kama la, jan li kama jo e pan tan ma\"? o\nlukin a! mi toki e ni: o sewi e oko sina. tenpo ni la, ma pan li walo a!\npan li lon! 36 jan li kama jo e pan tan ma la, jan ni li kama jo e\nmani. jan ni li kama jo e kili tawa kon pi tenpo ale. tan ni, jan li\npana e sike mama kasi tawa ma la, pilin pi jan ni li pona mute. kin la,\njan li kama jo e pan tan ma la, pilin pi jan ni li pona mute. 37 tawa\nni la, toki ni li lon: \"jan wan li pana e sike mama kasi tawa ma. jan\nante li kama jo e pan tan ma.\" 38 tenpo pini la, mi pana e sina tawa\nni: sina o kama jo e pan tan ma. pan ni la, sina pali ala. jan ante li\npali. sina tawa pali ona.'\n\n39 kin la, jan Samali mute lon ma tomo ni li sona e jan Jesu. tawa ni\nla, meli li toki e ni: 'mi pali e ijo la, ijo ni la, jan ni li toki tawa\nmi.' 40 jan Samali li kama tawa jan Jesu. ona li toki e ni: 'o awen\nlon mi mute.' tenpo suno tu la, jan Jesu li awen lon ni. 41 kin la,\njan mute mute li sona, tan toki ona. 42 jan mute ni li toki tawa meli.\nona li toki e ni: 'tenpo ni la, mi sona tan ala toki sina. mi sona tan\nni: mi kute. mi sona e ni: lon la, jan ni li pona e ma.'\n\n43 tenpo suno tu pini la, jan Jesu li tawa ma Kalili. 44 jan Jesu li\nsona e ni: jan pi toki sewi li tan ma la, jan ni li ike tawa jan tan ma\nni. 45 jan Jesu li kama lon ma Kalili la, jan Kalili li toki e ni:\n'kama pona a!' tenpo pini la, tenpo sewi suli la, ona mute li lukin e\npali wawa pi jan Jesu lon ma tomo Jelusalen. tawa ni la, ona mute kin li\ntawa ni.\n\n46 tan ni la, jan Jesu li kama kin tawa ma tomo Kana, lon ma Kalili.\n(lon ni la, ona li ante e telo tawa telo nasa kili.) jan lawa wan li\nlon. mije lili ona li pilin jaki. mije lili li lon ma tomo Kapenon. 47\njan wawa li kama sona e ni: jan Jesu li kama tan ma Juta tawa ma Kalili.\ntan ni la, ona li tawa jan Jesu. ona li wile e ni: jan Jesu o tawa, o\npona e mije lili ona. ken mute la, mije lili ona li moli.\n\n48 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: 'sina mute li lukin ala e sitelen\ne wawa nasa la, sina sona ala.' 49 jan lawa li toki e ni: 'jan pona o\nkama. sina kama ala la, jan lili mi li moli.' 50 jan Jesu li toki e\nni: 'o tawa. mije lili sina li pona.' jan li sona e toki pi jan Jesu.\nona li tawa. 51 jan pali ona li lukin e ona. jan pali li toki e ni:\n'mije lili sina li pona a!' 52 jan lawa li toki e ni: 'tenpo seme la\nona li pona?' jan pali li toki e ni: 'tenpo suno pini la, tenpo pi suno\nsewi la, pilin jaki ona li weka.' 53 tan ni la, mama mije li sona e\nni: tenpo ni la, jan Jesu li toki e ni: 'mije lili sina li pona.' ona li\nsona. jan ale lon tomo ona li sona.\n\n54 ni li sitelen nanpa tu pi jan Jesu lon ma Kalili.\n\n## kipisi lipu nanpa luka\n\nni pini la, tenpo sewi suli pi kulupu Juta li lon. jan Jesu li tawa ma\ntomo Jelusalen. 2 telo li lon ma tomo Jelusalen, lon poka pi lupa pi\nsoweli len. nimi pi telo ni li Petesa, kepeken toki Iwisi. lupa luka li\nlon poka pi telo ni. 3 jan mute li supa lon lupa. jan ni li pilin jaki\nmute. jan mute li ken ala lukin. jan mute li ken ala tawa. ona li awen e\nni: telo li tawa. \\[4 tenpo lili la, kon toki li tawa anpa lon telo.\nona li tawa sike e telo. jan nanpa wan li tawa telo la, jan ni li\npona.\\] \\[*lipu pi majuna mute la, sitelen ni li weka.*\\]\n\n5 jan wan li lon. tenpo sike mute luka luka luka tu wan la, ona li\npilin jaki. 6 jan Jesu li lukin e jan ni, li sona e ni: tenpo mute la,\nona li supa. jan Jesu li toki e ni: 'sina wile ala wile pona?' 7 jan\npi pilin jaki li toki e ni: 'jan pona o. telo li tawa la, jan ala li\npana e pona tawa mi. mi alasa tawa telo la, jan ante li tawa.' 8 jan\nJesu li toki e ni: 'o sewi. o kama jo e len anpa sina. o tawa.' 9 kin\nla, jan li pona. ona li kama jo e len anpa ona. ona li kama tawa.\n\ntenpo suno sewi li lon. 10 tan ni, jan Juta mute li toki tawa jan pi\nkama pona. ona li toki e ni: 'tenpo suno sewi li lon. sina ken ala jo e\nlen anpa.' 11 taso jan pi kama pona li toki e ni: 'jan li pona e mi\nla, jan ni li toki e ni: \"o kama jo e len anpa sina. o tawa.\"' 12 'jan\nseme li toki e ni: \"o kama jo, o tawa\"?' 13 jan pi kama pona li sona\nala, tan ni: jan Jesu li tawa. jan mute mute li lon.\n\n14 ni pini la, jan Jesu li lukin e jan pi kama pona lon tomo sewi. jan\nJesu li toki e ni: 'o lukin a! tenpo ni la, sina pona. o pali ala e ike\nla, ike mute o ala lon.'\n\n15 jan pi kama pona li tawa jan Juta. ona li toki e ni: 'jan li pona e\nmi la, jan ni li jan Jesu.' 16 tan ni la, jan Juta li alasa e jan\nJesu. tawa ni la, jan Jesu li pali e ni lon tenpo suno sewi. 17 taso\njan Jesu li toki e ni: 'tenpo ni la, mama mije mi li pali. kin la, mi li\npali.' 18 tan ni la, jan Juta li alasa mute e jan Jesu. tawa ni la,\njan Jesu li pali lon tenpo suno sewi. kin la, ona li toki e ni: sewi li\nmama mije ona. kon toki ni li: ona li sama sewi.\n\n19 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: mije lili li lukin ala e pali pi mama mije la, mije lili li ken\nala pali. tawa ni la, mije lili li lukin e pali pi mama mije, mije lili\nli pali e ni. 20 tawa ni la, mama mije li olin e mije lili. ona li\npana e pali ale ona tawa lukin tawa mije lili. kin la, tenpo kama la,\nona li pana e pali pi wawa mute mute tawa lukin tawa mije lili. tan ni\nla, sina o pilin pi sona ala. 21 mama mije li pana e kon sin tawa jan\nmoli. sama la, mije lili li wile la, mije lili li pana e kon tawa jan.\n22 mama mije li kipisi lawa e jan ala. ona li pana e kipisi lawa ale\ntawa mije lili. 23 tan ni, jan li sewi e mama mije la, jan ni li sewi\ne mije lili. jan li sewi ala e mije lili la, jan ni li sewi ala e mama\nmije. mama mije li pana e mije lili.\n\n24 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li kute e toki mi, li sona\ne ona pi pana mi la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale. jan ala li kipisi\nlawa e jan ni. jan ni li kama tan moli, tawa kon.\n\n25 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo li kama, li lon a! tenpo\nni la, jan moli li kute e kalama uta pi mije lili sewi. jan li kute la,\njan ni li lon. 26 mama mije li jo e kon lon insa ona. sama la, ona li\npana e kon tawa mije lili. tan ni, mije lili li jo e kon lon insa ona.\n27 kin la, mama mije li pana e lawa tawa ona. tan ni la, ona li ken\nkipisi lawa. tawa ni la, ona li mije lili jan.\n\n28 'o pilin ala pi sona ala, tan ni: tenpo kama la, jan moli ale li\nkute e kalama uta ona, 29 li kama. jan li pali e pona la, jan ni li\nkama tawa kon. jan pali e ike la, jan ni li kama tawa kipisi lawa. 30\ntan mi la, mi ken ala pali. mi kute la, mi kipisi lawa. kipisi lawa mi\nli pona, tan ni: mi wile ala wile mi. mi wile e wile pi ona pi pana mi.\n\n31 'mi lukin e mi, li toki e mi la, toki mi li lon ala. 32 jan ante\nli lukin e mi, li toki e mi. mi sona e ni: toki ona li lon. 33 tenpo\npini la, sina toki tawa jan Jojane. ona li lukin e lon, li toki e lon.\n34 tenpo ni la, mi kama jo ala e toki tan jan. mi toki e ni tawa ni:\nsina ken pona. 35 jan Jojane li suno lili. tenpo lili la, suno ona li\npona tawa sina. 36 taso toki pi jan Jojane li wawa la, toki mi li wawa\nmute. mama meli li pana e pali tawa mi, tawa ni: mi o pini e ona. mi\npali e pali ni. pali ni li toki e ni: mama mije li pana e mi. 37 ona\npi pana mi li mama mije. mi la, ona li toki. tenpo ala la, sina kute e\nkalama uta ona. tenpo ala la, sina lukin e selo ona. 38 kin la, toki\nona li ala lon insa sina, tan ni: sina sona ala e ona pana.\n\n39 'sina alasa lon lipu sewi, tan ni: sina pilin e ni: lipu sewi li jo\ne kon pi tenpo ale. mi la, lipu sewi li toki. 40 taso sina wile ala\nkama tawa mi. sina wile ala kama jo e kon. 41 mi lanpan ala e wawa tan\njan. 42 taso mi sona e ni: sina jo ala e olin sewi lon sina. 43 mi\nkama lon nimi pi mama mije mi. taso sina kama jo ala e mi. jan ante li\nkama lon nimi ona la, sina kama jo e ona. 44 lon nasin seme la, sina\nsona? sina lanpan e wawa sina. taso sina alasa ala e wawa pi sewi taso.\n45 o pilin ala e ni: tenpo kama la, mi pali ike e sina tawa mama mije.\nlon la, jan Mose li pali ike e sina. ona li pona tawa sina. 46 taso\nsina sona e jan Mose la, sina sona e mi. tawa ni la, mi la, jan Mose li\nsitelen. 47 sina sona ala e sitelen ona la, sina sona e kon toki mi\nlon nasin seme?'\n\n## kipisi lipu nanpa luka wan\n\nni pini la, jan Jesu li tawa poka ante pi telo suli Kalili. (telo suli\nli jo e nimi kin: Tipelija.) 2 tenpo ni la, jan mute mute li kute e\njan Jesu. tawa ni la, jan Jesu li pali e sitelen tawa jan pi pilin jaki.\njan mute mute li lukin e sitelen ni. 3 jan Jesu li tawa sewi nena. ona\nen jan kute ona li awen lon monsi. 4 tenpo ni la, tenpo sewi suli pi\nkulupu Juta li lon.\n\n5 jan Jesu li sewi e oko. ona li luken e jan mute mute. ona li toki\ntawa jan Pilipo: 'mi mute li ken esun e pan lon seme?' 6 (ona li toki\ne ni tan ni: ona li wile sona e ni: jan Pilipo li toki e seme? jan Jesu\nli sona e pali kama ona.) 7 jan Pilipo li toki e ni: 'mi jo e mani\nmute mute la, jan ale li ken ala moku lili.'\n\n8 jan kute wan li jan Anteja, jan Simon Petulo sama. jan Anteja li\ntoki e ni: 9 'mije lili li lon. ona li jo e leko pan luka, e kala lili\ntu. taso jan ale li ken ala moku e ni a!'\n\n10 jan Jesu li toki e ni: 'o toki tawa jan ale: \"o supa.\"' kasi anpa\nmute li lon. tan ni, jan ale li supa. jan mute mute li lon. 11 jan\nJesu li kama jo e leko pan. ona li toki e ni: 'pona.' ni pini la, ona li\npana e leko pan tawa jan ale. kin la, ona li pana e kala. 12 ni pini\nla, jan ale ken ala moku e namako. jan Jesu li toki tawa jan kute ona:\n'o kama jo e moku awen. mi wile e ni: ala li weka.' 13 tan ni la, ona\nli kama jo e pan. ona li pana e pan lon poka pan suli luka luka tu.\n\n14 jan mute li lukin e sitelen pi jan Jesu. ona li toki e ni: 'jan ni\nli jan toki sewi a! ona li kama lon ma a!' 15 jan Jesu li sona e ni:\nona mute li wile lanpan e ona. ona mute li wile e ni: jan Jesu li kama\njan lawa. tan ni, jan Jesu taso li weka tawa nena.\n\n16 tenpo pi suno anpa la, jan kute pi jan Jesu li tawa telo suli. 17\nona li tawa ma tomo Kapenon kepeken tomo tawa telo. tenpo pimeja li lon.\ntaso jan Jesu li awen weka. 18 kon wawa li tawa e telo suli. 19 jan\nkute li lukin e jan Jesu. jan Jesu li tawa noka lon supa pi telo suli.\nona li kama lon poka tomo tawa telo. jan kute li pilin monsuta. 20 jan\nJesu li toki e ni: 'mi li lon a! o monsuta ala.' 21 ni pini la, jan\nkute li wile e ni: jan Jesu li kama lon insa tomo tawa telo. ni pini la,\ntomo tawa telo li poka e ma.\n\n22 tenpo suno kama la, jan mute li awen poka ante pi telo suli la, jan\nni li lukin e ni: tomo tawa telo wan taso li weka. ona mute sona e ni:\njan Jesu li tawa ala lon poka jan kute ona. jan kute taso li tawa\nkepeken tomo tawa telo. 23 ni pini la, tomo tawa telo mute li kama tan\nma tomo Tipelija. (ona li poka lon ni: tenpo pini la, jan mute li moku e\npan.) 24 jan mute li lukin e ni: jan Jesu en jan kute ona li weka. tan\nni, jan mute li tawa ma tomo Kapenon kepeken tomo tawa telo. ona li\nalasa e jan Jesu. 25 ona li lukin e jan Jesu lon poka ante pi tele\nsuli. ona li toki e ni: 'jan Lapi o! tenpo seme la sina kama ni?'\n\n26 jan Jesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: sina\nalasa e mi tan ala ni: sina lukin e sitelen. sina alasa e mi tan ni:\nsina moku e pan. tan ni la, sina pilin pona. 27 o pali ala tawa moku\nmoli. o pali tawa moku pi kon pi tenpo ale. tenpo kama la, mije lili jan\nli pana e moku ni tawa sina. tenpo pini la, mama mije li pana e ko pi\nopen ala tawa moku ni. mama mije li sewi.'\n\n28 jan mute li toki e ni: 'mi wile pali e pali sewi. mi o pali seme?'\n29 jan Jesu li toki e ni: 'pali sewi li ni: sewi li pana e jan la,\nsina o sona e jan ni. 30 jan mute li toki e ni: 'tan ni la, sina pali\ne sitelen seme? mi wile e sitelen seme tan ni: mi wile lukin. mi wile\nsona e sina. sina pali e seme? 31 tenpo pini la, mama mije pi mi mute\nli moku e pan sewi lon ma pi jan ala. sitelen li lon la, \"ona li pana e\npan sewi tawa ona mute.\"'\n\n32 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: jan Mose li pana ala e pan sewi tawa sina. mama mije mi li pana e\npan sewi lon tawa sina. 33 tawa ni la, pan sewi li ni: jan wan li tawa\nanpa tan sewi. ona li pana e kon tawa ma.' 34 jan mute li toke e ni:\n'jan pona o, tenpo ale la, o pana e pan ni tawa mi.'\n\n35 jan Jesu li toki e ni: 'mi pan kon. jan li kama tawa mi la, tenpo\nala la, jan ni li wile moku. jan li sona e mi la, tenpo ala la, jan ni\nli wile moku e telo. 36 taso tenpo pini la, mi toki e ni tawa sina:\nsina lukin e mi. taso sina sona ala e mi. 37 mama mije li pana e ijo\ntawa mi la, ijo ni li kama tawa mi. jan li kama tawa mi la, mi weka ala\njan ni. 38 tawa ni la: mi tawa anpa tan sewi tan ala ni: mi o pali e\npali pi wile mi. mi tawa anpa tan sewi tan ni: mi o pali e pali pi wile\npi ona pi pana mi. 39 ona pi pana mi li wile e ni: mi o weka ala e\npana ona. ante la, tenpo nanpa pini la, mi sewi e ona. 40 tawa ni:\nmama mije mi li wile e ni: jan li lukin e mije lili li sona e ona la,\njan ni li jo e kon pi tenpo ale. tenpo nanpa pini la, mi sewi e jan ni.'\n\n41 jan Juta mute li toki ike, tan ni: jan Jesu li toki e ni: 'mi pan.\nmi kama anpa tan sewi.' 42 ona mute li toki e ni: 'jan ni li jan Jesu\nanu seme a? ona li mije lili pi jan Josepu anu seme a? mi sona e mama\nmije ona e mama meli ona. ona li toki e ni tan seme: \"mi kama anpa tan\nsewi\"?'\n\n43 jan Jesu li toki e ni: 'o toki ike ala. 44 mama mije li tawa ala\ne jan la, jan ni li ken ala kama tawa mi. jan li kama tawa mi la, tenpo\nnanpa pini la, mi sewi e jan ni. 45 sitelen li lon, tan jan toki sewi\nla, \"tenpo kama la, sewi li pana sona tawa ona ale.\" jan li kute e mama\nmije li kama sona la, jan ni li kama tawa mi. 46 taso jan li kama tan\nsewi la, jan ni taso li lukin e mije mama. lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: jan li sona la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale. 47 mi pan kon.\n48 tenpo pini la, mama mije pi sina mute li moku lon ma pi jan ala, li\nmoli. 50 pan li kama anpa tan sewi. jan li moku e pan ni la, jan ni li\nmoli ala. 51 mi pan kon tan sewi. jan li moku e pan ni la, jan ni li\nlon tenpo ale. kin la, tenpo kama la, mi pana e pan ni: sijelo mi. ona\nli pana e kon tawa ma.'\n\n52 jan Juta mute li toki utala. ona li toki e ni: 'lon nasin seme la,\njan ni li pana e sijelo ona? lon nasin seme la, mi moku e ona a?' 53\njan Jesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: sina moku ala\ne sijelo pi mije lili jan, li moku ala e telo loje ona, la, sina jo ala\ne kon. 54 jan li moku e sijelo mi li moku e telo loje mi la, jan ni li\njo e kon pi tenpo ale. tenpo nanpa pini la, mi sewi e jan ni. 55 tawa\nni la: sijelo mi li moku lon. telo loje mi li moku lon. 56 jan li moku\ne sijelo mi li moku e telo loje mi la, jan ni li awen lon mi. kin la, mi\nawen lon ona. 57 mama mije kon li pana e mi la, mi lon tan mama mije.\nsama la, jan li moku e mi la, ona li lon tan mi. 58 pan ni li kama\nanpa tan sewi. mama mije mute li moku e pan ante. ona li moli. ante la,\njan li moku e pan ni la, jan ni li lon tenpo ale.\n\n59 jan Jesu li toki e ni lon tomo pi sona sewi, lon ma Kapenon.\n\n60 jan kute ona li kute e ni. ona mute li toki e ni: 'toki ni li ike\na! jan seme li ken kute e ni?' 61 jan Jesu li sona e ni: jan kute ona\nli toki ike. ona li toki e ni: 'ni li ike tawa sina anu seme? 62 ken\nla, tenpo kama la, sina lukin e ni: mije lili jan li tawa sewi lon ma\nona. sina lukin e ni la, sina pali e seme? 63 kon li pana e kon.\nsijelo o pali ala. mi toki tawa sina. toki mi li kon. 64 sina ale la,\njan mute li sona ala.' (tawa ni la, tenpo ale la, jan Jesu li sona e ni:\njan seme li sona ala. kin la, jan Jesu li sona e ni: tenpo kama la, jan\nseme li pali ike tawa ona.) 65 ona li toki e ni: 'tan ni la, mi toki e\nni tawa sina: mama mije li wile ala la, jan ala li ken kama tawa mi.'\n\n66 tenpo ni la, jan kute mute li weka. ona li tawa ala lon jan Jesu.\n67 tan ni, jan Jesu li toki e ni tawa jan luka luka tu: 'sina wile ala\nwile weka?' 68 jan Simon Petulo li toki e ni: 'jan lawa o! mi tawa jan\nseme? sina jo e kon toki pi kon pi tenpo ale. 69 mi sona e ni: sina\njan sewi a.' 70 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo pini la, mi wile sina\nluka luka tu anu seme? taso wan sina li kon ike.' 71 kon toki ona li\nni: jan Jutasu, mije lili pi jan Simon Ikawijote. jan Jutasu li wan pi\nluka luka tu. taso tenpo kama la, ona li pali ike tawa jan Jesu.\n\n## kipisi lipu nanpa luka tu\n\nni pini la, jan Jesu li tawa ma Kalili. tawa ni la: ona li wile ala tawa\nma Juta, tan ni: jan Juta mute li alasa e ona. ona mute li wile moli e\nona. 2 tenpo ni la, tenpo sewi pi tomo len pi kulupu Juta li lon. 3\ntan ni la, jan sama pi jan Jesu li toki e ni tawa ona: 'o weka. o tawa\nma Juta tawa ni: jan kute sina li ken lukin e pali sina. 4 ken la, jan\nwan li wile e ni: jan ante li sona e ona. tenpo ala la, jan ni li pali e\nni: jan ante li ken ala lukin e ona. sina pali e ijo la, ma o lukin e\nsina.' 5 (tawa ni la, jan sama pi jan Jesu li sona ala e ona.)\n\n6 jan Jesu li toki e ni tawa ona: 'tenpo ni la, tenpo mi li kama ala.\ntaso tenpo ale la, tenpo sina li lon. 7 ken ala la, sina ike mute tawa\nma. taso mi ike mute tawa ma, tan ni: mi toki e ni: pali ona li ike. 8\nsina o tawa tenpo sewi. mi tawa ala tawa tenpo sewi, tan ni: tenpo ni\nla, tenpo mi li kama ala.'\n\n9 toki ni pini la, ona li awen lon ma Kalili. jan sama ona li tawa\ntenpo sewi. 10 ni pini la, jan Jesu li tawa kin. jan ala li lukin e\nona. 11 jan Juta mute li alasa e jan Jesu. ona li toki e ni: 'ona li\nlon seme?' 12 jan Jesu la, jan mute li toki ike. jan mute li toki e\nni: 'ona li pona.' taso jan ante li toki e ni: 'ala a! ona li toki ike\ntawa jan mute.' 13 taso ona li toki kepeken kalama ala, tan ni: ona li\nmonsuta e jan Juta.\n\n14 tenpo ni la, jan Jesu li tawa sewi tawa tomo sewi. ona li pana e\nsona. 15 jan Juta li pilin pi sona ala. ona li toki e ni: 'jan ni li\nsona e sitelen kepene seme? tenpo pini la, ona li kama ala jo e sona.'\n16 jan Jesu li toki e ni tawa ona: 'pana sona mi li ala tan mi. ona li\ntan ona pi pana mi. 17 jan li wile pali e wile ona la, jan ni li sona\ne ni: pana sona li tan sewi anu tan mi? 18 jan li toki tan ona sama\nla, jan ni li alasa e wawa ona. taso jan li alasa e wawa pi ona pana la,\njan ni li lon. ike li ala lon ona.\n\n19 'jan Mose li pana ala pana e lipu lawa tawa sina? sina li kute ala\ne lipu lawa a! sina alasa moli e mi tan seme?' 20 jan mute li toki e\nni: 'sina jo e kon ike. jan seme li alasa moli e sina?' 21 jan Jesu li\ntoki e ni: 'tenpo pini la, mi pali e pali wan. ni li pona mute tawa\nsina. 22 jan Mose li pana e kipisi sewi tawa sina. lon la, kipisi sewi\nli tan ala jan Mose, li tan mama mije mute. tan ni, tenpo suno sewi la,\nsina kipisi sewi e jan. 23 tenpo suno sewi la, jan li kipisi sewi e\njan ante. ni li pakala ala e lipu lawa pi jan Mose. taso mi ike tawa\nsina tan ni: tenpo suno sewi la, mi pona e jan a! 24 o kipisi lawa\nkepeken ala lukin. o kipisi lawa kepeken kipisi lawa pona.'\n\n25 lon ma tomo Jelusalen la, jan mute li toki e ni: 'ona mute li alasa\nmoli e jan ni, anu seme? 26 o lukin! ona li toki lon ma pi jan mute!\ntaso ona mute li toki ala tawa ona. jan lawa li sona e ni anu seme: jan\nni li jan pi ko sewi? 27 taso mi sona e ni: jan ni li tan seme. jan pi\nko sewi li kama la, jan ala li sona e ni: ona li tan seme.'\n\n28 tan ni la, jan Jesu li kalama suli lon tomo sewi. ona li toki e ni:\n'sina sona e mi a! mi kama ala tan mi. ona lon li pana e mi. sina sona\nala e ona. 29 taso mi sona e ona. tan ona la, mi li lon. ona li pana e\nmi.'\n\n30 ona mute li alasa lanpan e jan Jesu. taso luka pi jan ala li pilin\ne ona. tawa ni: tenpo ni la, tenpo ona li kama ala. 31 tenpo ni la,\njan mute li sona e ona, li toki e ni: 'jan ni li pali e sitelen mute.\njan pi ko sewi li kama la, ona li pali ala pali e sitelen mute mute?'\n\n32 jan Palise mute li kute e ni. ona li pana e jan sewi e jan pali.\njan sewi e jan pali o lanpan e jan Jesu. 33 jan Jesu li toki e ni:\n'tenpo lili la, mi lon poka sina. ni pini la, mi tawa ona pi pana mi.\n34 tenpo ni la, sina alasa e mi. taso sina lukin ala e mi. kin la,\nsina ken ala tawa poka mi.' 35 tan ni, jan Juta mute li toki e ni tawa\nona sama: 'ona li tawa seme? mi ken ala lukin e ona tan seme? ona li\ntawa kulupu Juta lon ma Elena anu seme? ona li wile ala wile pana e sona\ntawa jan Elena? 36 toki ona li seme, li ni: \"sina alasa e mi. sina\nlukin ala e mi. sina ken ala tawa poka mi\"?'\n\n37 tenpo ni la, tenpo sewi li pini. jan Jesu li kalama suli. ona li\ntoki e ni: 'jan li wile moku e telo la, jan ni o kama tawa mi, o moku.\n38 jan pi sona mi la, sitelen li lon la, \"tenpo kama la, nasin pi telo\nkon li kama tan insa ona.\"' 39 kon la, jan Jesu li toki e ni. tenpo\nkama la, jan li sona e ona la, jan ni li kama jo e kon. taso tenpo ni\nla, kon li kama ala, tan ni: jan Jesu li jo ala e wawa ona.\n\n40 jan mute li kute e toki ni. jan mute li toki e ni: 'lon la, jan ni\nli jan toki sewi.' 41 jan ante li toki e ni: 'jan ni li jan pi ko\nsewi.' taso jan ante li toki e ni: 'jan pi ko sewi li kama ala tan ma\nKalili a! 42 sitelen li toki e ni: jan pi ko sewi li mije lili pi jan\nTawi. ona li kama tan ma tomo Petilihen, ma tomo pi jan Tawi.' 43 tan\nni, jan mute li toki utala. 44 jan mute li wile lanpan e jan Jesu.\ntaso luka pi jan ala li pilin e jan Jesu.\n\n45 jan pali li tawa jan sewi mute e jan Palise mute. jan sewi en jan\nPalise li toki e ni: 'sina jo ala e ona tan seme?' 46 jan pali li toki\ne ni: 'jan ala li toki sama toki pi jan ni a!' 47 jan Palise li toki e\nni: 'ona li toki ike tawa sina kin anu seme? 48 jan lawa en jan Palise\nli sona ala e ona. 49 taso jan mute li sona ala e lipu lawa. tan ni,\nona li ike.'\n\n50 jan Nikotemo li lon ona. tenpo pini la, ona li kama tawa jan Jesu.\nona li toki e ni: 51 'mi mute li toki ala tawa jan li sona ala e pali\nona la, lipu lawa li kipisi lawa ala e jan ni.' 52 ona mute li toki e\nni: 'sina kin kama tan ma Kalili anu seme? o alasa. jan toki sewi li\nkama ala tan ma Kalili.' \\[ 53 ona ale li tawa tomo ona.\n\n## kipisi lipu nanpa luka tu wan\n\njan Jesu li tawa nena pi kili lili. 2 tenpo pi open suno la, ona li\ntawa tomo sewi. jan ale li kama tawa ona. jan Jesu li awen lon monsi, li\npana e sona tawa ona. 3 tenpo ni la, jan sitelen mute en jan Palise\nmute li pana e meli pi unpa ike tawa ona. 4 ona mute li toki e ni tawa\njan Jesu: 'jan pi pana sona o, meli ni li unpa ike. 5 lipu sewi la,\njan Mose li toki e ni: jan pi unpa ike o moli kepeken kiwen. sina toki e\nseme?' 6 (ona li toki e ni tan ni: ona li wile toki ike tawa jan\nJesu.)\n\ntaso jan Jesu li anpa. ona li sitelen lon ma, kepeken luka. 7 ona mute\nli toki kin tawa ona. tan ni la, jan Jesu li sewi. ona li toki e ni:\n'jan pi ike ala o pana wawa e kiwen nanpa wan tawa meli ni.' 8 kin la,\nona li anpa, li sitelen lon ma.\n\n9 ona mute li kute. ona li pilin ike. ona li kama weka. ni pini la,\njan Jesu li taso, lon poka meli. 10 jan Jesu li sewi. ona li lukin e\nmeli taso. ona li toki e ni: 'meli o, jan pi toki ike li lon seme? jan\nli toki ike tawa sina anu seme?' 11 meli li toki e ni: 'jan pona o,\njan ala.' jan Jesu li toki e ni: 'kin la, mi toki ike ala tawa sina. o\ntawa. tenpo ni la, o ike ala.'\\] \\[*lipu pi majuna mute la, sitelen ni\nli weka.*\\]\n\n12 kin la, jan Jesu li toki e ni: 'mi suno ma. jan kute e mi la, jan\nni li tawa ala lon pimeja. ona li jo e suno kon.' 13 jan Palise mute\nli toki e ni: 'sina la, sina li toki a! toki sina li lon ala.'\n\n14 jan Jesu li toki e ni: 'mi la, mi toki la, toki mi li lon. tawa ni\nla: mi sona e ni: mi kama tan seme. kin la, mi sona e ni: mi tawa seme.\nante la, sina sona ala e ni: mi kama tan seme. kin la, sina sona ala e\nni: mi tawa seme. 15 sina kipisi lawa kepeken sijelo. ante la, mi\nkipisi lawa e jan ala. 16 taso mi kipisi lawa la, kipisi lawa mi li\nlon, tan ni: mi taso ala. mi lon mama mije pi pana mi. 17 lipu lawa\nsina la, sitelen li lon: toki pi jan tu li lon. 18 mi lukin. mi la, mi\ntoki. mi la, mama mije pi pana mi li toki.'\n\n19 tan ni la, ona mute li toki e ni: 'mama mije sina li lon seme?' jan\nJesu li toki e ni: 'sina sona ala e mi. sina sona ala e mama mije mi.\nsina sona e mi la, sina sona kin e mama mije mi.' 20 ona li toki e ni\nlon tomo mani. ona li pana e sona lon tomo sewi. taso jan ala li lanpan\ne ona, tan ni: tenpo ni la, tenpo ona li kama ala.\n\n21 jan Jesu li toki kin e ni: 'mi weka. tenpo kama la, sina alasa e\nmi. sina moli lon ike sina. sina ken ala tawa ma pi tawa mi.' 22 tan\nni, jan Juta mute li toki e ni: 'ona li wile ala wile moli? tan ni la,\nona li toki e ni: \"sina ken ala tawa ma pi tawa mi.\"' 23 jan Jesu li\ntoki e ni: 'sina kama tan anpa. mi kama tan sewi. sina kama tan ma ni.\nmi kama ala tan ma ni. 24 tan ni la, mi toki e ni tawa sina: \"sina\nmoli lon ike sina.\" sina sona ala e mi la, sina moli lon ike sina.'\n\n25 ona mute li toki e ni: 'sina jan seme?' jan Jesu li toki e ni:\n'open la, mi toki e ni tawa sina! 26 sina la, mi o toki e ijo mute.\nkin la, mi o kipisi lawa e ijo mute. taso ona pi pana mi li lon. mi kute\ne ijo tan ona la, mi toki e ijo ni tawa ma.' 27 (ona mute li sona ala\ne ni: mama mije la, jan Jesu li toki.) 28 'sina sewi e mije lili jan\nla, sina sona e ni: jan ni li mi. mi jo e ala tan mi. mama mije li pana\ne sona tawa mi la, mi toki e ni. 29 ona pi pana mi li lon mi. mi taso\nala, tan ni: tenpo ale la, ijo li pona tawa ona la, mi pali e ijo ni.'\n\n30 toki ona ni li pini la, jan mute li sona e ona. 31 jan Jesu li\ntoki e ni tawa ona: 'sina awen lon toki la, lon la, sina jan kute mi.\n32 tenpo kama la, sina sona e lon. tan ni, jan ala li lawa e sina.\n\\[*anu: tan ni, sina kama jan wile.*\\] 33 ona li toki e ni: 'mi mute\nli jan lili pi jan Apahan. tenpo ala la, jan li lawa e mi a. tan seme\nla, sina toki e ni: \"tenpo kama la, jan ala li lawa e sina\"?'\n\n34 jan Jesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li\nike la, ike li lawa e jan ni. 35 jan li lawa e jan ante la, jan ante\nli awen ala lon tomo pi jan nanpa wan. ante la, mije lili li awen. 36\ntan ni la, mije lili la, jan ala li lawa e sina. 37 mi sona e ni: sina\njan lili pi jan Apahan. taso sina wile moli e mi. tawa ni la, toki mi li\nala lon sina. 38 mi lukin e ijo lon mama mije la, mi toki e ijo ni.\ntan ni la, sina kute e ijo tan mama mije la, sina pali e ijo ni.'\n\n39 ona mute li toki e ni: 'mama mije mi li jan Apahan.' jan Jesu li\ntoki e ni: 'sina jan lili pi jan Apahan la, sina pali e pali pi jan\nApahan. 40 ante la, sina wile moli e mi. mi toki e lon tawa sina. mi\nkute e lon ni tan sewi. jan Apahan li pali ala e ni. 41 sina pali e\npali pi mama mije sina.'\n\nona mute li toki e ni: 'mi kama ala tan unpa ike. mi jo e mama mije wan.\nni li sewi.' 42 jan Jesu li toki e ni: 'sewi li mama mije sina la,\nsina olin e mi. tawa ni: mi kama tan sewi. mi kama ala tan mi. ona li\npali e mi. 43 sina sona ala toki mi tan seme? tan ni: sina ken ala\nkute e toki mi. 44 kon ike li mama mije sina. sina wile pali e wile\nona. tenpo open la, ona li moli. ona li ala lon lon, tan ni: lon li ala\nlon ona. ona li toki e toki ike. ona li mama mije pi toki ike. 45 sina\nsona ala e mi tan ni: mi toke e lon! 46 sina toki ala toki e ni: mi\nike? mi toki e lon la, sina sona ala e mi tan seme? 47 jan li kama tan\nsewi la, jan ni li kute e kon toki sewi. tan ni la, sina kute ala, tan\nni: sina kama ala tan sewi.'\n\n48 jan Juta mute li toki e ni: 'mi toki e ni: sina jan Samalitan. sina\njo e kon ike. ni li lon anu seme?' 49 jan Jesu li toki e ni: 'mi jo\nala e kon ike. mi sewi e mama mije mi. sina anpa e mi. 50 mi alasa ala\ne wawa mi. wan li alasa e ona, li kipisi lawa. 51 lon la, lon la, mi\ntoki tawa sina: jan li awen e toki mi la, tenpo ale la, jan ni li lukin\nala e moli.'\n\n52 jan Juta mute li toki e ni: 'mi sona e ni: sina jo e kon ike a!\ntenpo pini la, jan Apahan li moli. jan toki sewi li moli. taso sina toki\ne ni: \"jan li awen e toki mi la, tenpo ale la, jan ni li lukin ala e\nmoli.\" 53 jan Apahan li mama mije pi mi ale. ona li moli. ona li wawa\nla, sina li wawa mute anu seme? jan toki sewi li moli kin a! sina jan\nseme?'\n\n54 jan Jesu li toki e ni: 'mi pana e wawa tawa mi la, wawa mi li ala.\nmama mije mi pana e wawa tawa mi. sina toki e ni: ona li sewi sina. 55\nsina sona ala e ona. taso mi sona e ona. mi toki e ala la, mi toki ike,\nsama sina. taso mi sona e ona. mi awen e toki ona. 56 jan Apahan li\npilin pona tan ni: ona li lukin e tenpo mi. ona li lukin, li pilin\npona.'\n\n57 jan Juta mute li toki e ni: 'sina majuna ala a. sina lukin e jan\nApahan anu seme?' 58 jan Jesu li toki e ni: 'lon la, lon la, mi toki\ntawa sina: tenpo open la, mi li lon.' 59 ona mute li kama jo e kiwen.\nona li wile pana wawa e kiwen tawa jan Jesu. taso jan Jesu li weka. ona\nli tawa tan tomo sewi, li weka.\n\n## kipisi lipu nanpa luka tu tu\n\njan Jesu li tawa. tenpo ni la, ona li lukin e jan. tenpo ale la, jan ni\nli ken ala lukin. 2 jan kute pi jan Jesu li toki e ni: 'jan Lapi o.\njan ni li ken ala lukin la, jan seme li pali ike? jan ni, anu mama ona?'\n3 jan Jesu li toki e ni: 'jan ni li pali ike ala. mama ona li pali ike\nala. taso jan o lukin e pali sewi lon ona. 4 tenpo suno la, mi mute o\npali e pali pi ona pi pana mi. tenpo pimeja li kama. tenpo ni la, jan\nala li ken pali. 5 mi lon ma la, mi suno ma.'\n\n6 toki ni pini la, ona li pana e telo uta lon ma. ona li pali e ko ma\ntan telo uta. ona li pana e ko ma lon oko jan. 7 ona li toki e ni: 'o\ntawa. o telo e sina lon telo Silojan.' (kon nimi ni li: pana.) tan ni,\njan li tawa, li telo e ona. ona li kama kin. tenpo ni, ona li lukin.\n\n8 tenpo pini la, jan mute li lukin e jan ni. ona li sona e ni: jan ni\nli jo ala e ijo. tenpo ni la, jan mute ni li toki e ni: 'jan ni li jan\npi jo ala anu seme?' 10 jan mute li toki e ni: 'ona li jan ni.' taso\njan ante li toki e ni: 'ala. taso ona li sama jan ni.' ona li toki e ni:\n'mi jan ni a!' 10 tan ni la, jan mute li toki e ni tawa ona: 'lon\nnasin seme la, oko sina li open?' 11 ona li toki e ni: 'jan Jesu li\npali e ko ma. ona li pana e ona tawa oko mi. ona li toki e ni: \"o tawa\ntelo Silojan. o telo e sina.\" tan ni la, mi tawa. mi telo e mi la, mi\nlukin.' 12 jan mute li toki e ni: 'ona li lon seme?' 'mi sona ala.'\n\n13 jan mute li pana e jan pi lukin ala tawa jan Palise mute. 14\ntenpo pini la, jan Jesu li pali e ko ma, li open e oko ona, lon tenpo\nsuno sewi. 15 kin la, jan Palise li toki e ni: \"lon nasin seme la,\nsina kama lukin?' ona li toki e ni: 'ona li pana e ko ma tawa oko mi. mi\ntelo e mi. mi lukin.' 16 tan ni la, jan Palise mute li toki e ni: 'jan\nni li kama ala tan sewi, tan ni: ona li awen ala e tenpo suno sewi.'\ntaso jan ante li toki e ni: 'lon nasin seme la, jan ike li ken pali e\nsitelen ni?' ona li toki utala.\n\n17 tan ni, ona li toki e ni tawa jan pi lukin ala: 'ona la, sina toki\ne seme? ona li open e oko sina.' ona li toki e ni: 'ona li jan toki\nsewi.' 18 jan Juta mute li sona ala e ni: tenpo pini la, jan ni li ken\nala lukin. taso ona li toki e ni tawa mama tu pi jan ni: 19 'jan ni li\nmije lili sina anu seme? sina toki ala toki e ni: tenpo ale la, ona li\nken ala lukin? tan ni la, ona li lukin lon nasin seme?' 20 mama ona li\ntoki e ni: 'mi sona e ni: jan ni li mije lili mi. open la, ona li ken\nala lukin. 21 taso tenpo ni la, ona li lukin. mi sona ala e ni: jan\nseme li open e oko ona. o toki tawa ona. ona li ala jan lili. ona la,\nona li ken toki.' 22 mama ona li toki e ni tan ni: ona li monsuta e\njan Juta. tenpo pini la, jan Juta mute li toki e ni: jan ala o toki e\nni: jan Jesu li jan pi ko sewi. jan li toki e ni la, jan ni ken ala tawa\ntomo pi sona sewi. 23 tan ni la, mama ona li toki e ni: 'ona li ala\njan lili. o toki tawa ona.'\n\n24 tan ni la, ona mute li toki kin tawa jan pi lukin ala. ona mute li\ntoki e ni: 'o wawa e sewi a! mi sona e ni: jan ni li ike.' 25 ona li\ntoki e ni: 'mi sona ala e ni: jan ni li ike ala ike. mi sona e ni taso:\ntenpo pini la, mi ken ala lukin. tenpo ni la, mi lukin.' 26 ona mute\nli toki e ni: 'ona li pali e seme? lon nasin seme la, ona li open e oko\nsina?' 27 ona li toki e ni: 'tenpo pini la, mi toki tawa sina. sina\nkute ala. sina wile kute kin, tan seme? sina wile ala wile kama jan kute\nona?' 28 ona mute li toki ike tawa ona. ona mute li toki e ni: 'sina\njan kute pi jan ni. taso mi mute li jan kute pi jan Mose. 29 mi sona e\nni: tenpo pini la, sewi li toki tawa jan Mose. taso mi sona ala e ni:\njan ni li kama tan seme.'\n\n30 jan pi lukin ala li toki e ni: 'ni li epiku a! sina sona ala e ni:\njan ni li kama tan seme. taso ona li open e oko mi. 31 mi mute li sona\ne ni: sewi li kute ala e jan ike. taso jan li sewi e sewi li pali e wile\nsewi la, sewi li kute e jan ni. 32 tenpo ala la, jan li open e oko pi\njan pi ala lukin. 33 jan ni li kama ala tan sewi la, ona li ken pali e\nala.' 34 jan mute li toki e ni: 'sina li lon ike ale a! sina pana e\nsona tawa mi anu seme?' ona li pana wawa e ona tan tomo.\n\n35 jan Jesu li sona e ni. ona li lukin e ona. ona li toki e ni: 'sina\nsona ala sona e mije lili jan?' 36 ona li toki e ni: 'jan lawa o. ona\nli jan seme? mi o sona e ona.' 37 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo pini\nla, sina lukin e ona. tenpo ni la, ona li toki tawa sina.' 38 ona li\ntoki e ni: 'jan lawa o. mi sona.' ona li sewi e ona. 39 jan Jesu li\ntoki e ni: 'mi tawa ma ni tan ni: mi o kipisi lawa. jan pi lukin ala o\nlukin. jan lukin o kama lukin ala.' 40 jan Palise mute pi lon poka ona\nli kute e ni. ona li toki e ni: 'mi jan pi lukin ala kin anu seme?' 41\njan Jesu li toki e ni: 'sina ken ala lukin la, sina pali ike ala. taso\nsina toki e ni: \"mi lukin.\" tan ni, ike sina li awen.\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka\n\n'lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li tawa tomo pi soweli len\nkepeken ala lupa la, jan ni li jan ike, li jan lanpan. 2 taso jan li\ntawa kepeken lupa la, jan ni li jan pi soweli len. 3 jan pi lupa li\nopen e lupa tawa ona. soweli len li kute e kalama uta ona. ona li toki\ntawa soweli len kepeken nimi ona. ona li lawa e ona. 4 nanpa wan la,\nona li tawa. soweli len li tawa monsi ona, tan ni: soweli len li sona e\nkalama uta ona. 5 taso soweli len li sona ala e jan la, soweli len li\ntawa ala lon monsi ona. ante la, soweli len li tawa jasima ona, tan ni:\nsoweli len li sona ala e kalama uta ona.'\n\n6 jan Jesu li toki e toki ni tawa ona mute. taso ona li sona ala e\ntoki ni. 7 tan ni la, jan Jesu li toki e ni tawa ona kin: 'lon la, lon\nla, mi toki tawa sina: mi lupa pi soweli len. 8 tenpo pini la, jan ale\npi kama li jan ike, li jan lanpan. taso soweli len li kute ala e ona.\n9 mi li lupa. jan li tawa insa kepeken mi la, jan ni li pona. tenpo\nkama la, jan ni li tawa insa, li tawa weka, li lukin e ma soweli. 10\njan lanpan li kama tan ni: ona li wile lanpan, li wile moli, li wile\npakala. mi kama tan ni: ona mute o jo e kon ale.\n\n11 'mi li jan pona pi soweli len. jan pona pi soweli len li pana anpa\ne kon ona tawa soweli len. 12 ante la, jan pali li ala jan pi soweli\nlen li jo ala e soweli len li lukin e soweli alasa la, jan ni li weka.\ntan ni la, soweli alasa li lanpan e soweli len. 13 tawa ni la, jan ni\nli jan pali taso. soweli len li ala suli tawa ona. 14 mi li jan pona\npi soweli len. mi sona e ona mi. ona mi li sona e mi. 15 mama mije li\nsona e mi la, mi sona e mama mije. mi pana anpa e kon mi tawa soweli\nlen. 16 kin la, mi jo e soweli len namako. ona li lon ma soweli ante.\nmi o lawa e ona. tenpo kama la, ona li kute e kalama uta mi. tenpo kama\nla, kulupu wan pi soweli len li lon, li jo e jan wan pi soweli len. 17\ntan ni la, mama mije li olin e mi. tawa ni la, mi pana anpa e kon mi la,\nmi kama jo kin e ona. 18 jan ala li kama jo e ona tan mi. mi pana anpa\ne ona tan mi. mi jo e lawa ni: mi ken pana anpa e kon mi. mi jo kin e\nlawa ni: mi ken kama jo kin e kon mi. mama mije mi li pana e lawa ni\ntawa mi.'\n\n19 tan toki ni la, jan Juta mute li utala. 20 jan mute li toki e ni:\n'ona li jo e kon ike. ona li nasa. sina li kute e ona tan seme?' 21\njan ante li toki e ni: 'kon toki ni li kama ala tan kon ike. kon ike li\nken ala open e oko pi jan pi lukin ala.'\n\n22 tenpo ni la, tenpo sewi pana pi kulupu Juta li lon ma tomo\nJelusalen. tenpo lete li lon. 23 jan Jesu li tawa tomo sewi. ona li\nlon lupa Solomon. 24 jan Juta mute li kama. ona li toki e ni: 'tenpo\nseme la, sina awen ala? sina jan pi ko sewi la, o toki tawa mi.' 25\njan Jesu li toki e ni: 'tenpo pini la, mi toki tawa sina. sina sona ala.\nmi pali e pali kepeken nimi pi mama mije mi. mi la, pali ni li toki.\n26 taso sina sona ala, tan ni: sina lon ala kulupu soweli len mi.\nsoweli len mi li kute e kalama uta mi. mi sona e ona. ona li tawa monsi\nmi. 28 mi pana e kon pi tenpo ale tawa ona. tenpo ala la, ona li moli.\ntenpo ala la, jan li lanpan e ona tan luka mi. 29 mama mije mi li pana\ne ona tawa mi. ale li wawa la, mama mije li wawa mute la. jan ala li ken\nlanpan e soweli len tan luka pi mama mije. 30 mi en mama mije li wan.'\n\n31 tan ni la, jan Juta mute li kama jo e kiwen. ona li wile pana wawa\ne kiwen tawa jan Jesu. 32 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo pini la, mi\npali e pali mute pi mama mije. sina lukin e ona. sina wile pana wawa e\nkiwen tawa mi tan pali seme?' 33 jan Juta mute li toki e ni: 'mi pana\nwawa e kiwen tan ala pali pona, tan toki ike. sina jan taso. taso sina\ntoki e ni: sina sewi.' 34 jan Jesu li toki e ni: 'lipu sewi sina la,\nsitelen li lon: \"mi toki e ni: sina sewi.\" 35 ona li toki e ni: toki\nsewi li kama tawa jan la, jan ni li sewi. jan ala li ken pakala e\nsitelen. 36 tenpo pini la, mama mije li sewi mi, li pana e mi tawa ma.\nsina toki e ni: \"sina toki ike,\" tan ni: mi toki e ni: \"mi mije sewi.\"\n37 mi pali ala e pali pi mama mije mi la, o sona ala e mi. 38 taso\nmi pali e ona la, sina sona ala e mi la, o sona e pali. tan ni la, sina\no sona e ni: mama mije li lon mi. mi lon mama mije.'\n\n39 tan ni la, ona mute li alasa kin e jan Jesu. ona mute li wile\nlanpan e ona. taso jan Jesu li tawa tan luka ona mute. 40 ona li tawa\npoka ante pi nasin telo Jotan. tenpo pini la, ma ni la, jan Jojane li\ntelo sewi. jan Jesu li awen lon ni. 41 jan mute li kama tawa ona, li\ntoki e ni: 'jan Jojane li pali ala e sitelen. taso jan ni la, jan Jojane\nli toki e ijo la, ijo ni li lon.' 42 jan mute li sona e jan Jesu lon\nni.\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka wan\n\njan wan li lon ma Petani. ona li pilin jaki. nimi ona li Lasalo. jan\nMawin en jan Mawa li lon ma tomo ona. jan Mawa li sama jan Mawin. 2\n(tenpo ante la, jan Mawin li pana e ko pi kon pona tawa jan Jesu. ona li\nlen e noka pi jan Jesu kepeken linja lawa ona.) jan Lasalo li sama jan\nMawin, li pilin jaki. 3 tan ni la, jan Mawin en jan Mawa li pana e\ntoki tawa jan Jesu. ona li toki e ni: 'jan lawa o lukin a! ona pi olin\nsina li pilin jaki.'\n\n4 jan Jesu li kute e ni. ona li toki e ni: 'jan Lasalo li pilin jaki\ntawa ala e moli. ona li pilin jaki tawa wawa sewi. tan ni la, mije lili\nsewi o wawa.'\n\n5 jan Jesu li olin e jan Mawa e jan sama ona e jan Lasalo. 6 jan\nJesu li sona e pilin jaki pi jan Lasalo la, tenpo suno tu la, ona li\nawen. 7 ni pini la, jan Jesu li toki e ni tawa jan kute ona: 'mi mute\no tawa kin lon ma Juta.' 8 jan kute li toki e ni: 'jan Lapi o! tenpo\nni la, jan Juta mute li alasa pana wawa e kiwen tawa sina. sina tawa ala\ntawa ni?' 9 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo suno la, tenpo luka luka tu\nli lon anu seme? tenpo suno la, jan li tawa la, jan ni li tawa pakala\nala. jan ni li lukin e suno pi ma ni. 10 ante la, tenpo pimeja la, jan\nli tawa la, jan ni li tawa pakala. suno li ala lon ona.'\n\n11 toki ni pini la, jan Jesu li toki e ni: 'jan Lasalo, jan pona mi,\nli lape. taso mi tawa. tan ni la, ona o lape ala.' 12 jan kute li toki\ne ni: 'jan lawa o. ona li lape la, tenpo kama la, ona li pilin jaki\nala.' 13 taso kon toki pi jan Jesu li ni: moli ona. taso jan kute li\npilin e ni: lape la, jan Jesu li toki. 14 tan ni la, jan Jesu li toki\ne ni: 'tenpo pini la, jan Lasalo li moli. 15 sina la, mi pilin pona.\ntawa ni la: sina o sona, tan ni: mi li lon ala jan Lasalo. taso mi mute\no tawa ona.' 16 jan kute wan li lon. nimi ona li Toma Sisimu. ona li\ntoki e ni tawa jan kute ante: 'mi mute o tawa kin, tawa ni: mi mute o\nmoli kin.'\n\n17 jan Jesu li kama. tenpo suno tu tu pini, jan Lasalo li lon lupa\nmoli. 18 ma Petani li lon poka ma tomo Jelusalen. 19 tan ni la, jan\nJuta mute li kama. jan Lasalo la, ona li wile toki pona tawa jan Mawa\ntawa jan Mawin. 20 jan Mawa li kute e ni: jan Jesu li kama. tan ni la,\nona li tawa jan Jesu. taso jan Mawin li awen lon tomo. 21 jan Mawa li\ntoki e ni: 'jan lawa o. sina lon ni la, jan sama mi li moli ala. 22\ntaso mi sona e ni: sina wile e ijo la, sewi li pana e ijo ni tawa sina.'\n23 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo kama la, jan sama sina li sewi kin.'\n24 jan Mawa li toki e ni: 'mi sona e ni: tenpo nanpa pini la, ona li\nsewi lon jan ale.' 25 jan Jesu li toki e ni: 'mi kon. mi kon sin. jan\npi sona mi li moli la, tenpo kama la, ona li kon. 26 jan li lon mi li\nsona e mi la, tenpo ala la, jan ni li moli. sina sona ala sona e ni?'\n27 jan Mawa li toki e ni: 'jan lawa o, mi sona e ni: sina jan pi ko\nsewi. sina mije lili sewi. sina kama tawa ma.' 28 toki ni pini la, jan\nMawa li weka. ona li toki e ni tawa jan Mawin: 'jan pi pana sona li lon\nni. ona li wile toki tawa sina.' 29 jan Mawin li kute e ni. ona li\nsewi, li kama tawa jan Jesu. 30 tenpo ni la, jan Jesu li kama ala tawa\nma tomo. ona li awen lon ma ni: tenpo pini la, ona li toki tawa jan Mawa\nlon seme. 31 jan Juta mute li lon tomo lon jan Mawa. ona li lukin e\nweka pi jan Mawa. ona li tawa monsi pi jan Mawa. ona li pilin e ni: jan\nMawa li wile tawa lupa moli, li wile pana e telo oko.\n\n32 jan Mawin li kama lon jan Jesu. ona li lukin e jan Jesu la, ona li\nanpa lon noka pi jan Jesu. ona li toki e ni: 'jan lawa o a! sina lon ni\nla, jan sama mi li moli ala.' 33 jan Jesu li lukin e telo oko ona, e\ntelo oko pi jan Juta mute. jan Jesu li lukin e ni la, ona li pilin mute\nmute. ona li pilin ike. 34 ona li toki e ni: 'tenpo pini la, sina pana\ne ona lon seme?' jan Mawin en jan Mawa li toki e ni: 'jan lawa o kama. o\nlukin.' 35 jan Jesu li pana e telo oko. 36 tan ni la, jan Juta li\ntoki e ni: 'o lukin! ona li olin e ona a!' 37 ante la, jan Juta ante\nli toki e ni: 'jan ni li open e oko pi jan pi lukin ala. taso ona li ken\nala pali e ni: jan ni o moli ala.'\n\n38 kin la, jan Jesu li pilin mute mute. ona li kama lon lupa moli.\nlupa moli li lupa ma. kiwen li lon poka lupa ma. 39 jan Jesu li toki e\nni: 'o weka e kiwen.' jan Mawa li toki e ni: 'jan lawa o a! tenpo ni la,\nona li pali e kon pi jaki mute. tawa ni la, tenpo suno tu tu li pini.'\n40 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo pini la, mi toki ala toki e ni tawa\nsina: \"sina sona la, tenpo kama la, sina lukin e wawa sewi\"?'\n\n41 tan ni la, ona mute li weka e kiwen. ni pini la, jan Jesu li sewi e\noko ona. ona li toki e ni: 'mama mije o, pona a! tawa ni la, sina kute e\nmi. 42 mi sona e ni: tenpo ale la, sina kute e mi. taso mi toki tan\nni: jan mute ni o sona e ni: sina pana e mi.'\n\n43 toki ni pini la, jan Jesu li toki e ni, kepeken kalama uta suli:\n'jan Lasalo o! o kama a!' 44 jan moli li kama. linja len li lon noka\nona, lon luka ona, lon lawa ona. jan Jesu li toki e ni tawa ona mute: 'o\nweka e linja len, tawa ni: ona li ken tawa.'\n\n45 tenpo pini la, jan Juta mute li kama lon jan Mawin. ona li lukin e\npali pi jan Jesu. ona mute li sona e ona. 46 ante la, jan ante li tawa\njan Palise mute. pali pi jan Jesu la, ona li toki. 47 tan ni la, jan\nsewi mute en jan Palise mute li pali e kulupu lawa. ona li toki e ni:\n'mi o pali e seme? jan ni li pali e sitelen mute. 48 mi pali ala la,\njan ale li sona e ona. ni pini la, jan Lomaio li weka e ma mi e kulupu\nmi.'\n\n49 taso jan sewi lawa li lon. nimi ona li Kajapa. ona li toki e ni:\n'sina sona e ala a! 50 sina sona ala e ni: jan wan li moli la, ni li\nike lili. kulupu ale li moli la, ni li ike suli.' 51 ona li toki e ni\ntan ala ona. ona li toki e ni tan ni: tenpo sike ni la, ona li jan sewi\nlawa. tan ni la, ona li toki sewi e ni: tenpo kama la, jan Jesu li moli\ntawa kulupu. 52 namako la, ona li moli tawa ni: jan lili sewi weka o\nkama wan. 53 tenpo ni la, ona mute li wile moli e jan Jesu. 54 tan\nni la, jan Jesu li tawa ala lon ma pi jan Juta mute. ona li weka tan ni.\nona li tawa poka ma pi jan ala, lon ma tomo Epajin. ona en jan kute ona\nli awen lon ni.\n\n55 tenpo sewi suli pi kulupu Juta li lon. jan mute li tawa ma tomo\nJelusalen. ona li wile telo e ona. 56 ona li alasa e jan Jesu. lon\ntomo sewi la, ona li toki e ni: 'sina pilin e seme? ona li kama ala\nkama?' 57 tenpo pini la, jan sewi mute en jan Palise mute li lawa e\nni: jan li sona e ma pi jan Jesu la, jan ni o toki e ni. ona mute li\nwile lanpan e jan Jesu.\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka tu\n\ntenpo suno luka wan kama la, tenpo sewi suli li lon. jan Jesu li kama\ntawa ma Petani. jan Lasalo li lon ni. tenpo pini la, jan Jesu li sewi\nona tan moli. 2 ona mute li pana e moku tawa jan Jesu. jan Mawa li\npali. jan Lasalo li supa lon jan Jesu. 3 jan Mawin li jo e ko pi kon\npona pi mani mute. ona li pana e ona tawa noka pi jan Jesu. ona li len e\nnoka pi jan Jesu kepeken linja lawa ona. kon ko li lon tomo. 4 jan\nkute wan pi jan Jesu li lon. nimi ona li Jutasu Ikawijote. tenpo kama\nla, ona li pali ike tawa jan Jesu. ona li toki e ni: 5 'ona li esun\nala e ko ni tan seme? ken la, ona li pana e mani mute tawa jan pi mani\nala.' 6 (ona li toki e ni tan ala ni: ona li olin e jan pi mani ala.\nona li jan lanpan. ona li jo e poki mani. ona li lanpan e mani tan poki\nmani.) 7 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: 'o ken e ona a! ona li jo e\nko pi kon pona tawa tenpo suno kama. tenpo suno ni la, ona li pana e mi\nlon ma. 8 tenpo ale la, sina jo e jan pi mani ala. tenpo ale ala la,\nsina jo e mi.'\n\n9 jan Juta mute li sona e ni: jan Jesu li lon ni. ona li kama tan ni:\nona wile lukin e jan Jesu e jan Lasalo kin. (tenpo pini la, jan Jesu li\nsewi e jan Lasalo tan moli.) 10 taso jan sewi lawa li alasa moli e jan\nLasalo. 11 tawa ni la, jan Juta mute li sona e jan Jesu tan jan\nLasalo.\n\n12 tenpo suno kama la, jan mute li kute e ni: jan Jesu li kama lon ma\ntomo Jelusalen. 13 ona mute li kama jo e palisa tan kasi suli. ona li\ntawa jan Jesu. ona li toki e ni, kepeken kalama uta suli: 'a Osana! o\nsewi e ona pi kama pi nimi sewi! kin la, jan lawa pi kulupu Isala!' 14\njan Jesu li lukin e soweli tawa pi majuna ala. jan Jesu li awen lon\nmonsi lon ona. tawa ni la, sitelen li lon la, 15 'meli lili pi kulupu\nSijon o monsuta ala. o lukin a! jan lawa sina li kama. ona li awen lon\nmonsi lon soweli tawa pi majuna ala.'\n\n16 (open la, jan kute pi jan Jesu li sona ala e ni. tenpo kama la, jan\nJesu li sewi. tenpo ni la, ona li awen sona e sitelen.)\n\n17 tenpo pini la, jan Jesu li toki tawa jan Lasalo tan lupa moli, li\nsewi jan Lasalo. jan mute li lukin e ni. ni la, jan mute ni li awen\ntoki. 18 kin la, jan mute li sona e sitelen pi jan Jesu. ona li lukin\ne jan Jesu. 19 tan ni la, jan Palise mute li toki e ni: 'o lukin. sina\nken ala pali. o lukin a! ma ale li tawa monsi ona.'\n\n20 jan Elena mute li kama. ona li wile toki sewi. 21 ona li kama lon\njan Pilipo. jan Pilipo li kama tan ma tomo Pesata, lon ma Kalili. jan\nElena mute li toki e ni: 'jan lawa o. mi wile lukin e jan Jesu.' 22\njan Pilipo li kama, li toki tawa jan Anteja. jan Pilipo en jan Anteja li\nkama, li toki tawa jan Jesu. 23 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo li kama.\ntenpo ni la, mije lili jan o sewi. 24 lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: sike kasi li anpa ala lon ma li moli ala la, ona taso li awen.\nante la, ona li moli la, ona li pana e kili mute. 25 jan li olin e kon\nona la, jan ni li weka e kon ona. kon li ike tawa jan lon ma ni la, jan\nni li jo e kon pi tenpo ale. 26 jan li pali tawa mi la, jan ni o tawa\nmonsi mi. jan pali mi li lon mi. 27 jan li pali tawa mi la, tenpo kama\nla, mama mije li sewi e jan ni. 28 kon mi li pilin ike. mi toki e\nseme? mama mije o pana e pona tawa mi tan tenpo ni. taso tan ni la, mi\nkama tawa tenpo ni. 28 mama mije o sewi e nimi sina.'\n\nkalama li kama tan sewi. ona li toki e ni: 'tenpo pini la, mi sewi e\nona. tenpo kama la, mi sewi kin e ona.'\n\n29 jan mute li kute e ni. ona li toki e ni: 'kon wawa li lon.' jan\nante li toki e ni: 'kon toki li toki tawa ona.' 30 jan Jesu li toki e\nni: 'kalama li kama tawa ala mi. ona li kama tawa sina. 31 ma la,\nkipisi lawa li ni: tenpo kama la, jan lawa pi ma ni li weka. 32 mi\nsewi tan ma la, mi kama jo e ale tawa mi.' 33 kon pi toki ona li moli\nona.\n\n34 jan mute li toki e ni: 'lipu lawa li toki e ni: jan pi ko sewi li\nawen lon tempo ale. sina toki e ni tan seme: \"mije lili jan o sewi\"? jan\nseme li mije lili jan ni?'\n\n35 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo lili la, suno li lon sina. sina jo e\nsuno la, o tawa. tan ni la, pimeja o anpa ala e sina. jan li tawa pimeja\nla, jan ni li sona ala ni: ona li tawa seme? 36 sina jo e suno la, o\nsona e suno. tan ni la, sina o kama mije lili suno.'\n\njan Jesu li toki e ijo ni. toki ni pini la, ona li weka. tan ni la, ona\nmute li ken ala lukin e ona. 37 jan Jesu li pali e sitelen mute. taso\njan mute li sona ala e ona. 38 tan ni, toki pi jan toki sewi Esajo li\nlon: 'jan lawa o! jan seme li sona e toki mi? kin la, jan seme li lukin\ne luka pi jan lawa?' 39 tan ni la, ona mute li ken ala sona. tawa ni\nla, jan Esajo li toki e ni: 40 'oko pi ona mute li ken ala lukin, tan\nona. sinpin pi ona mute li kama kiwen, tan ona. tan ni la, ona mute li\nken ala lukin kepeken oko, li ken ala sona kepeken sinpin. ona mute li\nken ala ante tawa ni: mi pona e ona.' 41 jan Esajo li toki e ni tan\nni: ona li lukin e wawa ona. ona la, jan Esajo li toki. 42 taso jan\nlawa mute li sona e jan Jesu. taso ona li toki ala, tan ni: ona li\nmonsuta e jan Palise. ona li wile ala weka e tomo pi sona sewi. 43 ona\nli olin lili e wawa sewi la, ona li olin suli e wawa jan.\n\n44 jan Jesu li toki e ni, kepeken e kalama uta suli: 'jan li sona e mi\nla, jan ni sona ala e mi. jan ni li sona e ona pi pana mi. 45 jan li\nlukin e mi la, jan ni li lukin e ona pi pana mi. 46 mi suno. mi kama\nlon ma, tawa ni: jan li sona e mi la, jan ni li awen ala lon pimeja.\n47 jan li kute e kon toki mi li awen ala e kon toki mi la, mi kipisi\nlawa ala e jan ni. mi kama ala tawa ni: mi wile kipisi lawa e ma. mi\nkama tawa ni: mi wile pona e ma. 48 jan li jo ala e mi li jo ala e kon\ntoki mi la, ijo wan li kipisi lawa e jan ni. tenpo nanpa pini la, toki\nmi li kipisi lawa e ona. 49 tawa ni la: mi toki tan ala mi. mama mije\nli pana e mi. ona li pana e lawa tawa mi. tan ni la, mi o toki. 50 mi\nsona e ni: lawa ona li kon pi tenpo ale. tan ni la, mama mije li toki e\nijo tawa mi la, mi toki e ijo ni.'\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka tu wan\n\ntenpo ni la, tenpo sewi suli li kama. jan Jesu li sona e ni: tenpo ona\nli kama. tenpo kama la, ona li weka e ma. ona li tawa mama mije. tenpo\nale la, ona li olin e jan lon ma.\n\n2 ona mute li moku. kon ike li pana e pilin lon sinpin pi jan Jutasu\nIkawijote. pilin ni la, jan Jutasu o pali ike tawa jan Jesu. 3 jan\nJesu li sona e ni: mama mije li pana e ale tawa luka ona. kin la, ona li\nsona e ni: ona li kama tan sewi, li tawa sewi. 4 ona li sewi tan moku.\nona li pana anpa e len ona. ona li kama jo e len pi weka telo. ona li\npana e ona lon sijelo ona. 5 ni pini la, ona li pana e telo lon poki\ntelo. ona li kama telo e noka pi jan kute. ona li len e ona kepeken len\npi weka telo.\n\n6 jan Jesu li kama tawa jan Simon Petulo. jan Simon Petulo li toki e\nni: 'jan lawa o. sina telo e noka mi anu seme a?' 7 jan Jesu li toki e\nni: 'tenpo ni la, sina sona ala e pali mi. ante la, ijo ni pini la, sina\nsona.' 8 jan Petulo li toki e ni: 'ala a! tenpo ala la, sina telo e\nnoka mi.' jan Jesu li toki e ni: 'mi telo ala e sina la, sina lon ala\nmi.' 9 jan Simon Petulo li toki e ni: 'jan lawa o telo e noka mi e\nluka mi e lawa mi kin a!' 10 jan Jesu li toki e ni: 'jan li telo la,\njan ni o telo e noka taso. jan ni li jaki ala. sina ale li jaki ala.\ntaso, ale ala.' 11 (ona li sona e ni: jan wan li pali ike tawa ona.\ntan ni, ona li toki e ni: 'sina ale ala li jaki ala.')\n\n12 tan ni la, ona li telo e noka pi ona mute. ni pini la, ona li kama\njo e len. ona li supa kin. ni pini la, ona li toki e ni: 'sina sona ala\nsona e pali mi tawa sina? 13 sina toki e ni tawa mi: \"jan pi pana sona\no\". sina toki e ni kin: 'jan lawa o\". ni li lon. mi a jan pi pana sona.\nmi a jan lawa. 14 tan ni la, jan lawa pi pana sona li telo e noka sina\nla, sina o telo e noka pi sina mute. 15 mi pana e lawa tawa sina. mi\npali e ijo tawa sina la, sina o pali e ijo ni. 16 lon la, lon la, mi\ntoki tawa sina: jan pali li wawa lili la, jan lawa li wawa suli. jan\ntoki li wawa lili la, jan pana li wawa suli. 17 sina sona e ijo ni la,\nsina pali e ijo ni, sina pona.\n\n18 'sina ale ala la mi toki. mi sona e jan pi wile mi. taso sitelen li\nlon: \"jan pi moku pi pan mi li sewi e noka ona tawa mi.\" 19 tenpo ni\nla, ijo ni la mi toki tawa sina. tenpo kama la, ijo ni li lon. tan ni\nla, sina sona e mi. 20 lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li kama\njo e ona pi pana mi la, jan ni li kama jo e mi. jan li kama jo e mi la,\njan ni li kama jo e ona pi pana mi.'\n\n21 toki ni pini la, jan Jesu li pilin ike mute lon kon. ona li toki e\nni: 'lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo kama la, jan wan sina li\npali ike tawa mi.' 22 jan kute li lukin e jan kute ante. ona mute li\nsona ala e ni: jan seme la jan Jesu li toki? 23 jan kute wan li supa\nlon sinpin pi jan Jesu. jan Jesu li olin mute e jan kute ni. 24 jan\nSimon Petulo li tawa lawa tawa jan kute ni. ona li toki e ni: 'toki tawa\njan Jesu. jan seme la ona li toki?' 25 tan ni la, jan ante supa lon\nsinpin pi jan Jesu. ona li toki e ni: 'jan lawa o, jan seme?' 26 jan\nJesu li toki e ni: 'mi pana e moku lili lon ko moku. ni pini la, mi pana\ne moku lili tawa jan.' ona li pana e moku lili lon ko moku. ona li pana\ne moku lili tawa jan Jutasu, mije lili pi jan Simon Ikawijote. 27 jan\nJutasu li moku e moku lili. kin la, kon Satan li tawa ona. jan Jesu li\ntoki e ni tawa ona: 'o pali kepeken tenpo lili.' 28 jan kute ante li\nsona ala e ni. 29 jan Jutasu li jo e poki mani. tan ni la, jan kute\nmute li pilin e ni: jan Jesu li toki e ni: 'o esun e ijo tawa moku,' anu\nni: 'o pana e ijo tawa jan pi mani ala.' 30 moku lili pini la, jan\nJutasu li weka. tenpo pimeja li lon.\n\n31 tawa pi jan Jutasa pini la, jan Jesu li toki e ni: 'tenpo ni la,\nmije lili jan li sewi. sewi li sewi lon ona. 32 sewi li sewi lon ona\nla, sewi li sewi e ona lon ona. 33 jan lili o! tenpo lili la, mi li\nlon sina. tenpo kama la, sina alasa e mi. tenpo pini la, mi toki e ni\ntawa jan Juta mute: \"sina ken ala tawa ma pi tawa mi.\" tenpo ni la, mi\ntoki e ni tawa sina kin. 34 mi pana e lawa sin tawa sina. o olin e\nsina mute. mi olin e sina la, o olin e sina mute. 35 tan ni la, sina\nolin e sina mute la, jan ante li sona e ni: sina jan kute mi.'\n\n36 jan Simon Petulo li toki e ni: 'jan lawa o, sina tawa seme?' jan\nJesu li toki e ni: 'mi tawa seme la, sina ken ala tawa ni. taso tenpo\nkama la, sina tawa.' 37 jan Petulo li toki e ni: 'jan lawa o, mi ken\nala tawa tan seme? mi wile pana anpa e kon mi tawa sina.' 38 jan Jesu\nli toki e ni: 'sina wile ala wile pana anpa e kon sina tawa mi? lon la,\nlon la, mi toki tawa sina: tenpo kama la, tenpo tu wan la, mi la, sina\ntoki e ni: \"ala\". ni pini la, waso mije li mu.\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka tu tu\n\n'o pilin ala ike. sina sona e sewi. o sona kin e mi. 2 tomo pi mama\nmije mi li jo e tomo mute. ni li lon ala la, mi toki e ni tawa sina. mi\ntawa. mi pali e ma tawa sina. 3 mi pali e tomo ma sina la, mi kama\nkin. tenpo kama la, mi kama jo e sina lon mi. tan ni la, sina li lon mi.\n4 sina sona e nasin tawa ma pi tawa mi.'\n\n5 jan Toma li toki e ni: 'jan lawa o, mi sona ala e ni: sina tawa\nseme? mi sona e nasin tan seme?' 6 jan Jesu li toki e ni: 'mi nasin.\nmi lon. mi kon. mi ala la, jan ala li kama tawa mama mije. 7 sina sona\ne mi e mama mije mi la, sina sona. tenpo ni la, sina sona e ona. sina\nlukin e ona.'\n\n8 jan Pilipo li toki e ni: 'jan lawa o pana lukin e mama mije tawa mi.\nmi wile e ni taso.' 9 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo mute la, mi lon\nsina. jan Pilipo o, sina sona ala e mi? jan li lukin e mi la, jan ni li\nlukin e mama mije. sina toki e ni tan seme: \"o pana lukin e mama mije\ntawa mi\"? 10 sina sona ala sona e ni: mi lon mama mije? sina sona ala\nsona e ni: mama mije li lon mi? mi toki e kon toki mi tan ala mi. mama\nmije li lon mi. ona li pali e pali ona. 11 o sona e ni: mi lon mama\nmije. mama mije li lon mi. pali la, o sona. 12 lon la, lon la, mi toki\ntawa sina: jan li sona e mi la, jan ni li pali e pali sama mi. pali mi\nli wawa la, pali ona li wawa mute. tawa ni la, mi tawa mama mije. 13\nsina wile e ijo lon nimi mi la, mi pali e ijo ni, tawa ni: mama mije o\nsewi lon mije lili. 14 sina wile e ijo la, sina toki tawa mi lon nimi\nmi la, mi pali e ijo ni.\n\n15 'sina olin e mi la, o pali e lawa mi. 16 mi toki tawa mama mije.\ntenpo kama la, mama mije li pana e wan pi pana pona tawa sina. tenpo ale\nla, ona li lon sina. 17 ona li kon lon. ma ken ala kama jo e ona, tan\nni: ma li lukin ala e ona. ma li sona ala e ona. taso sina sona e ona,\ntan ni: ona li lon sina. tenpo kama la, ona li lon insa sina.\n\n18 'mi tawa. taso tenpo kama la, sina jan pi mama ala? ala! mi kama\ntawa sina. 19 tenpo kama lili la, ma li lukin ala e mi. taso sina\nlukin e mi. mi li lon la, sina li lon kin. 20 tenpo ni la, sina sona e\nni: mi lon mama mije mi. sina lon mi. mi lon sina. 21 jan li pali e\nlawa mi la, jan ni li olin e mi. jan li olin e mi la, mama mije mi li\nolin e jan ni. mi olin e jan ni. mi pana lukin e mi tawa jan ni.'\n\n22 jan Jutasu (Ikawijote ala) li toki e ni: 'jan lawa o, sina pana\nlukin e sina tawa mi. taso sina pana lukin ala e sina tawa ma. tan\nseme?' 23 jan Jesu li toki e ni: 'jan li olin e mi la, jan ni li awen\ne toki mi. mama mije mi li olin e jan ni. mi mute li kama tawa jan ni.\nmi mute li pali e tomo lon jan ni. 24 jan li olin ala e mi la, jan ni\nli awen ala e toki mi. sina kute e toki. toki ni li toki mi ala, li toki\npi mama mije pi pana mi.\n\n25 'mi awen lon sina la, mi toki e ijo ni tawa sina. 26 wan pi pana\npona li kon sewi. tenpo kama la, mama mije li pana e ona lon nimi mi.\nale la, ona li pana e sona tawa sina. tan ona la, sina awen sona e toki\nmi ale. 27 pona li awen lon sina. mi pana e pona mi tawa sina. pana mi\nli sama ala pana ma. o pilin ala ike. o monsuta ala. 28 tenpo pini la,\nsina kute e ni: mi toki e ni: \"mi tawa. mi kama tawa sina.\" sina olin e\nmi la, sina pilin pona tan ni: mi tawa mama mije. tawa ni la, mi wawa\nla, mama mije li wawa mute. 29 tenpo ni la, mi toki e ni tawa sina.\ntenpo kama la, ni li lon. sina sona.\n\n30 'tenpo ni la, tenpo lili la, mi toki tawa sina. tawa ni la, jan\nlawa pi ma ni li kama tawa mi. ona li jo e ala lon mi. 31 taso ma o\nsona e ni: mi olin e mama mije. tan ni la, mama mije li lawa e mi. tan\nni la, mi pali e lawa ona. o sewi! mi mute o tawa!\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka luka\n\n'mi kasi lon pi kili lili. mama mije mi li jan pi kasi pi kili lili. 2\npalisa li lon mi li jo ala e kili la, mama mije li weka e palisa ni.\npalisa li lon mi li jo e kili la, mama mije li kipisi e palisa ni, tawa\nni: ona li jo e kili mute. 3 tenpo ni la, sina jaki ala tan toki mi.\n4 o awen lon mi. mi awen lon sina. palisa li awen ala lon kasi pi kili\nlili la, palisa ni li jo ala e kili. sama la, sina awen ala lon mi la,\nsina li jo ala e kili. 5 mi kasi pi kili lili. sina palisa. jan li\nawen lon mi la, mi awen lon ona la, jan ni li jo e kili mute. sina jo\nala e mi la, sina ken ala pali. 6 jan li awen ala lon mi la, jan ni li\nweka, sama palisa. ona mute li kama jo e ona, li pana e ona lon seli.\n7 sina awen lon mi la, wawa toki mi li awen lon sina la, sina wile e\nijo la, ijo ni li lon. 8 ni li sewi e mama mije mi: sina li jo e kili\nmute. tan ni la, sina jan kute mi.\n\n9 'mama mije li olin e mi la, mi kin olin e sina. o awen lon olin mi.\n10 sina awen e lawa mi la, sina awen lon olin mi. sama la, mi awen e\nlawa pi mama mije mi. mi awen lon olin ona. 11 mi toki e ni tawa sina\ntawa ni: pilin pona mi o lon sina. pilin pona sina o lon.\n\n12 'lawa mi li ni: sina o olin e sina mute, sama mi olin e sina. 13\nolin nanpa wan li ni: jan li pana anpa e kon ona tawa jan pona ona. 14\nsina pali e lawa mi la, sina jan pona mi. 15 tenpo ni la, mi toki ala\ne ni: \"sina jan pali mi.\" tawa ni la, jan pali li sona ala e pali pi jan\nlawa ona. ante la, mi toki e ni: \"sina jan pona mi.\" tawa ni la, mi kute\ne ijo tan mama mije la, mi pana sona e ijo ni tawa sina. 16 sina wile\nala e mi. mi wile e sina. mi wile e ni: sina o tawa o jo e kili. kili\nsina o awen. tan ni la, sina wile e ijo tan mama mije lon nimi mi la,\nmama mije li pana e ijo ni tawa sina. 17 mi lawa e sina: o olin e sina\nmute.\n\n18 'sina ike tawa ma la, o sona e ni: open la, mi ike tawa ma. 19\nsina kama tan ma la, ma li olin e sina. ante la, sina kama ala tan ma.\nmi wile e sina tan ma. tan ni la, sina ike tawa ma.\n\n20 'o awen sona e toki mi: \"jan pali li wawa lili la, jan lawa ona li\nwawa mute.\" ona mute li pali ike tawa mi la, ona li pali ike tawa sina\nkin. ona mute li awen e toki mi la, ona li awen e toki sina kin. 21\ntenpo kama la, ona mute li pali e ijo ale tawa sina, tan mi. ona li sona\nala ona pi pana mi. 22 mi toki ala tawa ona la, ona li pali ike ala.\nante la, ona li jo ala e toki pi weka ike. 23 mi ike tawa jan la, mama\nmije mi li ike tawa jan ni. 24 tenpo pini la, mi pali e pali sin tawa\nona mute. mi pali ala e ni la, ona mute li pali ike ala. ante la, ona li\nlukin e mi e mama mije mi. mi en mama mije mi li ike tawa ona. 25 taso\nlipu lawa ona li sitelen: \"mi ike tawa ona mute, tan ala.\"\n\n26 'tenpo kama la, wan pi pana pona li kama. ona li kon lon. mi pana e\nona tawa sina tan mama mije. ona li tawa tan mama mije. mi la, ona li\ntoki. 27 kin la, sina toki, tan ni: tenpo open la, sina lon mi.\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka luka wan\n\n'mi toki e ni tawa sina tawa ni: sina awen. 2 tenpo kama la, ona mute\nli weka e sina tan tomo pi sona sewi. tenpo kama la, jan ale li pilin e\nni: sewi li wile e ni: jan ale o moli e sina. 3 ona mute li pali e ijo\nni tan ni: ona li sona ala e mi e mama mije. 4 mi toki e ni tawa sina\ntawa ni: tenpo ni kama la, sina awen sona e toki mi. tenpo pini la, mi\ntoki ala e ni, tan ni: mi lon sina.\n\n5 'tenpo ni la, mi tawa ona pi pana mi. taso sina toki ala e ni: \"sina\ntawa seme?\" 6 taso mi toki e ijo ni tawa sina la, sina pilin ike. 7\ntaso mi toki e lon tawa sina. mi weka la, ni li pona tawa sina. mi weka\nala la, wan pi pana pona li kama ala tawa sina. ante la, mi weka la, mi\npana e ona tawa sina. 8 tenpo kama la, ona li kama. ike la, pona la,\nkipisi lawa la, ona li toki ike tawa ma. 9 ike la, ona mute li sona\nala e mi. 10 pona la, mi weka tawa mama mije. sina lukin ala e mi.\n11 kipisi lawa la, ona li kipisi lawa e jan lawa pi ma ni.\n\n12 'mi wile toki e ijo mute tawa sina. taso tenpo ni la, sina ken ala\njo e ijo ni. 13 kon lon li kama la, ona li tawa e sina ale lon lon.\nona li toki ala tan ona. ona li kute e ijo la, ona li toki e ijo ni. ijo\nkama la, ona li toki tawa sina. 14 tenpo kama la, ona li sewi e mi.\nona li pana e ijo mi. ona li pana lukin e ijo ni tawa sina. 15 mama\nmije li jo e ijo la, mi jo e ijo ni. tan ni la, mi toki e ni: \"ona li\npana e ijo mi. ona li pana lukin e ijo ni tawa sina.\"\n\n16 'tenpo lili la, sina lukin ala e mi. tenpo lili kin la, sina lukin\ne mi. tawa ni la, mi tawa mama mije.'\n\n17 tan ni la, jan kute li toki e ni: 'ona li toki e seme? \"tenpo lili\nla, sina lukin ala e mi. tenpo lili kin la, sina lukin e mi. tawa ni la,\nmi tawa mama mije\"?' 18 ona li toki e ni: 'ona li toki e seme? \"tenpo\nlili\"? mi sona ala e ni: ona li toki e seme?'\n\n19 jan Jesu li sona e ni: ona mute li wile toki tawa ona. ona li toki\ne ni: 'ni la, sina toki ala toki? mi toki e ni: \"tenpo lili la, sina\nlukin ala e mi. tenpo lili kin la, sina lukin e mi.\" 20 lon la, lon\nla, mi toki tawa sina: tenpo kama la, sina pana e telo oko. taso ma li\npilin pona. sina pilin ike. taso sina pilin li ante. sina pilin pona.\n21 jan lili li kama lon la, mama meli li pilin ike mute. tenpo ona li\nkama. ni pini la, ona li awen sona ala e pilin ike. tawa ni la, jan lili\nli kama lon. ni li pona mute. 22 sama la, tenpo ni la, sina pilin ike.\ntenpo kama la, mi lukin kin sina. sina pilin pona. jan ala li ken pakala\ne pilin pona sina. 23 tenpo kama la, sina wile ala e ijo tan mi. lon\nla, lon la, mi toki tawa sina: sina wile e ijo lon nimi mi la, mama mije\nli pana e ijo ni tawa sina. 24 tenpo pini la, sina wile ala e ijo lon\nnimi mi. o wile. sina kama jo. tan ni la, sina pilin pona mute.\n\n25 'mi toki e ni kepeken toki suli. tenpo kama la, mi toki kepeken ala\ntoki suli. mama mije la, mi toki tawa sina. 26 tenpo kama la, sina\nwile lon nimi mi. mi toki ala e ni: sina la, mi toki tawa mama mije.\n27 tawa ni la, mama mije li olin e sina, tan ni: sina olin e mi. sina\nsona e ni: mi kama tan sewi. 28 tenpo pini la, mi kama tan mama mije.\nmi kama lon ma. kin la, mi tawa tan ma. mi tawa mama mije.'\n\n29 jan kute ona li toki e ni: 'o lukin a! sina toki kepeken ala toki\nsuli. 30 tenpo ni la, mi sona e ni: sina sona e ijo ale. sina wile ala\ne ni: jan o toki tawa sina. mi sona e ni: sina kama tan sewi.'\n\n31 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo ni la, sina sona ala sona? 32 o\nlukin! tenpo li kama, li lon a! tenpo ni la, sina weka. mi taso. taso mi\ntaso ala, tan ni: mama mije li lon mi. 33 mi toki e ijo ni tawa sina.\ntan ni la, sina ken jo e pona lon mi. sina jo e ijo ike lon ma. taso o\nmonsuta ala a! ma li wawa lili la, mi wawa mute.'\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka luka tu\n\ntoki ni pi jan Jesu pini la, ona li sewi e oko tawa sewi. ona li toki e\nni: 'mama mije o. tenpo li kama. o sewi e mije lili sina, tawa ni: mije\nlili o sewi e ona. 2 tenpo pini la, sina pana lawa ale tawa ona. tan\nni la, sina pana e jan tawa ona la, ona li pana e kon pi tenpo ale tawa\njan ni. 3 kon pi tenpo ale li ni: ona mute li ken sona e sina. sina\ntaso li sewi lon. kin la, ona mute li ken sona e ona pi pana sina, jan\nJesu, jan pi ko sewi. 4 mi sewi e sina lon ma. mi pini e pali sina.\n5 mama mije o sewi e mi kepeken wawa mi. tenpo open la, ma li ala lon\nla, mi jo e wawa ni lon sina.\n\n6 'tenpo pini la, mi pana sona e nimi sina tawa jan. sina pana e jan\nni tawa mi tan ma. jan ni li jan sina. sina pana e jan ni tawa mi. jan\nni li awen e toki sina. 7 jan ni li sona e ni: sina pana e ijo tawa mi\nla, ijo ni li tan sina. 8 sina pana e wawa toki tawa mi la, mi pana e\nwawa toki ni tawa ona mute. ona mute li kama jo e ona. ona mute li sona\ne ni: mi kama tan sina. ona mute li sona e ni kin: sina pana e mi. 9\nona mute la mi toki. ma ala la, mi toki. ona mute pi pana sina la, mi\ntoki. tawa ni la, ona mute li jan sina. 10 mi jo e ijo la, ijo ni li\nijo sina. sina jo e ijo la, ijo ni li ijo mi. mi sewi lon ona. 11\ntenpo ni la, mi lon ala ma. taso ona mute li lon ma. mi kama tawa sina.\nmama mije sewi o awen e ona lon nimi sina. sina pana e nimi ni tawa mi.\ntan ni la, ona mute li ken wan, sama mi mute. 12 tenpo pini la, mi\nawen e ona mute lon nimi sina. tan ni la, ona li moli ala. (taso mije\nlili pakala, tawa ni: sitelen li lon.)\n\n13 'ante la, tenpo ni la, mi kama tawa sina. mi toki e ijo ni lon ma\ntawa ni: ona mute li ken jo e pilin pona mi lon ona. 14 mi pana e toki\nsina tawa ona mute. tan ni la, ona mute li ike tawa ma. tawa ni la, ona\nmute li tan ala ma. sama la, mi tan ala ma. 15 mi wile ala e ni: sina\nkama jo e ona mute tan ma. mi wile e ni: sina pali e ni: ona mute li\npilin ala ike. 16 ona mute li tan ala ma. sama la, mi tan ala ma. 17\no sewi e ona mute kepeken lon. toki sina li lon. 18 sina pana e mi\ntawa ma la, mi pana kin e ona mute tawa ma. 19 mi sewi e mi tawa ona\nmute. tan ni la, ona mute li ken sewi kepeken lon.\n\n20 'jan ni taso ala la, mi toki. jan ante li sona tan toki ona la, mi\ntoki. 21 tan ni la, jan ale li ken wan. mama mije o, sama la, sina lon\nmi. kin la, mi lon sina. ona mute li ken lon mi mute. tan ni la, ma li\nken sona e ni: sina pana e mi.\n\n22 'sina pana e wawa tawa mi la, mi pana e wawa ni tawa ona mute. tan\nni la, ona mute li ken wan. sama la, sina en mi li wan. 23 mi lon ona\nmute. sina lon mi. tan ni la, ona mute li pona lon wan. tan ni, ma li\nsona e ni: sina pana e mi. sina olin e ona mute. sama la, sina olin e\nmi. 24 mama mije o, mi wile e ni: jan mute ni li lon mi. tan ni la,\nona mute li ken lukin e wawa mi. sina pana e wawa tawa mi tan ni: tenpo\nopen la, sina olin e mi.\n\n25 'mama mije pona o. ma li sona ala e sina. ante la, mi sona e sina.\nsina pana e jan mute tawa mi. jan mute ni kin sona e sina. 26 mi pana\nsona e nimi sina tawa ona mute. tenpo kama la, mi pana sona e nimi sina.\ntan ni la, olin sina tawa mi la, olin ni li lon ona mute. kin la, mi lon\nona mute.'\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka luka tu wan\n\ntoki ni pini la, jan Jesu en jan kute ona li weka. ona li tawa poka ante\npi nasin telo Keton. ma kasi li lon. jan Jesu en jan kute li tawa ma\nkasi ni. 2 jan Jutasu li pali ike tawa jan Jesu, li sona e ma ni, tan\nni: tenpo mute la, jan Jesu en jan kute ona li tawa ni. 3 jan Jutasu\nli kama jo e jan utala. kin la, ona li kama jo e jan pali pi jan sewi e\njan pali pi jan Palise. ona mute li tawa ni. ona mute li jo e ilo suno e\nilo utala.\n\n4 jan Jesu li sona e ijo ala pi tawa ona. ona li toki e ni tawa ona\nmute: 'sina alasa e jan seme?' 5 ona mute li toki e ni: 'jan Jesu, tan\nma tomo Nasawa.' ona li toki e ni: 'mi li lon.' kin la, jan Jutasu li\nlon poka pi ona mute. 6 jan Jesu li toki e ni la, ona mute li tawa\njasima pi jan Jesu. ona mute li anpa lon ma. 7 tan ni la, kin la, jan\nJesu li toki e ni: 'sina alasa e jan seme?' ona mute li toki e ni: 'jan\nJesu, tan ma tomo Nasawa.' 8 jan Jesu li toki e ni: 'tenpo pini la, mi\ntoki e ni: \"mi li lon.\" sina alasa e mi la, jan mute ni o ken tawa.' 9\ntawa ni la, tenpo pini la, ona li toki e ni: 'mi weka ala e ona mute pi\npana sina.'\n\n10 jan Simon Petulo li jo e palisa utala. ona li utala e jan pali pi\njan sewi. ona li pakala e kute ona. nimi pi jan pali li Maliko. 11 jan\nJesu li toki e ni tawa jan Petulo: 'o pana e palisa utala lon poki ona.\nmama mije li pana e poki telo tawa mi. mi moku e ona anu seme?'\n\n12 jan utala en jan pali pi jan Juta li kama jo e jan Jesu. ona mute\nli linja e ona. 13 ona mute li pana e ona tawa jan Ana. jan Ana li\nmama mije pi meli pi jan Kajapa. tenpo sike ni la, jan Kajapa li jan\nsewi lawa. 14 tenpo pini la, jan Kajapa li toki e ni tawa jan Juta:\n'jan wan li moli tawa kulupu la, ni li pona.'\n\n15 jan Petulo en jan kute wan ante li tawa monsi pi jan Jesu. jan sewi\nlawa li sona e jan kute wan ante. tan ni la, jan kute ni li tawa tomo pi\njan sewi lawa, lon poka pi jan Jesu. 16 ante la, jan Petulo li awen\nlon sinpin tomo. tan ni la, jan kute ante li toki tawa jan lupa. ona li\npana e jan Petulo lon tomo. 17 jan lupa li toki e ni tawa jan Petulo:\n'sina jan kute pi jan ni anu seme?' jan Petulo li toki e ni: 'ala.' 18\njan pali li awen lon poka seli. tawa ni la, lete li lon. jan Petulo kin\nli awen lon poka seli.\n\n19 jan kute ona la, jan sewi lawa li toki tawa jan Jesu. toki ona kin\nla, jan sewi lawa li toki tawa jan Jesu. 20 jan Jesu li toki e ni:\n'tenpo ale la, mi toki tawa ma. mi pana sona lon tomo pi sona sewi. kin\nla, mi pana sona lon tomo sewi. jan Juta ale li tawa ni. mi taso la, mi\ntoki ala. 21 sina toki tawa mi tan seme? o toki tawa jan pi kute mi.\na! ona li sona e toki mi.'\n\n22 toki ona pini la, jan utala li utala e jan Jesu kepeken luka. ona\nli toki e ni: 'a ni la, sina toki tawa jan sewi lawa?' 23 jan Jesu li\ntoki e ni: 'mi toki ike la, ike ni la, o toki. mi toki pona la, sina\nutala e mi tan seme?' 24 jan Ana li pana e jan Jesu tawa jan Kajapa.\n\n25 tenpo ni la, jan Petulo li awen lon poka seli. jan mute li toki e\nni tawa ona: 'sina jan kute ona anu seme?' jan Petulo li toki e ni:\n'ala.' 26 jan pali wan li jan sama pi jan Maliko. (tenpo pini la, jan\nPetulo li pakala e kute ona.) jan pali ni li toki e ni: 'tenpo pini la,\nmi lukin e sina lon ma kasi, lon poka ona, anu seme?' 27 kin la, jan\nPetulo li toki e ni: 'ala.' ni pini la, waso mije li mu.\n\n28 ona mute li pana e jan Jesu tan jan Kajapa tawa tomo pi jan lawa.\ntenpo suno li open. ona mute li tawa ala lon insa tomo pi jan lawa, tan\nni: ona li wile ala kama jake. ona li wile moku e moku pi tenpo sewi\nsuli. 29 tan ni la, jan Pilato li kama tawa ona mute. jan Pilato li\ntoki e ni: 'sina pana e jan ni tan seme?' 30 ona mute li toki e ni:\n'jan ni li pali ike ala la, mi pana ala e ona tawa sina.' 31 jan\nPilato li toki e ni: 'sina o kama jo e ona. o kipisi lawa e ona kepeken\ne lipu lawa sina.' jan Juta mute li toki e ni: 'mi o moli e jan ala.'\n32 tan ni la, toki pi jan Jesu li lon. tenpo pini la, moli ona la, jan\nJesu li toki.\n\n33 tan ni la, jan Pilato li tawa tomo pi jan lawa. ona li toki e ni\ntawa jan Jesu: 'sina jan lawa pi kulupu Juta anu seme?' 34 jan Jesu li\ntoki e ni: 'sina toki e ni tan sina anu tan jan ante?' 35 jan Pilato\nli toki e ni: 'mi jan Juta ala. kulupu sina en jan sewi lawa li pana e\nsina tawa mi. sina pali e seme?'\n\n36 jan Jesu li toki e ni: 'ma mi li lon ala ma ni. ma mi li lon ma ni\nla, jan pali mi li utala tawa ni: jan Juta li pali ike ala tawa mi. ante\nla, ma mi li lon ala ma ni.' 37 jan Pilato li toki e ni: 'tan ni la,\nsina jan lawa a!' jan Jesu li toki e ni: 'sina toki e ni: mi jan lawa.\nmi kama lon ma tawa ni: lon la, mi toki. jan li lon lon la, jan ni li\nkute e kalama uta mi.' 38 jan Pilato li toki e ni: 'lon li seme?'\n\ntoki ni pini la, jan Pilato li tawa jan Juta. ona li toki e ni: 'mi\nlukin e ike ala lon ona. 39 sina jo e lawa ni: tenpo sewi suli la, mi\npana e jan wan tawa sina. sina wile ala wile e ni: mi pana e jan lawa pi\nkulupu Juta tawa sina?'\n\n40 ona mute li toki e ni: 'jan ni ala a! o pana e jan Pawapa!' jan\nPawapa li jan lanpan.\n\n## kipisi lipu nanpa luka luka luka tu tu\n\ntan ni la, jan Pilato li kama jo e jan Jesu. jan utala li utala e jan\nJesu. 2 jan utala li pali e len lawa kepeken linja kiwen kasi. ona li\npana e ona lon lawa pi jan Jesu. ona li pana e len suli pi kule loje\nlaso lon jan Jesu. 3 ona li kama tawa jan Jesu, li toki e ni: 'jan\nlawa pi kulupu Juta o! toki a!' ona li utala e jan Jesu kepeken luka.\n\n4 jan Pilato li tawa poka tomo. ona li toki e ni: 'o lukin. mi pana e\nona tawa ni: sina sona e ni: mi lukin e ike ala lon ona.' jan Jesu li\ntawa. ona li len e len lawa pi linja kiwen kasi, e len suli pi kule loje\nlaso. jan Pilato li toki e ni: 'o lukin e jan!'\n\n6 jan sewi lawa en jan pali li lukin e jan Jesu. ona mute li toki e\nni: 'o moli! o moli!' jan Pilato li toki e ni: 'sina o moli e ona! mi\nlukin e ike ala lon ona.' 7 jan Juta mute li toki e ni: 'mi jo e lawa.\nlawa ni la, ona o moli, tan ni: ona li toki e ni: ona li mije lili\nsewi.'\n\n8 jan Pilato li kute e toki ni. ona li monsuta. 9 ona li tawa tomo\npi jan lawa. ona li toki e ni tawa jan Jesu: 'sina tan seme?' taso jan\nJesu li toki ala. 10 jan Pilato li toki e ni: 'sina toki ala tawa mi\nanu seme? sina sona ala sona e ni: mi jo e lawa. mi ken pana e sina. mi\nken moli e sina.'\n\n11 jan Jesu li toki e ni: 'sewi li pana e lawa tawa sina la, sina jo\nala e lawa. tan ni la, jan li pana e mi tawa sina la, jan ni jo e ike\nmute mute.' 12 tan ni la, jan Pilato li wile e ni: jan Jesu o tawa.\ntaso jan Juta mute li toki e ni: 'jan ni li tawa la, sina ala li jan\npona pi jan Kaisa. jan li toki e ni: \"mi jan lawa\" la, jan ni li toki\nike tawa jan Kaisa.'\n\n13 jan Pilato li kute e toki ni. ona li pana e jan Jesu. ona li awen\nlon monsi lon supa pi kipisi lawa. (supa ni li lon nasin kiwen. nimi ona\nli Kapata, kepeken toki Iwisi.) 14 tenpo sewi suli li lon tenpo suno\nkama. tenpo pi suno sewi li lon. jan Pilato li toki e ni tawa jan Juta:\n'o lukin e jan lawa sina!' 15 ona mute li toki e ni: 'o weka! o weka!\no moli e ona!' jan Pilato li toki e ni: 'mi moli e jan lawa sina anu\nseme?' jan sewi lawa li toki e ni: 'jan Kaisa taso li jan lawa mi.'\n\ntan ni la, jan Pilato li pana e jan Jesu tawa ona mute, tawa ni: ona li\nmoli. 17 jan Jesu li jo e palisa suli. ona li tawa ma pi kiwen lawa.\n(nimi pi ma ni li Kokota, kepeken toki Iwisi.) 18 ona mute li pana e\njan Jesu lon palisa suli. kin la, ona li pana e jan tu lon palisa suli,\nlon poka pi jan Jesu. 19 jan Pilato li pali e sitelen. ona li pana e\nsitelen lon palisa suli. ona li sitelen e ni: 'jan Jesu pi ma tomo\nNasawa, jan lawa pi kulupu Juta'. 20 jan Juta mute li lukin e sitelen\nni. ma pi palisa suli pi jan Jesu li lon poka pi ma tomo. sitelen li\nkepeken e toki Iwisi, e toki Lasina, e toki Elena. 21 tan ni la, jan\nsewi lawa li toki e ni tawa jan Pilato: 'o sitelen ala e ni: \"jan lawa\npi kulupu Juta\". o sitelen e ni: \"ona li toki e ni: 'mi jan lawa pi\nkulupu Juta.'\"' 22 jan Pilato li toki e ni: 'mi sitelen e sitelen mi.'\n\n23 jan utala li lanpan e len pi jan Jesu. len nanpa tu tu li lon. jan\nutala ale li kama jo e len wan. kin la, len suli li lon. len suli li jo\nala e kipisi. 24 jan utala li toki e ni: 'mi o kipisi ala e ni. mi o\nmusi tawa ni: jan seme li kama jo e ona?' tan ni la, sitelen ni li lon:\n'ona mute li kipisi e len mi. ona mute li musi.' lon la, jan utala li\npali e ni.\n\n25 mama meli pi jan Jesu, en meli sama pi mama mije pi jan Jesu, en\njan Mawi (meli pi jan Kulopa), en jan Mawi Makalan, li lon poka pi\npalisa suli ona. 26 jan Jesu li lukin e mama meli ona e jan kute pi\nolin ona. jan Jesu li toki e ni tawa mama meli ona: 'meli o lukin e mije\nlili sina.' 27 kin la, ona li toki e ni tawa jan kute: 'o lukin e mama\nmeli sina.' tenpo ni la, jan kute li kama jo e ona.\n\n28 ni pini la, jan Jesu li sona e ni: ona li pini e ale. ona li toki e\nni: 'mi wile moku e telo.' (tawa ni la, sitelen li lon.) 29 poka pi\ntelo nasa kili ike li lon. jan mute li pana e telo nasa kili lon len.\nona li pana e len tawa jan Jesu kepeken palisa. 30 jan Jesu li kama jo\ne telo nasa kili ike. ni pini la, ona li toki e ni: 'ona li pini.' ona\nli anpa e lawa. ona li pana e kon.\n\n31 jan Juta mute li wile ala e ni: jan moli li awen lon palisa suli\nlon tenpo suno sewi. tan ni la, ona li toki e ni tawa jan Pilato: 'o\npakala e noka ona. o weka e ona.' 32 tan ni la, jan utala li kama. ona\nli pakala e noka pi jan ante lon palisa suli. 33 ante la, ona li kama\nlon jan Jesu la, ona li lukin e ni: jan Jesu li moli. tan ni la, jan\nutala li pakala ala e noka ona. 34 taso jan utala wan li pakala e poka\npi jan Jesu, kepeken palisa utala. telo en telo loje li kama. 35 (jan\nwan li lukin e ni. toki ona li lon. ona li sona e ni: ona li toki e lon.\ntan ni la, sina ken sona.) 36 ni li lon tawa ni: sitelen li lon:\n'kiwen sijelo ona li pakala ala.' 37 kin la, sitelen ante li lon: 'ona\nmute li lukin e jan pakala.'\n\n38 jan Josepu li jan kute pi jan Jesu. ona li kama tan ma tomo\nAwimate. taso jan Jesu la, ona li toki ala, tan ni: ona li monsuta e jan\nJuta. ona li toki tawa jan Pilato. ona li wile e ni: ona li pana e\nsijelo pi jan Jesu. jan Pilato li ken e ni. tan ni la, jan Josepu li\npana e sijelo ona. 39 jan Nikotemo li kama kin. (open la, tenpo pimeja\nla, ona li kama tawa jan Jesu.) ona li jo e namako pi mani mute. 40\nona tu li pana e sijelo pi jan Jesu. ona li len e sijelo kepeken linja\nlen kepeken namako. (jan Juta li pana e jan moli lon ma la, ona li pali\ne ni.) 41 ma kasi li lon poka ma pi moli pi jan Jesu. lupa moli sin li\nlon ma kasi. jan ala li lon ona. 42 ona tu li pana e jan Jesu lon lupa\nmoli ni, tan ni: tenpo suno sewi li kama.\n\n## kipisi lipu nanpa mute\n\ntenpo suno nanpa wan pi tenpo esun li lon. tenpo open pi tenpo suno ni\nla, jan Mawi Makalan li kama tawa lupa moli. ona li lukin e ni: kiwen\nsuli li weka. 2 tan ni la, ona li tawa. ona li lukin e jan Simon\nPetulo e jan kute ante. (jan Jesu li olin e jan kute ni.) jan Mawi\nMakalan li toki e ni: 'ona li weka e jan lawa tan lupa moli. mi sona ala\ne ni: ona li pana e ona lon seme?'\n\n3 tan ni la, jan Petulo en jan kute ante li tawa lupa moli. ona tu li\ntawa wawa. jan Petulo li tawa kepeken tenpo lili la, jan kute ante li\ntawa kepeken tenpo lili mute. nanpa wan la, jan kute ni li kama lon lupa\nmoli. 5 ona li anpa, li lukin e linja len. taso ona li tawa ala lon\ninsa pi lupa moli. 6 ni pini la, jan Petulo li kama kin. ona li tawa\ninsa pi lupa moli. ona li lukin e linja len 7 e len lawa. len lawa li\nala lon linja len. ona li taso. 8 jan kute ante li tawa insa pi lupa\nmoli. ona li lukin li sona. 9 tawa ni la, ona mute li sona ala e\nsitelen. sitelen li toki e ni: ona o sewi tan moli. 10 jan kute li\nweka tawa tomo ona.\n\n11 taso jan Mawi li awen lon sinpin pi lupa moli. ona li pana e telo\noko. ona li anpa lon lupa moli. 12 ona li lukin e kon toki tu. kon\ntoki li jo e len walo, li awen lon monsi lon supa. (tenpo pini la,\nsijelo pi jan Jesu li lon supa ni.) kon toki wan li lon lawa. kon toki\nante li lon noka. 13 kon toki li toki e ni: 'meli o, sina pana e telo\noko tan seme?' jan Mawi li toki e ni: 'tan ni: ona li weka e jan lawa\nmi. mi sona ala e ni: ona li pana e ona lon seme?'\n\n14 toki ni pini la, jan Mawi li tawa jasima. ona li lukin e jan Jesu.\nona li sona ala e ni: jan ni li jan Jesu. 15 jan Jesu li toki e ni:\n'meli o, sina pana e telo oko tan seme? sina lukin e jan seme?' jan Mawi\nli pilin e ni: jan ni li jan pi ma kasi. ona li toki e ni: 'jan lawa o.\nsina kama jo e ona la, toki e ni tawa mi: sina pana e ona lon seme? mi\nwile weka e ona.' 16 jan Jesu li toki e ni: 'jan Mawi o.' jan Mawi li\ntawa jasima. ona li toki e ni, kepeken toki Iwisi: 'jan Lapi o!' (kon pi\nnimi ni li ni: jan pi pana sona.) 17 jan Jesu li toki e ni: 'o luka\nala e mi. tenpo pini la, mi sewi ala tawa mama mije. o tawa jan sama mi.\ntoki e ni tawa ona: mi sewi tawa mama mije mi, tawa mama mije sina, tawa\nsewi mi, tawa sewi sina.' 18 jan Mawi Makalan li tawa, li toki e ni\ntawa jan kute: 'mi lukin e jan lawa!' ona li toki e toki ona.\n\n19 tenpo suno ni li tenpo suno nanpa wan pi tenpo esun. tenpo pimeja\nli lon. jan kute li open ala e lupa, tan ni: ona li monsuta e jan Juta.\njan Jesu li kama. ona li awen, li toki e ni: 'pona tawa sina.' 20 toki\nni pini la, ona li pana lukin e luka e poka. jan kute li pilin pona\nmute, tan ni: ona li lukin e jan lawa. 21 kin la, jan Jesu li toki e\nni: 'pona tawa sina. mama mije li pana e mi la, mi pana e sina.' 22\ntoki ni pini la, ona li kon tawa jan kute. ona li toki e ni: 'o kama jo\ne kon sewi. 23 sina pona e ike la, ike sina li pona. sina awen e ike\nla, ona awen.'\n\n24 taso tenpo ni la, jan kute wan li weka. nimi ona li Toma Sisimu.\n25 tan ni la, jan kute ante li toki e ni tawa ona: 'mi lukin e jan\nlawa a!' taso jan Toma li toki e ni: 'mi wile lukin e sitelin pi kiwen\npalisa lon luka ona. mi wile luka e ona. kin la, mi wile pana e luka lon\ninsa pi poka ona. ni ala la, mi sona ala.'\n\n26 tenpo suno kama luka tu wan la, jan kute ona li lon tomo. jan Toma\nli lon ona. lupa li open ala. jan Jesu li kama. ona li awen, li toki e\nni: 'pona tawa sina.' 27 ona li toki e ni tawa jan Toma: 'o pana e\nluka sina lon ni. o lukin e luka mi. o pana e luka sina lon poka mi. o\nsona.' 28 jan Toma li toki e ni: 'jan lawa mi o! sewi mi o!' 29 jan\nJesu li toki e ni: 'sina lukin e mi la, sina sona. jan li lukin ala e mi\nli sona la, jan ni li pona.'\n\n30 lon la, jan Jesu li pali e sitelen ante mute lon jan kute ona.\nsitelen ni li sitelen ala lon lipu ni. 31 mi sitelen e ni tawa ni:\nsina ken sona e ni: jan Jesu li jan pi ko sewi. ona li mije lili sewi.\nsina sona la, sina ken jo e kon lon nimi ona.\n\n## kipisi lipu nanpa mute wan\n\n32 ni pini la, jan Jesu li pana lukin e ona tawa jan kute lon telo\nsuli Tipelija. 2 jan Simon Petulo, en jan Toma Sisimu, en jan Natana\ntan ma tomo Kana lon ma Kalili, en mije lili pi jan Sepetaijo, en jan\nkute tu ante, li lon. 3 jan Petulo li toki e ni: 'mi wile alasa e\nkala.' ona mute li toki e ni: 'mi tawa kin lon sina.' ona mute li tawa\ntomo tawa telo. tenpo pimeja ni la, ona li kama jo ala e kala.\n\n4 tenpo suno li kama. jan Jesu li awen lon poka pi telo suli. telo jan\nkute li sona ala e ni: jan ni li jan Jesu. 5 jan Jesu li toki e ni:\n'jan lili o! sina jo ala jo e kala?' ona mute li toki e ni: 'ala.' 6\njan Jesu li toki e ni: 'o pana e len linja lon poka ante pi tomo tawa\ntelo. sina lukin e kala.' tan ni la, ona li pana e len linja. kala mute\nmute li lon la, jan kute li ken ala tawa e len linja tawa ona.\n\n7 tan ni la, jan kute pi olin pi jan Jesu li toki e ni tawa jan\nPetulo: 'jan lawa li lon.' jan Simon Petulo li kute e ni: 'jan lawa li\nlon.' tan ni la, ona li kama jo e len suli. (tawa ni la, ona li jo ala e\nlen.) ona li tawa telo suli. 8 kin la, jan kute ante li kama kepeken\ntomo tawa telo. (ona li lon poka ma.) ona li jo e len linja e kala mute.\n\n9 ona li kama lon ma la, ona li lukin e seli. kala en pan li lon seli.\n10 jan Jesu li toki e ni: 'pana e kala pi alasa sina.' jan Simon\nPetulo li kama jo e len linja lon ma. kala suli mute li lon. taso len\nlinja li pakala ala.\n\n12 jan Jesu li toki e ni: 'o kama. o moku e moku nanpa wan.' jan kute\nli toki ala e ni: 'sina jan seme?' ona li sona e ni: jan ni li jan lawa.\n13 jan Jesu li kama jo e pan. ona li pana e pan e kala tawa jan kute.\n\n14 jan Jesu li sewi tan moli la, tenpo tu wan la, jan Jesu li pana\nlukin e ona tawa jan kute.\n\n15 moku pini la, jan Jesu li toki e ni tawa jan Simon Petulo: 'jan\nSimon o, mije lili pi jan Jojane o, jan mute ni li olin e mi. sina olin\nmute ala mute e mi?' jan Petulo li toki e ni: 'jan lawa o, sina sona e\nni: mi jan pona sina.' jan Jesu li toki e ni: 'o pana e moku tawa soweli\nlen lili mi.'\n\n16 tenpo nanpa tu la, jan Jesu li toki e ni: 'jan Simon o, mije lili\npi jan Jojane o, sina olin ala olin e mi?' jan Petulo li toki e ni: 'jan\nlawa o, sina sona e ni: mi jan pona sina.' jan Jesu li toki e ni: 'o\nlawa e soweli len mi.'\n\n17 tenpo nanpa tu wan la, jan Jesu li toki e ni: 'jan Simon o, mije\nlili pi jan Jojane o, sina jan pona mi anu seme?' jan Petulo li pilin\nike, tan ni: jan Jesu li toki e ni: 'sina jan pona mi anu seme?' jan\nPetulo li toki e ni: 'jan lawa o, sina sona e ale. sina sona e ni: mi\njan pona sina.' jan Jesu li toki e ni: 'o pana e moku tawa soweli len\nmi. 18 lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo pini la, sina lili la,\nsina kama jo e len sina. sina tawa ma pi wile sina. taso tenpo kama la,\nsina lili ala la, sina suli e luka sina. jan ante li pana e len tawa\nsina. ona li tawa e sina tawa ma. sina wile ala tawa ma ni.' 19 kon pi\ntoki pi jan Jesu li ni: tenpo kama la, moli pi jan Petulo li sewi e\nsewi. toki ni pini la, jan Jesu li toki e ni: 'o tawa monsi mi.'\n\n20 jan Petulo li tawa jasima. ona li lukin e jan kute pi olin pi jan\nJesu. (tenpo pini la, jan kute ni li supa lon sinpin pi jan Jesu. ona li\ntoki e ni: 'jan lawa o, jan seme li pali ike tawa sina?') 21 jan\nPetulo li toki e ni tawa jan Jesu: 'jan lawa o, jan ni anu seme?' 22\njan Jesu li toki e ni: 'ken la, ona li awen tawa kama mi. mi wile e ni\nla, ni li seme tawa sina? sina o tawa monsi mi a!' 23 tan ni la, jan\nsama mute li pilin e ni: jan kute ni li moli ala. taso jan Jesu li toki\nala e ni: 'ona li moli ala.' jan Jesu li toki taso e ni: 'ken la, ona li\nawen tawa kama mi. mi wile e ni la, ni li seme tawa sina?'\n\n24 jan kute ni li lukin e ijo ni. ijo ni la, ona li toki. ijo ni la,\nona li sitelen. mi sona e ni: toki ona li lon.\n\n25 jan Jesu li pali e ijo ante mute. jan li sitelen e ijo ni ale la,\nlipu mute li lon. mi pilin e ni: ma ale li ken ala jo e lipu ale ni.\n\\[*jan Jonatan li ante e lipu ni tawa toki pona. pona tawa sina!*\\]","filePath":"poki/plaintext/2022/07/sona-sin-pona-tan-jan-sewi-jojane.md","digest":"bca4b5da09895c35","rendered":{"html":"<h1 id=\"sona-sin-pona-tan-jan-sewi-jojane\">sona sin pona tan jan sewi Jojane</h1>\n<hr>\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-wan\">kipisi lipu nanpa wan</h2>\ntenpo open la, toki li lon. toki li lon poka sewi. toki li sewi. 2\nopen la, ona li lon poka sewi. 3 ona la, ale li kama lon. ona ala la,\nala li kama lon. 4 kon li lon ona. kon li suno tawa jan. 5 suno li\nsuno lon pimeja. pimeja li anpa ala e ona. [anu: pimeja li sona ala e\nona.]\n6 tenpo pini la, jan li kama. sewi li pana e ona. nimi ona li Jojane.\n7 ona li kama tan ni: ona li toki e suno ni. tan ni la, jan ale li ken\nsona. 8 kin la, jan ni li suno ala. ona li toki taso e suno.\n9 tenpo pi jan Jojane la, suno lon li kama lon ma. suno ni li suno e\njan ale. 10 ona li lon ma. ona la, ma li kama lon. taso ma li sona ala\ne ona. 11 ona li kama tawa jan ona. taso jan ona li kama ala jo e ona.\n12 taso jan li kama jo e ona li sona e nimi ona la, jan ni li ken kama\njan lili sewi. 13 tan ala sijelo la, jan ni li kama lon. tan ala wile\njan la, jan ni li kama lon. taso tan sewi la, jan ni li kama lon.\n14 toki li kama sijelo. ona li lon mi mute. mi mute li lukin e wawa\nona. wawa ona li sama wawa pi mije lili taso tan mama mije. pona en lon\nli lon wawa ona. 15 jan Jojane li lukin e ona. jan Jojane li toki e\nni: ‘jan ni li ona a! mi pini la, ona li lon. taso wawa mi li lili la,\nwawa ona li suli, tan ni: open la, ona li lon.’ 16 ona li pana e pona\nmute mute tawa mi ale. 17 jan Mose la, lipu lawa li kama. jan Jesu la,\npona en lon li kama. 18 jan ala li lukin e sewi. taso sewi taso li lon\nsinpin sijelo pi mama mije la, ona li pana e sona sewi.\n19 ma tomo Jelusalen la, jan Juta mute li pana e jan sewi mute tawa\njan Jojane. jan sewi li toki e ni: ‘sina o! sina jan seme?’ 20 jan\nJojane li toki e ni: ‘mi ala li jan ko sewi.’ 21 jan sewi li toki e\nni: ‘sina jan Elija anu seme?’ ‘ala.’ ‘sina jan toki sewi anu seme?’\n‘ala.’\n22 tan ni la, jan sewi li toki e ni: ‘sina jan seme a? o pana e toki\ntawa mi la, mi ken pana e ona tawa ona pi pana mi. sina la, sina toki e\nseme?’ 23 jan Jojane li toki e ni: ‘mi la, kalama uta li toki wawa lon\nma pi jan ala: “o pona e nasin sewi a!” jan toki sewi Isija li toki e\nni.’\n24 (tenpo pini la, jan Palise mute li pana e jan sewi.) 25 jan sewi\nli toki e ni: ‘sina ala li jan ko sewi. sina ala li jan Elija. sina ala\nli jan toki sewi. ni la, sina telo sewi e jan tan seme?’ 26 jan Jojane\nli toki e ni: ‘mi telo sewi kepeken telo. taso jan wan li lon sina. sina\nsona ala e ona. 27 mi pini la, ona li kama. mi anpa mute. tan ni la,\nmi ken ala linja e len noka ona.’ 28 ni li lon ma Petani, li lon poka\nante pi nasin telo Jotan. lon ni la, jan Jojane li telo sewi e jan.\n29 tenpo suno kama la, jan Jojane li lukin e jan Jesu. jan Jesu li\nkama tawa ona. jan Jojane li toki e ni: ‘o lukin e soweli len lili sewi\na! ona li weka e ike ma. 30 ona la mi toki e ni: “mi pini la, mije wan\nli kama. wawa mi li lili la, wawa ona li suli, tan ni: open la, ona li\nlon.” 31 tenpo pini la, mi sona ala e ona. mi telo sewi kepeken telo\ntawa ni: kulupu Isale li ken lukin e ona.’\n32 jan Jojane li lukin, li toki e ni: ‘mi lukin e kon. ona li sama\nwaso walo. ona li kama tan sewi, li awen lon ona. 33 mi sona ala e\nona. taso ona pi pana mi li toki e ni tawa mi: “tenpo kama la, sina\nlukin e kon. kon li kama tawa jan wan. kon li awen lon ona. jan ni telo\nsewi kepeken kon sewi.” 34 mi lukin. mi toki e ni: jan ni li mije lili\nsewi.’\n35 tenpo suno kama la, jan Jojane en jan kute ona tu li lon. 36 jan\nJojane li lukin e jan Jesu. jan Jojane li toki e ni: ‘o lukin e soweli\nlen lili sewi a!’ 37 jan kute tu li kute e ona, li kute e jan Jesu.\n38 jan Jesu li lukin e jan kute tu. jan Jesu li toki e ni: ‘sina alasa\ne seme?’ ona tu li toki e ni: ‘jan Lapi o!’ (kon pi nimi ni li ni: jan\npi pana sona.) ‘sina awen lon seme?’ 39 jan Jesu li toki e ni: ‘o\nkama. sina lukin.’ tan ni la, jan kute tu li tawa, li lukin e tomo ona,\nli awen lon ona. tenpo pi suno anpa li lon. 40 jan kute tu la, jan\nAnteja li wan. ona li sama jan Simon Petulo. tenpo pini la, ona li kute\ne jan Jojane. tenpo ni la, ona li kute e jan Jesu. 41 ona li alasa e\nsama ona. ona li toki e ni: ‘mi lukin e jan Mesija a!’ (kon pi nimi ni\nli ni: jan pi ko sewi.) 42 jan Anteja en jan Simon li tawa jan Jesu.\njan Jesu li lukin e jan Simon. ona li toki e ni: ‘sina jan Simon. sina\nmije lili pi jan Jojane. tenpo ni la, nimi sina li Kepa.’ (nimi ni li\nPetulo, kepeken toki Elena. kon pi nimi ni li ni: kiwen.)\n43 tenpo suno kama la, jan Jesu li wile tawa ma Kalili. lon ni la, ona\nli lukin e jan Pilipo. jan Jesu li toki e ni: ‘o kute e mi.’ 44 lon\nla, jan Pilipo li kama tan ma tomo Pesata. kin la, jan Anteja en jan\nPetulo li kama tan ma tomo ni. 45 jan Pilipo li alasa e jan Natana, li\ntoki e ni: ‘jan ni la jan Mose en jan toki sewi li sitelen a! mi lukin e\nona! ona li jan Jesu a! ona li mije lili pi jan Josepu, tan ma tomo\nNasawa!’ 46 jan Natana li toki e ni: ‘pona li ken tan ma tomo Nasawa\nanu seme?’ jan Pilipo li toki e ni: ‘o kama. o lukin.’ 47 jan Jesu li\nlukin e jan Natana. jan Natana la, jan Jesu li toki e ni: ‘o lukin a!\nlon la, jan ni li jan pi kulupu Isale. ona li toki ike ala.’ 48 jan\nNatana li toki e ni: ‘sina sona e mi tan seme?’ jan Jesu li toki e ni:\n‘jan Pilipo li toki tawa sina. taso tenpo pini la, mi lukin e sina. sina\nlon poka pi kasi kili.’ 49 jan Natana li toki e ni: ‘jan Lapi o! sina\nmije lili sewi. sina jan lawa pi kulupu Isale.’ 50 jan Jesu li toki e\nni: ‘sina sona tan seme? tan ni: mi toki e kasi lili tawa sina, anu\nseme? tenpo kama la, sina lukin e ijo pi suli mute mute.’ 51 ona li\ntoki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo kama la, sina lukin\ne ni: sewi li open. kon toki li tawa sewi, li tawa anpa lon mije lili\njan.‘\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-tu\">kipisi lipu nanpa tu</h2>\ntenpo suno nanpa tu wan la, kulupu pona pi kama wan olin li lon ma tomo\nKana, lon ma Kalili. mama meli pi jan Jesu li lon. 2 kin la, jan Jesu\nen jan kute ona li tawa. 3 taso telo nasa kili li lon ala. mama meli\npi jan Jesu li toki e ni: ‘ona li jo ala e telo nasa kili.’ 4 jan Jesu\nli toki e ni: ‘meli o! seme tawa mi? seme tawa sina? tenpo mi li kama\nala.’ 5 mama meli ona li toki tawa jan pali. ona li toki e ni: ‘ona li\ntoki la, o pali.’ 6 poki telo kiwen luka wan li lon. ona li suli mute.\n7 jan Jesu li toki e ni: ‘o pana e telo lon insa pi poki telo.’ ona li\npana e telo mute mute lon insa pi poki telo. 8 jan Jesu li toki e ni:\n‘o kama jo e telo tan poki telo. o pana e ona tawa jan lawa kulupu.’ ona\nli pana e telo. 9 jan lawa kulupu li moku e telo. telo ni li ante.\ntenpo ni la, telo ni li telo nasa kili. jan lawa kulupu li sona ala e\nni: telo nasa kili li tan seme? taso jan pali li sona. jan lawa kulupu\nli toki e ni tawa mije pi kama wan: 10 ‘tenpo nanpa wan la, jan ale li\npana e telo nasa kili pona. kulupu li moku e ona. tenpo nanpa tu la, jan\nale li pana e telo nasa kili pi pona ala. taso tenpo ni la, sina pana e\ntelo nasa kili pona a!’\n11 ni li sitelen nanpa wan. jan Jesu li pali e sitelen mute lon ma\ntomo Kana, lon ma Kalili. ona li pana e wawa ona tawa lukin. jan kute\nona li sona e ona.\n12 ni pini la, jan Jesu en mama meli ona en sama ona en jan kute ona\nli tawa ma tomo Kapenon. tenpo lili la, ona li awen lon ni.\n13 tenpo sewi suli pi kulupu Juta li lon. jan Jesu li tawa ma tomo\nJelusalen. 14 ona li lukin e jan mute lon tomo sewi. jan ni li esun e\nsoweli mani e soweli len e waso walo. kin la, jan ante li esun e mani.\n15 jan Jesu li pali e ilo utala tan linja. ona li weka e jan e soweli.\nona li pakala e mani e supa. 16 ona li toki e ni tawa jan esun pi waso\nwalo: ‘o pana e ijo ni tan lon ni a! o pali ala e tomo pi mama mije mi\nsama tomo esun a!’ 17 jan kute ona li awen sona e ni: sitelen li lon\nla, ‘tenpo kama la, mi olin mute mute e tomo sina.’ 18 tan ni la, jan\nJuta mute li toki e ni: ‘sina pali e ijo ni la, sina pana e sitelen\nseme?’ 19 jan Jesu li toki e ni: ‘sina pakala e tomo ni la, tenpo suno\ntu wan la, mi pona e ona.’ 20 jan Juta li toki e ni: ‘tenpo sike mute\nmute luka wan la, jan li pali e tomo sewi ni a! tenpo suno tu wan la,\nsina pona e ona anu seme a?’ 21 taso kon pi toki pi jan Jesu li ni:\ntomo sewi li sijelo ona. 22 tan ni la, tenpo kama la, jan Jesu li kama\njo e kon sin la, jan kute ona li sona e toki ona. jan kute ona li sona e\nsitelen sewi e toki pi jan Jesu.\n23 tenpo sewi suli la, jan Jesu li awen lon ma tomo Jelusalen. jan\nmute li sona e nimi ona. ona mute li lukin e sitelen ona. 24 taso jan\nJesu li pilin pona ala tawa ona mute. jan Jesu li sona e jan ale. 25\njan Jesu li wile ala e ni: jan wan li toki e jan ante tawa jan Jesu. jan\nJesu li sona e ijo ale lon jan.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-tu-wan\">kipisi lipu nanpa tu wan</h2>\njan Palise wan li lon. nimi ona li Nikotemo. ona li jan lawa pi kulupu\nJuta. 2 tenpo pimeja la, jan Nikotemo li tawa jan Jesu. ona li toki e\nni: ‘jan Lapi o, mi mute li sona e ni: sina jan pi pana sona tan sewi.\nsewi li lon ala jan la, jan ni li ken ala pali e sitelen sina.’ 3 jan\nJesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li kama ala\nlon tan sewi la, jan ni li ken ala lukin e ma sewi.’\n4 jan Nikotemo li toki e ni: ‘lon nasin seme la, jan majuna li ken\nkama lon? tenpo nanpa tu la, ona li ken ala tawa insa pi mama meli ona\na!’ 5 jan Jesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan\nli kama ala lon tan telo tan kon la, ona li ken ala tawa ma sewi. 6\njan li kama lon tan sijelo la, ona li sijelo. jan li kama lon tan kon\nla, ona li kon. 7 toki ni mi li nasa ala: “sina ale o kama lon tan\nsewi.” 8 kon li wile tawa ma wan la, ona li tawa ma ni. sina kute e\nkon. taso sina sona ala ni: ona li kama tan seme? ona li tawa seme? jan\nli kama lon tan kon la, jan ni li sama.’\n9 jan Nikotemo li toki e ni: ‘lon nasin seme la, ni li lon?’ 10 jan\nJesu li toki e ni: ‘sina jan pi pana sona pi kulupu Isale a! sina sona\nala e ni anu seme? 11 lon la, lon la, mi toki tawa sina: mi mute li\nsona e ijo la, mi mute li toki e ni. mi mute li lukin e ijo la, mi mute\nli toki e ni. taso sina mute li kama ala jo e toki mi. 12 mi toki e\nijo ma tawa sina. taso sina sona ala e ni. tan ni la, mi toki e ijo sewi\ntawa sina la, sina sona ala sona? 13 mije lili jan li lon sewi. ona li\ntawa anpa. tan ni la, ona taso li tawa sewi. 14 jan Mose li sewi e\nakesi pi noka ala la, mije lili jan li sama. 15 tan ni la, jan li sona\ne ona la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale. [anu: tan ni la, jan li\nsona la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale tan ona.]\n16 ‘tawa ni la, sewi li olin mute mute e ma la, ona li pana e mije\nlili taso ona. tan ni la, jan li sona e ona la, jan ni li moli ala li jo\ne kon pi tenpo ale. 17 sewi li pana e mije lili tawa ma tan ala ni:\nmije lili li kipisi lawa e ma. sewi li wile e ni: mije lili la, ona li\nken pona e ma. 18 jan li sona e ona la, sewi li kipisi lawa ala e jan\nni. jan li sona ala e ona la, sewi li toki ni: jan ni li pali ike tan\nni: jan ni li sona ala e nimi pi mije lili taso sewi.\n19 ‘kipisi lawa li ni: suno li kama lon ma. taso jan li olin e pimeja,\nli olin ala e suno, tan ni: ona li pali e ijo ike. 20 jan li pali e\nijo ike la, suno li ike tawa ona. jan ni li kama ala lon suno, tan ni:\nona li wile e ni: jan ante li lukin ala e pali ona. 21 taso jan li\npali e lon la, jan ni li kama lon suno, tan ni: ona li wile e ni: jan\nante li lukin e pali ona. pali ni li lon sewi.’\n22 ni pini la, jan Jesu en jan kute ona li kama lon ma Juta. ona li\nawen lon ni, li telo sewi. 23 tenpo ni la, jan Jojane li telo sewi\nkin. ona li lon ma Anon, lon poka pi ma tomo Salin, tan ni: telo mute li\nlon ni. jan mute li kama la, jan Jojane li telo sewi e ona. 24 tenpo\nni la, jan Jojane li lon ala tomo awen pi jan ike.\n25 kama jaki ala la, jan kute pi jan Jojane li toki utala tawa jan\nJuta wan. 26 ona li kama tawa jan Jojane. ona li toki e ni: ‘jan Lapi\no! lon poka ante pi nasin telo Jotan la, sina lon poka pi jan wan. jan\nni la, sina lukin li toki. o lukin a! jan ni li telo sewi. jan ale li\ntawa ona.’\n27 jan Jojane li toki e ni: ‘sewi li pana ala e ijo tawa jan la, jan\nni li ken ala kama jo e ijo ni. 28 sina lukin e ni: mi toki e ni: “mi\nala li jan ko sewi. mi kama taso. mi pini la, ona li kama.” 29 meli pi\nkama wan olin li tawa mije pi kama wan olin taso. jan pona pi mije pi\nkama wan olin li lon poka ona, li kute. pilin ona li pona mute tan ni:\nona li kute e kalama uta pi mije pi kama wan olin. tan ni la, pilin mi\nli pona. 30 ona o suli. mi o lili. 31 jan li kama tan sewi la, jan\nni li lon sewi ale. jan li kama tan ma la, jan ni li tan ma, li toki tan\nma. jan li kama tan sewi la, jan ni li tawa sewi ale. 32 ona li lukin\nli kute la, ona li toki. jan ala li kama jo e toki ona. 33 jan li kama\njo e toki sina la, jan ni li sona wawa e ni: sewi li lon. 34 sewi li\npana e jan la, jan ni li toki e kon toki sewi. tawa ni la, ona li pana\nmute mute e kon. 35 mama mije li olin e mije lili. mama mije li pana e\nale tawa luka ona. 36 jan li sona e mije lili la, jan ni li jo e kon\npi tenpo ale. taso jan li kute ala e mije lili la, jan ni li lukin ala e\nkon. pilin utala sewi li tawa ona.‘\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-tu-tu\">kipisi lipu nanpa tu tu</h2>\njan Palise mute li kama sona e ni: jan Jojane li jo e jan kute mute la,\njan Jesu li kama jo jan kute mute mute. kin la, ona li telo sewi. jan\nJesu li sona e ni: jan Palise li kama sona e ni. 2 (lon la, jan Jesu\nli telo sewi ala. jan kute ona a li telo sewi.) 3 jan Jesu li tawa tan\nma Juta. ona li tawa kin lon ma Kalili. 4 tan ni la, ona o tawa ma\nSamali. 5 tan ni la, ona li kama lon ma tomo Sika, lon ma Samali.\ntenpo pini la, jan Jakopu li pana e ma lili tawa jan Josepu. jan Josepu\nli mije lili ona. ma lili ni li lon poka pi ma tomo Sika. 6 tenpo ni\nla, lupa telo pi jan Jakopu li lon. jan Jesu li pilin wawa ala. tan ni\nla, ona li awen lon monsi lon poka lupa telo. tenpo pi suno sewi li lon.\n7 meli Samali li kama. ona li wile kama jo e telo tan lupa telo. jan\nJesu li toki e ni: ‘o pana e telo tawa mi. mi wile moku.’ 8 (jan kute\nona li weka. ona li esun e moku lon ma tomo.) 9 meli Samali li toki e\nni: ‘sina jan Juta a! mi meli Samali a! tan seme la, sina toki e ni: “o\npana e telo”?’ (lon la, jan Samali li ike tawa jan Juta.) 10 jan Jesu\nli toki e ni: ‘sina sona ala e pana sewi. kin la, sina sona ala e ni:\njan seme li toki e ni: “o pana e telo tawa mi.” sina sona e ni la, sina\na toki e ni: “o pana e telo tawa mi!” sina toki e ni la, ona li pana e\ntelo kon tawa sina.’\n11 meli li toki e ni: ‘jan pona o. sina jo ala e poki telo. lupa telo\nli anpa suli. sina jo e telo kon tan seme? 12 jan Jakopu li mama mije\npi mi mute. ona li pana e lupa telo tawa mi mute. ona, en mije lili ona,\nen soweli ona, li moku e telo tan lupa telo ni. jan Jakopu li wawa la,\nsina wawa mute anu seme?’\n13 jan Jesu li toki e ni: ‘jan li moku e telo tan lupa telo ni la,\ntenpo kama la, jan ni li wile moku e telo sin. 14 taso jan li moku e\ntelo tan mi la, tenpo ala la, jan ni li wile moku e telo sin. ante la,\ntelo mi li kama lupa telo lon insa ona. telo ni li tawa kon pi tenpo\nale.’\n15 meli li toki e ni: ‘jan pona o pana e telo ni tawa mi. mi wile e\nni: mi wile ala e telo, li kama ala jo e telo.’ 16 jan Jesu li toki e\nni: ‘o tawa! mije sina la, o toki. ni pini la, o kama lon ni.’ 17 meli\nli toki e ni: ‘mi jo ala e mije.’ jan Jesu li toki e ni: ‘lon la, sina\ntoki a! 18 tenpo pini la, sina jo e mije luka. tenpo ni la, sina jo e\njan. taso ona li ala mije sina. ni la, sina toki e lon a!’\n19 meli li toki e ni: ‘jan pona o! mi sona e ni: sina jan toki sewi.\n20 mama mije pi mi mute li toki anpa tawa sewi lon nena ni. sina mute\nli toki e ni: jan o toki anpa tawa sewi lon ma tomo Jelusalen.’ 21 jan\nJesu li toki e ni: ‘meli o sona e toki mi a! tenpo kama la, sina toki\nanpa tawa mama mije lon ala nena ni. sina toki anpa tawa mama mije lon\nala ma tomo Jelusalen. 22 sina toki anpa tawa seme? sina sona ala. mi\nmute li toki anpa tawa seme? mi mute li sona, tan ni: pona li kama tan\nkulupu Juta. 23 taso tenpo li kama, li lon a! tenpo ni la, jan li toki\nanpa lon la, jan ni li toki anpa tawa mama mije lon kon. mama mije li\nalasa e jan ni, tawa ni: jan ni li toki anpa tawa ona. 24 sewi li kon.\nkon la o toki anpa tawa ona.’\n25 meli li toki e ni: ‘mi sona e ni: jan Mesija li kama. ona li jan pi\nko sewi. ona li kama la, ona li toki e ale.’ 26 jan Jesu li toki e ni:\n‘mi ona a! [anu: mi lon a!] mi toki tawa sina.’\n27 tenpo ni la, jan kute ona li kama. ona li lukin e ni: jan Jesu li\ntoki tawa meli. pilin ona li ni: ona li nasa a! taso jan ala li toki e\nni: ‘sina alasa e seme?’ anu ‘sina toki tawa ona tan seme?’ 28 meli li\npana anpa e poki telo ona. ona li tawa ma tomo. ona li toki tawa jan\nmute. ona li toki e ni: 29 ‘o kama a! o lukin e jan! mi pali e ijo la,\nijo ni la, jan ni li toki tawa mi. jan ni li ala jan pi ko sewi, anu\nseme?’ 30 ona mute li tawa tan ma tomo, li kama tawa jan Jesu. 31\ntenpo ni la, jan kute li toki e ni: ‘jan Lapi o moku.’ 32 taso ona li\ntoki e ni: ‘sina sona ala e ni: mi jo e moku.’ 33 tan ni la, jan kute\nli toki e ni: ‘jan ala li pana e moku tawa ona anu seme?’\n34 jan Jesu li toki e ni: ‘moku mi li ni: ona pi pana mi la, ona wile\ne ijo. mi o pali e ijo ni. tan ni, pali ona li pini. 35 sina toki ala\ntoki e ni: “tenpo mun tu tu kama la, jan li kama jo e pan tan ma”? o\nlukin a! mi toki e ni: o sewi e oko sina. tenpo ni la, ma pan li walo a!\npan li lon! 36 jan li kama jo e pan tan ma la, jan ni li kama jo e\nmani. jan ni li kama jo e kili tawa kon pi tenpo ale. tan ni, jan li\npana e sike mama kasi tawa ma la, pilin pi jan ni li pona mute. kin la,\njan li kama jo e pan tan ma la, pilin pi jan ni li pona mute. 37 tawa\nni la, toki ni li lon: “jan wan li pana e sike mama kasi tawa ma. jan\nante li kama jo e pan tan ma.” 38 tenpo pini la, mi pana e sina tawa\nni: sina o kama jo e pan tan ma. pan ni la, sina pali ala. jan ante li\npali. sina tawa pali ona.’\n39 kin la, jan Samali mute lon ma tomo ni li sona e jan Jesu. tawa ni\nla, meli li toki e ni: ‘mi pali e ijo la, ijo ni la, jan ni li toki tawa\nmi.’ 40 jan Samali li kama tawa jan Jesu. ona li toki e ni: ‘o awen\nlon mi mute.’ tenpo suno tu la, jan Jesu li awen lon ni. 41 kin la,\njan mute mute li sona, tan toki ona. 42 jan mute ni li toki tawa meli.\nona li toki e ni: ‘tenpo ni la, mi sona tan ala toki sina. mi sona tan\nni: mi kute. mi sona e ni: lon la, jan ni li pona e ma.’\n43 tenpo suno tu pini la, jan Jesu li tawa ma Kalili. 44 jan Jesu li\nsona e ni: jan pi toki sewi li tan ma la, jan ni li ike tawa jan tan ma\nni. 45 jan Jesu li kama lon ma Kalili la, jan Kalili li toki e ni:\n‘kama pona a!’ tenpo pini la, tenpo sewi suli la, ona mute li lukin e\npali wawa pi jan Jesu lon ma tomo Jelusalen. tawa ni la, ona mute kin li\ntawa ni.\n46 tan ni la, jan Jesu li kama kin tawa ma tomo Kana, lon ma Kalili.\n(lon ni la, ona li ante e telo tawa telo nasa kili.) jan lawa wan li\nlon. mije lili ona li pilin jaki. mije lili li lon ma tomo Kapenon. 47\njan wawa li kama sona e ni: jan Jesu li kama tan ma Juta tawa ma Kalili.\ntan ni la, ona li tawa jan Jesu. ona li wile e ni: jan Jesu o tawa, o\npona e mije lili ona. ken mute la, mije lili ona li moli.\n48 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: ‘sina mute li lukin ala e sitelen\ne wawa nasa la, sina sona ala.’ 49 jan lawa li toki e ni: ‘jan pona o\nkama. sina kama ala la, jan lili mi li moli.’ 50 jan Jesu li toki e\nni: ‘o tawa. mije lili sina li pona.’ jan li sona e toki pi jan Jesu.\nona li tawa. 51 jan pali ona li lukin e ona. jan pali li toki e ni:\n‘mije lili sina li pona a!’ 52 jan lawa li toki e ni: ‘tenpo seme la\nona li pona?’ jan pali li toki e ni: ‘tenpo suno pini la, tenpo pi suno\nsewi la, pilin jaki ona li weka.’ 53 tan ni la, mama mije li sona e\nni: tenpo ni la, jan Jesu li toki e ni: ‘mije lili sina li pona.’ ona li\nsona. jan ale lon tomo ona li sona.\n54 ni li sitelen nanpa tu pi jan Jesu lon ma Kalili.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka\">kipisi lipu nanpa luka</h2>\nni pini la, tenpo sewi suli pi kulupu Juta li lon. jan Jesu li tawa ma\ntomo Jelusalen. 2 telo li lon ma tomo Jelusalen, lon poka pi lupa pi\nsoweli len. nimi pi telo ni li Petesa, kepeken toki Iwisi. lupa luka li\nlon poka pi telo ni. 3 jan mute li supa lon lupa. jan ni li pilin jaki\nmute. jan mute li ken ala lukin. jan mute li ken ala tawa. ona li awen e\nni: telo li tawa. [4 tenpo lili la, kon toki li tawa anpa lon telo.\nona li tawa sike e telo. jan nanpa wan li tawa telo la, jan ni li\npona.] [lipu pi majuna mute la, sitelen ni li weka.]\n5 jan wan li lon. tenpo sike mute luka luka luka tu wan la, ona li\npilin jaki. 6 jan Jesu li lukin e jan ni, li sona e ni: tenpo mute la,\nona li supa. jan Jesu li toki e ni: ‘sina wile ala wile pona?’ 7 jan\npi pilin jaki li toki e ni: ‘jan pona o. telo li tawa la, jan ala li\npana e pona tawa mi. mi alasa tawa telo la, jan ante li tawa.’ 8 jan\nJesu li toki e ni: ‘o sewi. o kama jo e len anpa sina. o tawa.’ 9 kin\nla, jan li pona. ona li kama jo e len anpa ona. ona li kama tawa.\ntenpo suno sewi li lon. 10 tan ni, jan Juta mute li toki tawa jan pi\nkama pona. ona li toki e ni: ‘tenpo suno sewi li lon. sina ken ala jo e\nlen anpa.’ 11 taso jan pi kama pona li toki e ni: ‘jan li pona e mi\nla, jan ni li toki e ni: “o kama jo e len anpa sina. o tawa.”’ 12 ‘jan\nseme li toki e ni: “o kama jo, o tawa”?’ 13 jan pi kama pona li sona\nala, tan ni: jan Jesu li tawa. jan mute mute li lon.\n14 ni pini la, jan Jesu li lukin e jan pi kama pona lon tomo sewi. jan\nJesu li toki e ni: ‘o lukin a! tenpo ni la, sina pona. o pali ala e ike\nla, ike mute o ala lon.’\n15 jan pi kama pona li tawa jan Juta. ona li toki e ni: ‘jan li pona e\nmi la, jan ni li jan Jesu.’ 16 tan ni la, jan Juta li alasa e jan\nJesu. tawa ni la, jan Jesu li pali e ni lon tenpo suno sewi. 17 taso\njan Jesu li toki e ni: ‘tenpo ni la, mama mije mi li pali. kin la, mi li\npali.’ 18 tan ni la, jan Juta li alasa mute e jan Jesu. tawa ni la,\njan Jesu li pali lon tenpo suno sewi. kin la, ona li toki e ni: sewi li\nmama mije ona. kon toki ni li: ona li sama sewi.\n19 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: mije lili li lukin ala e pali pi mama mije la, mije lili li ken\nala pali. tawa ni la, mije lili li lukin e pali pi mama mije, mije lili\nli pali e ni. 20 tawa ni la, mama mije li olin e mije lili. ona li\npana e pali ale ona tawa lukin tawa mije lili. kin la, tenpo kama la,\nona li pana e pali pi wawa mute mute tawa lukin tawa mije lili. tan ni\nla, sina o pilin pi sona ala. 21 mama mije li pana e kon sin tawa jan\nmoli. sama la, mije lili li wile la, mije lili li pana e kon tawa jan.\n22 mama mije li kipisi lawa e jan ala. ona li pana e kipisi lawa ale\ntawa mije lili. 23 tan ni, jan li sewi e mama mije la, jan ni li sewi\ne mije lili. jan li sewi ala e mije lili la, jan ni li sewi ala e mama\nmije. mama mije li pana e mije lili.\n24 ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li kute e toki mi, li sona\ne ona pi pana mi la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale. jan ala li kipisi\nlawa e jan ni. jan ni li kama tan moli, tawa kon.\n25 ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo li kama, li lon a! tenpo\nni la, jan moli li kute e kalama uta pi mije lili sewi. jan li kute la,\njan ni li lon. 26 mama mije li jo e kon lon insa ona. sama la, ona li\npana e kon tawa mije lili. tan ni, mije lili li jo e kon lon insa ona.\n27 kin la, mama mije li pana e lawa tawa ona. tan ni la, ona li ken\nkipisi lawa. tawa ni la, ona li mije lili jan.\n28 ‘o pilin ala pi sona ala, tan ni: tenpo kama la, jan moli ale li\nkute e kalama uta ona, 29 li kama. jan li pali e pona la, jan ni li\nkama tawa kon. jan pali e ike la, jan ni li kama tawa kipisi lawa. 30\ntan mi la, mi ken ala pali. mi kute la, mi kipisi lawa. kipisi lawa mi\nli pona, tan ni: mi wile ala wile mi. mi wile e wile pi ona pi pana mi.\n31 ‘mi lukin e mi, li toki e mi la, toki mi li lon ala. 32 jan ante\nli lukin e mi, li toki e mi. mi sona e ni: toki ona li lon. 33 tenpo\npini la, sina toki tawa jan Jojane. ona li lukin e lon, li toki e lon.\n34 tenpo ni la, mi kama jo ala e toki tan jan. mi toki e ni tawa ni:\nsina ken pona. 35 jan Jojane li suno lili. tenpo lili la, suno ona li\npona tawa sina. 36 taso toki pi jan Jojane li wawa la, toki mi li wawa\nmute. mama meli li pana e pali tawa mi, tawa ni: mi o pini e ona. mi\npali e pali ni. pali ni li toki e ni: mama mije li pana e mi. 37 ona\npi pana mi li mama mije. mi la, ona li toki. tenpo ala la, sina kute e\nkalama uta ona. tenpo ala la, sina lukin e selo ona. 38 kin la, toki\nona li ala lon insa sina, tan ni: sina sona ala e ona pana.\n39 ‘sina alasa lon lipu sewi, tan ni: sina pilin e ni: lipu sewi li jo\ne kon pi tenpo ale. mi la, lipu sewi li toki. 40 taso sina wile ala\nkama tawa mi. sina wile ala kama jo e kon. 41 mi lanpan ala e wawa tan\njan. 42 taso mi sona e ni: sina jo ala e olin sewi lon sina. 43 mi\nkama lon nimi pi mama mije mi. taso sina kama jo ala e mi. jan ante li\nkama lon nimi ona la, sina kama jo e ona. 44 lon nasin seme la, sina\nsona? sina lanpan e wawa sina. taso sina alasa ala e wawa pi sewi taso.\n45 o pilin ala e ni: tenpo kama la, mi pali ike e sina tawa mama mije.\nlon la, jan Mose li pali ike e sina. ona li pona tawa sina. 46 taso\nsina sona e jan Mose la, sina sona e mi. tawa ni la, mi la, jan Mose li\nsitelen. 47 sina sona ala e sitelen ona la, sina sona e kon toki mi\nlon nasin seme?‘\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-wan\">kipisi lipu nanpa luka wan</h2>\nni pini la, jan Jesu li tawa poka ante pi telo suli Kalili. (telo suli\nli jo e nimi kin: Tipelija.) 2 tenpo ni la, jan mute mute li kute e\njan Jesu. tawa ni la, jan Jesu li pali e sitelen tawa jan pi pilin jaki.\njan mute mute li lukin e sitelen ni. 3 jan Jesu li tawa sewi nena. ona\nen jan kute ona li awen lon monsi. 4 tenpo ni la, tenpo sewi suli pi\nkulupu Juta li lon.\n5 jan Jesu li sewi e oko. ona li luken e jan mute mute. ona li toki\ntawa jan Pilipo: ‘mi mute li ken esun e pan lon seme?’ 6 (ona li toki\ne ni tan ni: ona li wile sona e ni: jan Pilipo li toki e seme? jan Jesu\nli sona e pali kama ona.) 7 jan Pilipo li toki e ni: ‘mi jo e mani\nmute mute la, jan ale li ken ala moku lili.’\n8 jan kute wan li jan Anteja, jan Simon Petulo sama. jan Anteja li\ntoki e ni: 9 ‘mije lili li lon. ona li jo e leko pan luka, e kala lili\ntu. taso jan ale li ken ala moku e ni a!’\n10 jan Jesu li toki e ni: ‘o toki tawa jan ale: “o supa.”’ kasi anpa\nmute li lon. tan ni, jan ale li supa. jan mute mute li lon. 11 jan\nJesu li kama jo e leko pan. ona li toki e ni: ‘pona.’ ni pini la, ona li\npana e leko pan tawa jan ale. kin la, ona li pana e kala. 12 ni pini\nla, jan ale ken ala moku e namako. jan Jesu li toki tawa jan kute ona:\n‘o kama jo e moku awen. mi wile e ni: ala li weka.’ 13 tan ni la, ona\nli kama jo e pan. ona li pana e pan lon poka pan suli luka luka tu.\n14 jan mute li lukin e sitelen pi jan Jesu. ona li toki e ni: ‘jan ni\nli jan toki sewi a! ona li kama lon ma a!’ 15 jan Jesu li sona e ni:\nona mute li wile lanpan e ona. ona mute li wile e ni: jan Jesu li kama\njan lawa. tan ni, jan Jesu taso li weka tawa nena.\n16 tenpo pi suno anpa la, jan kute pi jan Jesu li tawa telo suli. 17\nona li tawa ma tomo Kapenon kepeken tomo tawa telo. tenpo pimeja li lon.\ntaso jan Jesu li awen weka. 18 kon wawa li tawa e telo suli. 19 jan\nkute li lukin e jan Jesu. jan Jesu li tawa noka lon supa pi telo suli.\nona li kama lon poka tomo tawa telo. jan kute li pilin monsuta. 20 jan\nJesu li toki e ni: ‘mi li lon a! o monsuta ala.’ 21 ni pini la, jan\nkute li wile e ni: jan Jesu li kama lon insa tomo tawa telo. ni pini la,\ntomo tawa telo li poka e ma.\n22 tenpo suno kama la, jan mute li awen poka ante pi telo suli la, jan\nni li lukin e ni: tomo tawa telo wan taso li weka. ona mute sona e ni:\njan Jesu li tawa ala lon poka jan kute ona. jan kute taso li tawa\nkepeken tomo tawa telo. 23 ni pini la, tomo tawa telo mute li kama tan\nma tomo Tipelija. (ona li poka lon ni: tenpo pini la, jan mute li moku e\npan.) 24 jan mute li lukin e ni: jan Jesu en jan kute ona li weka. tan\nni, jan mute li tawa ma tomo Kapenon kepeken tomo tawa telo. ona li\nalasa e jan Jesu. 25 ona li lukin e jan Jesu lon poka ante pi tele\nsuli. ona li toki e ni: ‘jan Lapi o! tenpo seme la sina kama ni?’\n26 jan Jesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: sina\nalasa e mi tan ala ni: sina lukin e sitelen. sina alasa e mi tan ni:\nsina moku e pan. tan ni la, sina pilin pona. 27 o pali ala tawa moku\nmoli. o pali tawa moku pi kon pi tenpo ale. tenpo kama la, mije lili jan\nli pana e moku ni tawa sina. tenpo pini la, mama mije li pana e ko pi\nopen ala tawa moku ni. mama mije li sewi.’\n28 jan mute li toki e ni: ‘mi wile pali e pali sewi. mi o pali seme?’\n29 jan Jesu li toki e ni: ‘pali sewi li ni: sewi li pana e jan la,\nsina o sona e jan ni. 30 jan mute li toki e ni: ‘tan ni la, sina pali\ne sitelen seme? mi wile e sitelen seme tan ni: mi wile lukin. mi wile\nsona e sina. sina pali e seme? 31 tenpo pini la, mama mije pi mi mute\nli moku e pan sewi lon ma pi jan ala. sitelen li lon la, “ona li pana e\npan sewi tawa ona mute.”’\n32 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: jan Mose li pana ala e pan sewi tawa sina. mama mije mi li pana e\npan sewi lon tawa sina. 33 tawa ni la, pan sewi li ni: jan wan li tawa\nanpa tan sewi. ona li pana e kon tawa ma.’ 34 jan mute li toke e ni:\n‘jan pona o, tenpo ale la, o pana e pan ni tawa mi.’\n35 jan Jesu li toki e ni: ‘mi pan kon. jan li kama tawa mi la, tenpo\nala la, jan ni li wile moku. jan li sona e mi la, tenpo ala la, jan ni\nli wile moku e telo. 36 taso tenpo pini la, mi toki e ni tawa sina:\nsina lukin e mi. taso sina sona ala e mi. 37 mama mije li pana e ijo\ntawa mi la, ijo ni li kama tawa mi. jan li kama tawa mi la, mi weka ala\njan ni. 38 tawa ni la: mi tawa anpa tan sewi tan ala ni: mi o pali e\npali pi wile mi. mi tawa anpa tan sewi tan ni: mi o pali e pali pi wile\npi ona pi pana mi. 39 ona pi pana mi li wile e ni: mi o weka ala e\npana ona. ante la, tenpo nanpa pini la, mi sewi e ona. 40 tawa ni:\nmama mije mi li wile e ni: jan li lukin e mije lili li sona e ona la,\njan ni li jo e kon pi tenpo ale. tenpo nanpa pini la, mi sewi e jan ni.’\n41 jan Juta mute li toki ike, tan ni: jan Jesu li toki e ni: ‘mi pan.\nmi kama anpa tan sewi.’ 42 ona mute li toki e ni: ‘jan ni li jan Jesu\nanu seme a? ona li mije lili pi jan Josepu anu seme a? mi sona e mama\nmije ona e mama meli ona. ona li toki e ni tan seme: “mi kama anpa tan\nsewi”?’\n43 jan Jesu li toki e ni: ‘o toki ike ala. 44 mama mije li tawa ala\ne jan la, jan ni li ken ala kama tawa mi. jan li kama tawa mi la, tenpo\nnanpa pini la, mi sewi e jan ni. 45 sitelen li lon, tan jan toki sewi\nla, “tenpo kama la, sewi li pana sona tawa ona ale.” jan li kute e mama\nmije li kama sona la, jan ni li kama tawa mi. 46 taso jan li kama tan\nsewi la, jan ni taso li lukin e mije mama. lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: jan li sona la, jan ni li jo e kon pi tenpo ale. 47 mi pan kon.\n48 tenpo pini la, mama mije pi sina mute li moku lon ma pi jan ala, li\nmoli. 50 pan li kama anpa tan sewi. jan li moku e pan ni la, jan ni li\nmoli ala. 51 mi pan kon tan sewi. jan li moku e pan ni la, jan ni li\nlon tenpo ale. kin la, tenpo kama la, mi pana e pan ni: sijelo mi. ona\nli pana e kon tawa ma.’\n52 jan Juta mute li toki utala. ona li toki e ni: ‘lon nasin seme la,\njan ni li pana e sijelo ona? lon nasin seme la, mi moku e ona a?’ 53\njan Jesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: sina moku ala\ne sijelo pi mije lili jan, li moku ala e telo loje ona, la, sina jo ala\ne kon. 54 jan li moku e sijelo mi li moku e telo loje mi la, jan ni li\njo e kon pi tenpo ale. tenpo nanpa pini la, mi sewi e jan ni. 55 tawa\nni la: sijelo mi li moku lon. telo loje mi li moku lon. 56 jan li moku\ne sijelo mi li moku e telo loje mi la, jan ni li awen lon mi. kin la, mi\nawen lon ona. 57 mama mije kon li pana e mi la, mi lon tan mama mije.\nsama la, jan li moku e mi la, ona li lon tan mi. 58 pan ni li kama\nanpa tan sewi. mama mije mute li moku e pan ante. ona li moli. ante la,\njan li moku e pan ni la, jan ni li lon tenpo ale.\n59 jan Jesu li toki e ni lon tomo pi sona sewi, lon ma Kapenon.\n60 jan kute ona li kute e ni. ona mute li toki e ni: ‘toki ni li ike\na! jan seme li ken kute e ni?’ 61 jan Jesu li sona e ni: jan kute ona\nli toki ike. ona li toki e ni: ‘ni li ike tawa sina anu seme? 62 ken\nla, tenpo kama la, sina lukin e ni: mije lili jan li tawa sewi lon ma\nona. sina lukin e ni la, sina pali e seme? 63 kon li pana e kon.\nsijelo o pali ala. mi toki tawa sina. toki mi li kon. 64 sina ale la,\njan mute li sona ala.’ (tawa ni la, tenpo ale la, jan Jesu li sona e ni:\njan seme li sona ala. kin la, jan Jesu li sona e ni: tenpo kama la, jan\nseme li pali ike tawa ona.) 65 ona li toki e ni: ‘tan ni la, mi toki e\nni tawa sina: mama mije li wile ala la, jan ala li ken kama tawa mi.’\n66 tenpo ni la, jan kute mute li weka. ona li tawa ala lon jan Jesu.\n67 tan ni, jan Jesu li toki e ni tawa jan luka luka tu: ‘sina wile ala\nwile weka?’ 68 jan Simon Petulo li toki e ni: ‘jan lawa o! mi tawa jan\nseme? sina jo e kon toki pi kon pi tenpo ale. 69 mi sona e ni: sina\njan sewi a.’ 70 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo pini la, mi wile sina\nluka luka tu anu seme? taso wan sina li kon ike.’ 71 kon toki ona li\nni: jan Jutasu, mije lili pi jan Simon Ikawijote. jan Jutasu li wan pi\nluka luka tu. taso tenpo kama la, ona li pali ike tawa jan Jesu.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-tu\">kipisi lipu nanpa luka tu</h2>\nni pini la, jan Jesu li tawa ma Kalili. tawa ni la: ona li wile ala tawa\nma Juta, tan ni: jan Juta mute li alasa e ona. ona mute li wile moli e\nona. 2 tenpo ni la, tenpo sewi pi tomo len pi kulupu Juta li lon. 3\ntan ni la, jan sama pi jan Jesu li toki e ni tawa ona: ‘o weka. o tawa\nma Juta tawa ni: jan kute sina li ken lukin e pali sina. 4 ken la, jan\nwan li wile e ni: jan ante li sona e ona. tenpo ala la, jan ni li pali e\nni: jan ante li ken ala lukin e ona. sina pali e ijo la, ma o lukin e\nsina.’ 5 (tawa ni la, jan sama pi jan Jesu li sona ala e ona.)\n6 jan Jesu li toki e ni tawa ona: ‘tenpo ni la, tenpo mi li kama ala.\ntaso tenpo ale la, tenpo sina li lon. 7 ken ala la, sina ike mute tawa\nma. taso mi ike mute tawa ma, tan ni: mi toki e ni: pali ona li ike. 8\nsina o tawa tenpo sewi. mi tawa ala tawa tenpo sewi, tan ni: tenpo ni\nla, tenpo mi li kama ala.’\n9 toki ni pini la, ona li awen lon ma Kalili. jan sama ona li tawa\ntenpo sewi. 10 ni pini la, jan Jesu li tawa kin. jan ala li lukin e\nona. 11 jan Juta mute li alasa e jan Jesu. ona li toki e ni: ‘ona li\nlon seme?’ 12 jan Jesu la, jan mute li toki ike. jan mute li toki e\nni: ‘ona li pona.’ taso jan ante li toki e ni: ‘ala a! ona li toki ike\ntawa jan mute.’ 13 taso ona li toki kepeken kalama ala, tan ni: ona li\nmonsuta e jan Juta.\n14 tenpo ni la, jan Jesu li tawa sewi tawa tomo sewi. ona li pana e\nsona. 15 jan Juta li pilin pi sona ala. ona li toki e ni: ‘jan ni li\nsona e sitelen kepene seme? tenpo pini la, ona li kama ala jo e sona.’\n16 jan Jesu li toki e ni tawa ona: ‘pana sona mi li ala tan mi. ona li\ntan ona pi pana mi. 17 jan li wile pali e wile ona la, jan ni li sona\ne ni: pana sona li tan sewi anu tan mi? 18 jan li toki tan ona sama\nla, jan ni li alasa e wawa ona. taso jan li alasa e wawa pi ona pana la,\njan ni li lon. ike li ala lon ona.\n19 ‘jan Mose li pana ala pana e lipu lawa tawa sina? sina li kute ala\ne lipu lawa a! sina alasa moli e mi tan seme?’ 20 jan mute li toki e\nni: ‘sina jo e kon ike. jan seme li alasa moli e sina?’ 21 jan Jesu li\ntoki e ni: ‘tenpo pini la, mi pali e pali wan. ni li pona mute tawa\nsina. 22 jan Mose li pana e kipisi sewi tawa sina. lon la, kipisi sewi\nli tan ala jan Mose, li tan mama mije mute. tan ni, tenpo suno sewi la,\nsina kipisi sewi e jan. 23 tenpo suno sewi la, jan li kipisi sewi e\njan ante. ni li pakala ala e lipu lawa pi jan Mose. taso mi ike tawa\nsina tan ni: tenpo suno sewi la, mi pona e jan a! 24 o kipisi lawa\nkepeken ala lukin. o kipisi lawa kepeken kipisi lawa pona.’\n25 lon ma tomo Jelusalen la, jan mute li toki e ni: ‘ona mute li alasa\nmoli e jan ni, anu seme? 26 o lukin! ona li toki lon ma pi jan mute!\ntaso ona mute li toki ala tawa ona. jan lawa li sona e ni anu seme: jan\nni li jan pi ko sewi? 27 taso mi sona e ni: jan ni li tan seme. jan pi\nko sewi li kama la, jan ala li sona e ni: ona li tan seme.’\n28 tan ni la, jan Jesu li kalama suli lon tomo sewi. ona li toki e ni:\n‘sina sona e mi a! mi kama ala tan mi. ona lon li pana e mi. sina sona\nala e ona. 29 taso mi sona e ona. tan ona la, mi li lon. ona li pana e\nmi.’\n30 ona mute li alasa lanpan e jan Jesu. taso luka pi jan ala li pilin\ne ona. tawa ni: tenpo ni la, tenpo ona li kama ala. 31 tenpo ni la,\njan mute li sona e ona, li toki e ni: ‘jan ni li pali e sitelen mute.\njan pi ko sewi li kama la, ona li pali ala pali e sitelen mute mute?’\n32 jan Palise mute li kute e ni. ona li pana e jan sewi e jan pali.\njan sewi e jan pali o lanpan e jan Jesu. 33 jan Jesu li toki e ni:\n‘tenpo lili la, mi lon poka sina. ni pini la, mi tawa ona pi pana mi.\n34 tenpo ni la, sina alasa e mi. taso sina lukin ala e mi. kin la,\nsina ken ala tawa poka mi.’ 35 tan ni, jan Juta mute li toki e ni tawa\nona sama: ‘ona li tawa seme? mi ken ala lukin e ona tan seme? ona li\ntawa kulupu Juta lon ma Elena anu seme? ona li wile ala wile pana e sona\ntawa jan Elena? 36 toki ona li seme, li ni: “sina alasa e mi. sina\nlukin ala e mi. sina ken ala tawa poka mi”?’\n37 tenpo ni la, tenpo sewi li pini. jan Jesu li kalama suli. ona li\ntoki e ni: ‘jan li wile moku e telo la, jan ni o kama tawa mi, o moku.\n38 jan pi sona mi la, sitelen li lon la, “tenpo kama la, nasin pi telo\nkon li kama tan insa ona.”’ 39 kon la, jan Jesu li toki e ni. tenpo\nkama la, jan li sona e ona la, jan ni li kama jo e kon. taso tenpo ni\nla, kon li kama ala, tan ni: jan Jesu li jo ala e wawa ona.\n40 jan mute li kute e toki ni. jan mute li toki e ni: ‘lon la, jan ni\nli jan toki sewi.’ 41 jan ante li toki e ni: ‘jan ni li jan pi ko\nsewi.’ taso jan ante li toki e ni: ‘jan pi ko sewi li kama ala tan ma\nKalili a! 42 sitelen li toki e ni: jan pi ko sewi li mije lili pi jan\nTawi. ona li kama tan ma tomo Petilihen, ma tomo pi jan Tawi.’ 43 tan\nni, jan mute li toki utala. 44 jan mute li wile lanpan e jan Jesu.\ntaso luka pi jan ala li pilin e jan Jesu.\n45 jan pali li tawa jan sewi mute e jan Palise mute. jan sewi en jan\nPalise li toki e ni: ‘sina jo ala e ona tan seme?’ 46 jan pali li toki\ne ni: ‘jan ala li toki sama toki pi jan ni a!’ 47 jan Palise li toki e\nni: ‘ona li toki ike tawa sina kin anu seme? 48 jan lawa en jan Palise\nli sona ala e ona. 49 taso jan mute li sona ala e lipu lawa. tan ni,\nona li ike.’\n50 jan Nikotemo li lon ona. tenpo pini la, ona li kama tawa jan Jesu.\nona li toki e ni: 51 ‘mi mute li toki ala tawa jan li sona ala e pali\nona la, lipu lawa li kipisi lawa ala e jan ni.’ 52 ona mute li toki e\nni: ‘sina kin kama tan ma Kalili anu seme? o alasa. jan toki sewi li\nkama ala tan ma Kalili.’ [ 53 ona ale li tawa tomo ona.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-tu-wan\">kipisi lipu nanpa luka tu wan</h2>\njan Jesu li tawa nena pi kili lili. 2 tenpo pi open suno la, ona li\ntawa tomo sewi. jan ale li kama tawa ona. jan Jesu li awen lon monsi, li\npana e sona tawa ona. 3 tenpo ni la, jan sitelen mute en jan Palise\nmute li pana e meli pi unpa ike tawa ona. 4 ona mute li toki e ni tawa\njan Jesu: ‘jan pi pana sona o, meli ni li unpa ike. 5 lipu sewi la,\njan Mose li toki e ni: jan pi unpa ike o moli kepeken kiwen. sina toki e\nseme?’ 6 (ona li toki e ni tan ni: ona li wile toki ike tawa jan\nJesu.)\ntaso jan Jesu li anpa. ona li sitelen lon ma, kepeken luka. 7 ona mute\nli toki kin tawa ona. tan ni la, jan Jesu li sewi. ona li toki e ni:\n‘jan pi ike ala o pana wawa e kiwen nanpa wan tawa meli ni.’ 8 kin la,\nona li anpa, li sitelen lon ma.\n9 ona mute li kute. ona li pilin ike. ona li kama weka. ni pini la,\njan Jesu li taso, lon poka meli. 10 jan Jesu li sewi. ona li lukin e\nmeli taso. ona li toki e ni: ‘meli o, jan pi toki ike li lon seme? jan\nli toki ike tawa sina anu seme?’ 11 meli li toki e ni: ‘jan pona o,\njan ala.’ jan Jesu li toki e ni: ‘kin la, mi toki ike ala tawa sina. o\ntawa. tenpo ni la, o ike ala.’] [lipu pi majuna mute la, sitelen ni\nli weka.]\n12 kin la, jan Jesu li toki e ni: ‘mi suno ma. jan kute e mi la, jan\nni li tawa ala lon pimeja. ona li jo e suno kon.’ 13 jan Palise mute\nli toki e ni: ‘sina la, sina li toki a! toki sina li lon ala.’\n14 jan Jesu li toki e ni: ‘mi la, mi toki la, toki mi li lon. tawa ni\nla: mi sona e ni: mi kama tan seme. kin la, mi sona e ni: mi tawa seme.\nante la, sina sona ala e ni: mi kama tan seme. kin la, sina sona ala e\nni: mi tawa seme. 15 sina kipisi lawa kepeken sijelo. ante la, mi\nkipisi lawa e jan ala. 16 taso mi kipisi lawa la, kipisi lawa mi li\nlon, tan ni: mi taso ala. mi lon mama mije pi pana mi. 17 lipu lawa\nsina la, sitelen li lon: toki pi jan tu li lon. 18 mi lukin. mi la, mi\ntoki. mi la, mama mije pi pana mi li toki.’\n19 tan ni la, ona mute li toki e ni: ‘mama mije sina li lon seme?’ jan\nJesu li toki e ni: ‘sina sona ala e mi. sina sona ala e mama mije mi.\nsina sona e mi la, sina sona kin e mama mije mi.’ 20 ona li toki e ni\nlon tomo mani. ona li pana e sona lon tomo sewi. taso jan ala li lanpan\ne ona, tan ni: tenpo ni la, tenpo ona li kama ala.\n21 jan Jesu li toki kin e ni: ‘mi weka. tenpo kama la, sina alasa e\nmi. sina moli lon ike sina. sina ken ala tawa ma pi tawa mi.’ 22 tan\nni, jan Juta mute li toki e ni: ‘ona li wile ala wile moli? tan ni la,\nona li toki e ni: “sina ken ala tawa ma pi tawa mi.”’ 23 jan Jesu li\ntoki e ni: ‘sina kama tan anpa. mi kama tan sewi. sina kama tan ma ni.\nmi kama ala tan ma ni. 24 tan ni la, mi toki e ni tawa sina: “sina\nmoli lon ike sina.” sina sona ala e mi la, sina moli lon ike sina.’\n25 ona mute li toki e ni: ‘sina jan seme?’ jan Jesu li toki e ni:\n‘open la, mi toki e ni tawa sina! 26 sina la, mi o toki e ijo mute.\nkin la, mi o kipisi lawa e ijo mute. taso ona pi pana mi li lon. mi kute\ne ijo tan ona la, mi toki e ijo ni tawa ma.’ 27 (ona mute li sona ala\ne ni: mama mije la, jan Jesu li toki.) 28 ‘sina sewi e mije lili jan\nla, sina sona e ni: jan ni li mi. mi jo e ala tan mi. mama mije li pana\ne sona tawa mi la, mi toki e ni. 29 ona pi pana mi li lon mi. mi taso\nala, tan ni: tenpo ale la, ijo li pona tawa ona la, mi pali e ijo ni.’\n30 toki ona ni li pini la, jan mute li sona e ona. 31 jan Jesu li\ntoki e ni tawa ona: ‘sina awen lon toki la, lon la, sina jan kute mi.\n32 tenpo kama la, sina sona e lon. tan ni, jan ala li lawa e sina.\n[anu: tan ni, sina kama jan wile.] 33 ona li toki e ni: ‘mi mute\nli jan lili pi jan Apahan. tenpo ala la, jan li lawa e mi a. tan seme\nla, sina toki e ni: “tenpo kama la, jan ala li lawa e sina”?’\n34 jan Jesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li\nike la, ike li lawa e jan ni. 35 jan li lawa e jan ante la, jan ante\nli awen ala lon tomo pi jan nanpa wan. ante la, mije lili li awen. 36\ntan ni la, mije lili la, jan ala li lawa e sina. 37 mi sona e ni: sina\njan lili pi jan Apahan. taso sina wile moli e mi. tawa ni la, toki mi li\nala lon sina. 38 mi lukin e ijo lon mama mije la, mi toki e ijo ni.\ntan ni la, sina kute e ijo tan mama mije la, sina pali e ijo ni.’\n39 ona mute li toki e ni: ‘mama mije mi li jan Apahan.’ jan Jesu li\ntoki e ni: ‘sina jan lili pi jan Apahan la, sina pali e pali pi jan\nApahan. 40 ante la, sina wile moli e mi. mi toki e lon tawa sina. mi\nkute e lon ni tan sewi. jan Apahan li pali ala e ni. 41 sina pali e\npali pi mama mije sina.’\nona mute li toki e ni: ‘mi kama ala tan unpa ike. mi jo e mama mije wan.\nni li sewi.’ 42 jan Jesu li toki e ni: ‘sewi li mama mije sina la,\nsina olin e mi. tawa ni: mi kama tan sewi. mi kama ala tan mi. ona li\npali e mi. 43 sina sona ala toki mi tan seme? tan ni: sina ken ala\nkute e toki mi. 44 kon ike li mama mije sina. sina wile pali e wile\nona. tenpo open la, ona li moli. ona li ala lon lon, tan ni: lon li ala\nlon ona. ona li toki e toki ike. ona li mama mije pi toki ike. 45 sina\nsona ala e mi tan ni: mi toke e lon! 46 sina toki ala toki e ni: mi\nike? mi toki e lon la, sina sona ala e mi tan seme? 47 jan li kama tan\nsewi la, jan ni li kute e kon toki sewi. tan ni la, sina kute ala, tan\nni: sina kama ala tan sewi.’\n48 jan Juta mute li toki e ni: ‘mi toki e ni: sina jan Samalitan. sina\njo e kon ike. ni li lon anu seme?’ 49 jan Jesu li toki e ni: ‘mi jo\nala e kon ike. mi sewi e mama mije mi. sina anpa e mi. 50 mi alasa ala\ne wawa mi. wan li alasa e ona, li kipisi lawa. 51 lon la, lon la, mi\ntoki tawa sina: jan li awen e toki mi la, tenpo ale la, jan ni li lukin\nala e moli.’\n52 jan Juta mute li toki e ni: ‘mi sona e ni: sina jo e kon ike a!\ntenpo pini la, jan Apahan li moli. jan toki sewi li moli. taso sina toki\ne ni: “jan li awen e toki mi la, tenpo ale la, jan ni li lukin ala e\nmoli.” 53 jan Apahan li mama mije pi mi ale. ona li moli. ona li wawa\nla, sina li wawa mute anu seme? jan toki sewi li moli kin a! sina jan\nseme?’\n54 jan Jesu li toki e ni: ‘mi pana e wawa tawa mi la, wawa mi li ala.\nmama mije mi pana e wawa tawa mi. sina toki e ni: ona li sewi sina. 55\nsina sona ala e ona. taso mi sona e ona. mi toki e ala la, mi toki ike,\nsama sina. taso mi sona e ona. mi awen e toki ona. 56 jan Apahan li\npilin pona tan ni: ona li lukin e tenpo mi. ona li lukin, li pilin\npona.’\n57 jan Juta mute li toki e ni: ‘sina majuna ala a. sina lukin e jan\nApahan anu seme?’ 58 jan Jesu li toki e ni: ‘lon la, lon la, mi toki\ntawa sina: tenpo open la, mi li lon.’ 59 ona mute li kama jo e kiwen.\nona li wile pana wawa e kiwen tawa jan Jesu. taso jan Jesu li weka. ona\nli tawa tan tomo sewi, li weka.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-tu-tu\">kipisi lipu nanpa luka tu tu</h2>\njan Jesu li tawa. tenpo ni la, ona li lukin e jan. tenpo ale la, jan ni\nli ken ala lukin. 2 jan kute pi jan Jesu li toki e ni: ‘jan Lapi o.\njan ni li ken ala lukin la, jan seme li pali ike? jan ni, anu mama ona?’\n3 jan Jesu li toki e ni: ‘jan ni li pali ike ala. mama ona li pali ike\nala. taso jan o lukin e pali sewi lon ona. 4 tenpo suno la, mi mute o\npali e pali pi ona pi pana mi. tenpo pimeja li kama. tenpo ni la, jan\nala li ken pali. 5 mi lon ma la, mi suno ma.’\n6 toki ni pini la, ona li pana e telo uta lon ma. ona li pali e ko ma\ntan telo uta. ona li pana e ko ma lon oko jan. 7 ona li toki e ni: ‘o\ntawa. o telo e sina lon telo Silojan.’ (kon nimi ni li: pana.) tan ni,\njan li tawa, li telo e ona. ona li kama kin. tenpo ni, ona li lukin.\n8 tenpo pini la, jan mute li lukin e jan ni. ona li sona e ni: jan ni\nli jo ala e ijo. tenpo ni la, jan mute ni li toki e ni: ‘jan ni li jan\npi jo ala anu seme?’ 10 jan mute li toki e ni: ‘ona li jan ni.’ taso\njan ante li toki e ni: ‘ala. taso ona li sama jan ni.’ ona li toki e ni:\n‘mi jan ni a!’ 10 tan ni la, jan mute li toki e ni tawa ona: ‘lon\nnasin seme la, oko sina li open?’ 11 ona li toki e ni: ‘jan Jesu li\npali e ko ma. ona li pana e ona tawa oko mi. ona li toki e ni: “o tawa\ntelo Silojan. o telo e sina.” tan ni la, mi tawa. mi telo e mi la, mi\nlukin.’ 12 jan mute li toki e ni: ‘ona li lon seme?’ ‘mi sona ala.’\n13 jan mute li pana e jan pi lukin ala tawa jan Palise mute. 14\ntenpo pini la, jan Jesu li pali e ko ma, li open e oko ona, lon tenpo\nsuno sewi. 15 kin la, jan Palise li toki e ni: “lon nasin seme la,\nsina kama lukin?’ ona li toki e ni: ‘ona li pana e ko ma tawa oko mi. mi\ntelo e mi. mi lukin.’ 16 tan ni la, jan Palise mute li toki e ni: ‘jan\nni li kama ala tan sewi, tan ni: ona li awen ala e tenpo suno sewi.’\ntaso jan ante li toki e ni: ‘lon nasin seme la, jan ike li ken pali e\nsitelen ni?’ ona li toki utala.\n17 tan ni, ona li toki e ni tawa jan pi lukin ala: ‘ona la, sina toki\ne seme? ona li open e oko sina.’ ona li toki e ni: ‘ona li jan toki\nsewi.’ 18 jan Juta mute li sona ala e ni: tenpo pini la, jan ni li ken\nala lukin. taso ona li toki e ni tawa mama tu pi jan ni: 19 ‘jan ni li\nmije lili sina anu seme? sina toki ala toki e ni: tenpo ale la, ona li\nken ala lukin? tan ni la, ona li lukin lon nasin seme?’ 20 mama ona li\ntoki e ni: ‘mi sona e ni: jan ni li mije lili mi. open la, ona li ken\nala lukin. 21 taso tenpo ni la, ona li lukin. mi sona ala e ni: jan\nseme li open e oko ona. o toki tawa ona. ona li ala jan lili. ona la,\nona li ken toki.’ 22 mama ona li toki e ni tan ni: ona li monsuta e\njan Juta. tenpo pini la, jan Juta mute li toki e ni: jan ala o toki e\nni: jan Jesu li jan pi ko sewi. jan li toki e ni la, jan ni ken ala tawa\ntomo pi sona sewi. 23 tan ni la, mama ona li toki e ni: ‘ona li ala\njan lili. o toki tawa ona.’\n24 tan ni la, ona mute li toki kin tawa jan pi lukin ala. ona mute li\ntoki e ni: ‘o wawa e sewi a! mi sona e ni: jan ni li ike.’ 25 ona li\ntoki e ni: ‘mi sona ala e ni: jan ni li ike ala ike. mi sona e ni taso:\ntenpo pini la, mi ken ala lukin. tenpo ni la, mi lukin.’ 26 ona mute\nli toki e ni: ‘ona li pali e seme? lon nasin seme la, ona li open e oko\nsina?’ 27 ona li toki e ni: ‘tenpo pini la, mi toki tawa sina. sina\nkute ala. sina wile kute kin, tan seme? sina wile ala wile kama jan kute\nona?’ 28 ona mute li toki ike tawa ona. ona mute li toki e ni: ‘sina\njan kute pi jan ni. taso mi mute li jan kute pi jan Mose. 29 mi sona e\nni: tenpo pini la, sewi li toki tawa jan Mose. taso mi sona ala e ni:\njan ni li kama tan seme.’\n30 jan pi lukin ala li toki e ni: ‘ni li epiku a! sina sona ala e ni:\njan ni li kama tan seme. taso ona li open e oko mi. 31 mi mute li sona\ne ni: sewi li kute ala e jan ike. taso jan li sewi e sewi li pali e wile\nsewi la, sewi li kute e jan ni. 32 tenpo ala la, jan li open e oko pi\njan pi ala lukin. 33 jan ni li kama ala tan sewi la, ona li ken pali e\nala.’ 34 jan mute li toki e ni: ‘sina li lon ike ale a! sina pana e\nsona tawa mi anu seme?’ ona li pana wawa e ona tan tomo.\n35 jan Jesu li sona e ni. ona li lukin e ona. ona li toki e ni: ‘sina\nsona ala sona e mije lili jan?’ 36 ona li toki e ni: ‘jan lawa o. ona\nli jan seme? mi o sona e ona.’ 37 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo pini\nla, sina lukin e ona. tenpo ni la, ona li toki tawa sina.’ 38 ona li\ntoki e ni: ‘jan lawa o. mi sona.’ ona li sewi e ona. 39 jan Jesu li\ntoki e ni: ‘mi tawa ma ni tan ni: mi o kipisi lawa. jan pi lukin ala o\nlukin. jan lukin o kama lukin ala.’ 40 jan Palise mute pi lon poka ona\nli kute e ni. ona li toki e ni: ‘mi jan pi lukin ala kin anu seme?’ 41\njan Jesu li toki e ni: ‘sina ken ala lukin la, sina pali ike ala. taso\nsina toki e ni: “mi lukin.” tan ni, ike sina li awen.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka\">kipisi lipu nanpa luka luka</h2>\n‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li tawa tomo pi soweli len\nkepeken ala lupa la, jan ni li jan ike, li jan lanpan. 2 taso jan li\ntawa kepeken lupa la, jan ni li jan pi soweli len. 3 jan pi lupa li\nopen e lupa tawa ona. soweli len li kute e kalama uta ona. ona li toki\ntawa soweli len kepeken nimi ona. ona li lawa e ona. 4 nanpa wan la,\nona li tawa. soweli len li tawa monsi ona, tan ni: soweli len li sona e\nkalama uta ona. 5 taso soweli len li sona ala e jan la, soweli len li\ntawa ala lon monsi ona. ante la, soweli len li tawa jasima ona, tan ni:\nsoweli len li sona ala e kalama uta ona.’\n6 jan Jesu li toki e toki ni tawa ona mute. taso ona li sona ala e\ntoki ni. 7 tan ni la, jan Jesu li toki e ni tawa ona kin: ‘lon la, lon\nla, mi toki tawa sina: mi lupa pi soweli len. 8 tenpo pini la, jan ale\npi kama li jan ike, li jan lanpan. taso soweli len li kute ala e ona.\n9 mi li lupa. jan li tawa insa kepeken mi la, jan ni li pona. tenpo\nkama la, jan ni li tawa insa, li tawa weka, li lukin e ma soweli. 10\njan lanpan li kama tan ni: ona li wile lanpan, li wile moli, li wile\npakala. mi kama tan ni: ona mute o jo e kon ale.\n11 ‘mi li jan pona pi soweli len. jan pona pi soweli len li pana anpa\ne kon ona tawa soweli len. 12 ante la, jan pali li ala jan pi soweli\nlen li jo ala e soweli len li lukin e soweli alasa la, jan ni li weka.\ntan ni la, soweli alasa li lanpan e soweli len. 13 tawa ni la, jan ni\nli jan pali taso. soweli len li ala suli tawa ona. 14 mi li jan pona\npi soweli len. mi sona e ona mi. ona mi li sona e mi. 15 mama mije li\nsona e mi la, mi sona e mama mije. mi pana anpa e kon mi tawa soweli\nlen. 16 kin la, mi jo e soweli len namako. ona li lon ma soweli ante.\nmi o lawa e ona. tenpo kama la, ona li kute e kalama uta mi. tenpo kama\nla, kulupu wan pi soweli len li lon, li jo e jan wan pi soweli len. 17\ntan ni la, mama mije li olin e mi. tawa ni la, mi pana anpa e kon mi la,\nmi kama jo kin e ona. 18 jan ala li kama jo e ona tan mi. mi pana anpa\ne ona tan mi. mi jo e lawa ni: mi ken pana anpa e kon mi. mi jo kin e\nlawa ni: mi ken kama jo kin e kon mi. mama mije mi li pana e lawa ni\ntawa mi.’\n19 tan toki ni la, jan Juta mute li utala. 20 jan mute li toki e ni:\n‘ona li jo e kon ike. ona li nasa. sina li kute e ona tan seme?’ 21\njan ante li toki e ni: ‘kon toki ni li kama ala tan kon ike. kon ike li\nken ala open e oko pi jan pi lukin ala.’\n22 tenpo ni la, tenpo sewi pana pi kulupu Juta li lon ma tomo\nJelusalen. tenpo lete li lon. 23 jan Jesu li tawa tomo sewi. ona li\nlon lupa Solomon. 24 jan Juta mute li kama. ona li toki e ni: ‘tenpo\nseme la, sina awen ala? sina jan pi ko sewi la, o toki tawa mi.’ 25\njan Jesu li toki e ni: ‘tenpo pini la, mi toki tawa sina. sina sona ala.\nmi pali e pali kepeken nimi pi mama mije mi. mi la, pali ni li toki.\n26 taso sina sona ala, tan ni: sina lon ala kulupu soweli len mi.\nsoweli len mi li kute e kalama uta mi. mi sona e ona. ona li tawa monsi\nmi. 28 mi pana e kon pi tenpo ale tawa ona. tenpo ala la, ona li moli.\ntenpo ala la, jan li lanpan e ona tan luka mi. 29 mama mije mi li pana\ne ona tawa mi. ale li wawa la, mama mije li wawa mute la. jan ala li ken\nlanpan e soweli len tan luka pi mama mije. 30 mi en mama mije li wan.’\n31 tan ni la, jan Juta mute li kama jo e kiwen. ona li wile pana wawa\ne kiwen tawa jan Jesu. 32 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo pini la, mi\npali e pali mute pi mama mije. sina lukin e ona. sina wile pana wawa e\nkiwen tawa mi tan pali seme?’ 33 jan Juta mute li toki e ni: ‘mi pana\nwawa e kiwen tan ala pali pona, tan toki ike. sina jan taso. taso sina\ntoki e ni: sina sewi.’ 34 jan Jesu li toki e ni: ‘lipu sewi sina la,\nsitelen li lon: “mi toki e ni: sina sewi.” 35 ona li toki e ni: toki\nsewi li kama tawa jan la, jan ni li sewi. jan ala li ken pakala e\nsitelen. 36 tenpo pini la, mama mije li sewi mi, li pana e mi tawa ma.\nsina toki e ni: “sina toki ike,” tan ni: mi toki e ni: “mi mije sewi.”\n37 mi pali ala e pali pi mama mije mi la, o sona ala e mi. 38 taso\nmi pali e ona la, sina sona ala e mi la, o sona e pali. tan ni la, sina\no sona e ni: mama mije li lon mi. mi lon mama mije.’\n39 tan ni la, ona mute li alasa kin e jan Jesu. ona mute li wile\nlanpan e ona. taso jan Jesu li tawa tan luka ona mute. 40 ona li tawa\npoka ante pi nasin telo Jotan. tenpo pini la, ma ni la, jan Jojane li\ntelo sewi. jan Jesu li awen lon ni. 41 jan mute li kama tawa ona, li\ntoki e ni: ‘jan Jojane li pali ala e sitelen. taso jan ni la, jan Jojane\nli toki e ijo la, ijo ni li lon.’ 42 jan mute li sona e jan Jesu lon\nni.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-wan\">kipisi lipu nanpa luka luka wan</h2>\njan wan li lon ma Petani. ona li pilin jaki. nimi ona li Lasalo. jan\nMawin en jan Mawa li lon ma tomo ona. jan Mawa li sama jan Mawin. 2\n(tenpo ante la, jan Mawin li pana e ko pi kon pona tawa jan Jesu. ona li\nlen e noka pi jan Jesu kepeken linja lawa ona.) jan Lasalo li sama jan\nMawin, li pilin jaki. 3 tan ni la, jan Mawin en jan Mawa li pana e\ntoki tawa jan Jesu. ona li toki e ni: ‘jan lawa o lukin a! ona pi olin\nsina li pilin jaki.’\n4 jan Jesu li kute e ni. ona li toki e ni: ‘jan Lasalo li pilin jaki\ntawa ala e moli. ona li pilin jaki tawa wawa sewi. tan ni la, mije lili\nsewi o wawa.’\n5 jan Jesu li olin e jan Mawa e jan sama ona e jan Lasalo. 6 jan\nJesu li sona e pilin jaki pi jan Lasalo la, tenpo suno tu la, ona li\nawen. 7 ni pini la, jan Jesu li toki e ni tawa jan kute ona: ‘mi mute\no tawa kin lon ma Juta.’ 8 jan kute li toki e ni: ‘jan Lapi o! tenpo\nni la, jan Juta mute li alasa pana wawa e kiwen tawa sina. sina tawa ala\ntawa ni?’ 9 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo suno la, tenpo luka luka tu\nli lon anu seme? tenpo suno la, jan li tawa la, jan ni li tawa pakala\nala. jan ni li lukin e suno pi ma ni. 10 ante la, tenpo pimeja la, jan\nli tawa la, jan ni li tawa pakala. suno li ala lon ona.’\n11 toki ni pini la, jan Jesu li toki e ni: ‘jan Lasalo, jan pona mi,\nli lape. taso mi tawa. tan ni la, ona o lape ala.’ 12 jan kute li toki\ne ni: ‘jan lawa o. ona li lape la, tenpo kama la, ona li pilin jaki\nala.’ 13 taso kon toki pi jan Jesu li ni: moli ona. taso jan kute li\npilin e ni: lape la, jan Jesu li toki. 14 tan ni la, jan Jesu li toki\ne ni: ‘tenpo pini la, jan Lasalo li moli. 15 sina la, mi pilin pona.\ntawa ni la: sina o sona, tan ni: mi li lon ala jan Lasalo. taso mi mute\no tawa ona.’ 16 jan kute wan li lon. nimi ona li Toma Sisimu. ona li\ntoki e ni tawa jan kute ante: ‘mi mute o tawa kin, tawa ni: mi mute o\nmoli kin.’\n17 jan Jesu li kama. tenpo suno tu tu pini, jan Lasalo li lon lupa\nmoli. 18 ma Petani li lon poka ma tomo Jelusalen. 19 tan ni la, jan\nJuta mute li kama. jan Lasalo la, ona li wile toki pona tawa jan Mawa\ntawa jan Mawin. 20 jan Mawa li kute e ni: jan Jesu li kama. tan ni la,\nona li tawa jan Jesu. taso jan Mawin li awen lon tomo. 21 jan Mawa li\ntoki e ni: ‘jan lawa o. sina lon ni la, jan sama mi li moli ala. 22\ntaso mi sona e ni: sina wile e ijo la, sewi li pana e ijo ni tawa sina.’\n23 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo kama la, jan sama sina li sewi kin.’\n24 jan Mawa li toki e ni: ‘mi sona e ni: tenpo nanpa pini la, ona li\nsewi lon jan ale.’ 25 jan Jesu li toki e ni: ‘mi kon. mi kon sin. jan\npi sona mi li moli la, tenpo kama la, ona li kon. 26 jan li lon mi li\nsona e mi la, tenpo ala la, jan ni li moli. sina sona ala sona e ni?’\n27 jan Mawa li toki e ni: ‘jan lawa o, mi sona e ni: sina jan pi ko\nsewi. sina mije lili sewi. sina kama tawa ma.’ 28 toki ni pini la, jan\nMawa li weka. ona li toki e ni tawa jan Mawin: ‘jan pi pana sona li lon\nni. ona li wile toki tawa sina.’ 29 jan Mawin li kute e ni. ona li\nsewi, li kama tawa jan Jesu. 30 tenpo ni la, jan Jesu li kama ala tawa\nma tomo. ona li awen lon ma ni: tenpo pini la, ona li toki tawa jan Mawa\nlon seme. 31 jan Juta mute li lon tomo lon jan Mawa. ona li lukin e\nweka pi jan Mawa. ona li tawa monsi pi jan Mawa. ona li pilin e ni: jan\nMawa li wile tawa lupa moli, li wile pana e telo oko.\n32 jan Mawin li kama lon jan Jesu. ona li lukin e jan Jesu la, ona li\nanpa lon noka pi jan Jesu. ona li toki e ni: ‘jan lawa o a! sina lon ni\nla, jan sama mi li moli ala.’ 33 jan Jesu li lukin e telo oko ona, e\ntelo oko pi jan Juta mute. jan Jesu li lukin e ni la, ona li pilin mute\nmute. ona li pilin ike. 34 ona li toki e ni: ‘tenpo pini la, sina pana\ne ona lon seme?’ jan Mawin en jan Mawa li toki e ni: ‘jan lawa o kama. o\nlukin.’ 35 jan Jesu li pana e telo oko. 36 tan ni la, jan Juta li\ntoki e ni: ‘o lukin! ona li olin e ona a!’ 37 ante la, jan Juta ante\nli toki e ni: ‘jan ni li open e oko pi jan pi lukin ala. taso ona li ken\nala pali e ni: jan ni o moli ala.’\n38 kin la, jan Jesu li pilin mute mute. ona li kama lon lupa moli.\nlupa moli li lupa ma. kiwen li lon poka lupa ma. 39 jan Jesu li toki e\nni: ‘o weka e kiwen.’ jan Mawa li toki e ni: ‘jan lawa o a! tenpo ni la,\nona li pali e kon pi jaki mute. tawa ni la, tenpo suno tu tu li pini.’\n40 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo pini la, mi toki ala toki e ni tawa\nsina: “sina sona la, tenpo kama la, sina lukin e wawa sewi”?’\n41 tan ni la, ona mute li weka e kiwen. ni pini la, jan Jesu li sewi e\noko ona. ona li toki e ni: ‘mama mije o, pona a! tawa ni la, sina kute e\nmi. 42 mi sona e ni: tenpo ale la, sina kute e mi. taso mi toki tan\nni: jan mute ni o sona e ni: sina pana e mi.’\n43 toki ni pini la, jan Jesu li toki e ni, kepeken kalama uta suli:\n‘jan Lasalo o! o kama a!’ 44 jan moli li kama. linja len li lon noka\nona, lon luka ona, lon lawa ona. jan Jesu li toki e ni tawa ona mute: ‘o\nweka e linja len, tawa ni: ona li ken tawa.’\n45 tenpo pini la, jan Juta mute li kama lon jan Mawin. ona li lukin e\npali pi jan Jesu. ona mute li sona e ona. 46 ante la, jan ante li tawa\njan Palise mute. pali pi jan Jesu la, ona li toki. 47 tan ni la, jan\nsewi mute en jan Palise mute li pali e kulupu lawa. ona li toki e ni:\n‘mi o pali e seme? jan ni li pali e sitelen mute. 48 mi pali ala la,\njan ale li sona e ona. ni pini la, jan Lomaio li weka e ma mi e kulupu\nmi.’\n49 taso jan sewi lawa li lon. nimi ona li Kajapa. ona li toki e ni:\n‘sina sona e ala a! 50 sina sona ala e ni: jan wan li moli la, ni li\nike lili. kulupu ale li moli la, ni li ike suli.’ 51 ona li toki e ni\ntan ala ona. ona li toki e ni tan ni: tenpo sike ni la, ona li jan sewi\nlawa. tan ni la, ona li toki sewi e ni: tenpo kama la, jan Jesu li moli\ntawa kulupu. 52 namako la, ona li moli tawa ni: jan lili sewi weka o\nkama wan. 53 tenpo ni la, ona mute li wile moli e jan Jesu. 54 tan\nni la, jan Jesu li tawa ala lon ma pi jan Juta mute. ona li weka tan ni.\nona li tawa poka ma pi jan ala, lon ma tomo Epajin. ona en jan kute ona\nli awen lon ni.\n55 tenpo sewi suli pi kulupu Juta li lon. jan mute li tawa ma tomo\nJelusalen. ona li wile telo e ona. 56 ona li alasa e jan Jesu. lon\ntomo sewi la, ona li toki e ni: ‘sina pilin e seme? ona li kama ala\nkama?’ 57 tenpo pini la, jan sewi mute en jan Palise mute li lawa e\nni: jan li sona e ma pi jan Jesu la, jan ni o toki e ni. ona mute li\nwile lanpan e jan Jesu.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-tu\">kipisi lipu nanpa luka luka tu</h2>\ntenpo suno luka wan kama la, tenpo sewi suli li lon. jan Jesu li kama\ntawa ma Petani. jan Lasalo li lon ni. tenpo pini la, jan Jesu li sewi\nona tan moli. 2 ona mute li pana e moku tawa jan Jesu. jan Mawa li\npali. jan Lasalo li supa lon jan Jesu. 3 jan Mawin li jo e ko pi kon\npona pi mani mute. ona li pana e ona tawa noka pi jan Jesu. ona li len e\nnoka pi jan Jesu kepeken linja lawa ona. kon ko li lon tomo. 4 jan\nkute wan pi jan Jesu li lon. nimi ona li Jutasu Ikawijote. tenpo kama\nla, ona li pali ike tawa jan Jesu. ona li toki e ni: 5 ‘ona li esun\nala e ko ni tan seme? ken la, ona li pana e mani mute tawa jan pi mani\nala.’ 6 (ona li toki e ni tan ala ni: ona li olin e jan pi mani ala.\nona li jan lanpan. ona li jo e poki mani. ona li lanpan e mani tan poki\nmani.) 7 tan ni la, jan Jesu li toki e ni: ‘o ken e ona a! ona li jo e\nko pi kon pona tawa tenpo suno kama. tenpo suno ni la, ona li pana e mi\nlon ma. 8 tenpo ale la, sina jo e jan pi mani ala. tenpo ale ala la,\nsina jo e mi.’\n9 jan Juta mute li sona e ni: jan Jesu li lon ni. ona li kama tan ni:\nona wile lukin e jan Jesu e jan Lasalo kin. (tenpo pini la, jan Jesu li\nsewi e jan Lasalo tan moli.) 10 taso jan sewi lawa li alasa moli e jan\nLasalo. 11 tawa ni la, jan Juta mute li sona e jan Jesu tan jan\nLasalo.\n12 tenpo suno kama la, jan mute li kute e ni: jan Jesu li kama lon ma\ntomo Jelusalen. 13 ona mute li kama jo e palisa tan kasi suli. ona li\ntawa jan Jesu. ona li toki e ni, kepeken kalama uta suli: ‘a Osana! o\nsewi e ona pi kama pi nimi sewi! kin la, jan lawa pi kulupu Isala!’ 14\njan Jesu li lukin e soweli tawa pi majuna ala. jan Jesu li awen lon\nmonsi lon ona. tawa ni la, sitelen li lon la, 15 ‘meli lili pi kulupu\nSijon o monsuta ala. o lukin a! jan lawa sina li kama. ona li awen lon\nmonsi lon soweli tawa pi majuna ala.’\n16 (open la, jan kute pi jan Jesu li sona ala e ni. tenpo kama la, jan\nJesu li sewi. tenpo ni la, ona li awen sona e sitelen.)\n17 tenpo pini la, jan Jesu li toki tawa jan Lasalo tan lupa moli, li\nsewi jan Lasalo. jan mute li lukin e ni. ni la, jan mute ni li awen\ntoki. 18 kin la, jan mute li sona e sitelen pi jan Jesu. ona li lukin\ne jan Jesu. 19 tan ni la, jan Palise mute li toki e ni: ‘o lukin. sina\nken ala pali. o lukin a! ma ale li tawa monsi ona.’\n20 jan Elena mute li kama. ona li wile toki sewi. 21 ona li kama lon\njan Pilipo. jan Pilipo li kama tan ma tomo Pesata, lon ma Kalili. jan\nElena mute li toki e ni: ‘jan lawa o. mi wile lukin e jan Jesu.’ 22\njan Pilipo li kama, li toki tawa jan Anteja. jan Pilipo en jan Anteja li\nkama, li toki tawa jan Jesu. 23 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo li kama.\ntenpo ni la, mije lili jan o sewi. 24 lon la, lon la, mi toki tawa\nsina: sike kasi li anpa ala lon ma li moli ala la, ona taso li awen.\nante la, ona li moli la, ona li pana e kili mute. 25 jan li olin e kon\nona la, jan ni li weka e kon ona. kon li ike tawa jan lon ma ni la, jan\nni li jo e kon pi tenpo ale. 26 jan li pali tawa mi la, jan ni o tawa\nmonsi mi. jan pali mi li lon mi. 27 jan li pali tawa mi la, tenpo kama\nla, mama mije li sewi e jan ni. 28 kon mi li pilin ike. mi toki e\nseme? mama mije o pana e pona tawa mi tan tenpo ni. taso tan ni la, mi\nkama tawa tenpo ni. 28 mama mije o sewi e nimi sina.’\nkalama li kama tan sewi. ona li toki e ni: ‘tenpo pini la, mi sewi e\nona. tenpo kama la, mi sewi kin e ona.’\n29 jan mute li kute e ni. ona li toki e ni: ‘kon wawa li lon.’ jan\nante li toki e ni: ‘kon toki li toki tawa ona.’ 30 jan Jesu li toki e\nni: ‘kalama li kama tawa ala mi. ona li kama tawa sina. 31 ma la,\nkipisi lawa li ni: tenpo kama la, jan lawa pi ma ni li weka. 32 mi\nsewi tan ma la, mi kama jo e ale tawa mi.’ 33 kon pi toki ona li moli\nona.\n34 jan mute li toki e ni: ‘lipu lawa li toki e ni: jan pi ko sewi li\nawen lon tempo ale. sina toki e ni tan seme: “mije lili jan o sewi”? jan\nseme li mije lili jan ni?’\n35 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo lili la, suno li lon sina. sina jo e\nsuno la, o tawa. tan ni la, pimeja o anpa ala e sina. jan li tawa pimeja\nla, jan ni li sona ala ni: ona li tawa seme? 36 sina jo e suno la, o\nsona e suno. tan ni la, sina o kama mije lili suno.’\njan Jesu li toki e ijo ni. toki ni pini la, ona li weka. tan ni la, ona\nmute li ken ala lukin e ona. 37 jan Jesu li pali e sitelen mute. taso\njan mute li sona ala e ona. 38 tan ni, toki pi jan toki sewi Esajo li\nlon: ‘jan lawa o! jan seme li sona e toki mi? kin la, jan seme li lukin\ne luka pi jan lawa?’ 39 tan ni la, ona mute li ken ala sona. tawa ni\nla, jan Esajo li toki e ni: 40 ‘oko pi ona mute li ken ala lukin, tan\nona. sinpin pi ona mute li kama kiwen, tan ona. tan ni la, ona mute li\nken ala lukin kepeken oko, li ken ala sona kepeken sinpin. ona mute li\nken ala ante tawa ni: mi pona e ona.’ 41 jan Esajo li toki e ni tan\nni: ona li lukin e wawa ona. ona la, jan Esajo li toki. 42 taso jan\nlawa mute li sona e jan Jesu. taso ona li toki ala, tan ni: ona li\nmonsuta e jan Palise. ona li wile ala weka e tomo pi sona sewi. 43 ona\nli olin lili e wawa sewi la, ona li olin suli e wawa jan.\n44 jan Jesu li toki e ni, kepeken e kalama uta suli: ‘jan li sona e mi\nla, jan ni sona ala e mi. jan ni li sona e ona pi pana mi. 45 jan li\nlukin e mi la, jan ni li lukin e ona pi pana mi. 46 mi suno. mi kama\nlon ma, tawa ni: jan li sona e mi la, jan ni li awen ala lon pimeja.\n47 jan li kute e kon toki mi li awen ala e kon toki mi la, mi kipisi\nlawa ala e jan ni. mi kama ala tawa ni: mi wile kipisi lawa e ma. mi\nkama tawa ni: mi wile pona e ma. 48 jan li jo ala e mi li jo ala e kon\ntoki mi la, ijo wan li kipisi lawa e jan ni. tenpo nanpa pini la, toki\nmi li kipisi lawa e ona. 49 tawa ni la: mi toki tan ala mi. mama mije\nli pana e mi. ona li pana e lawa tawa mi. tan ni la, mi o toki. 50 mi\nsona e ni: lawa ona li kon pi tenpo ale. tan ni la, mama mije li toki e\nijo tawa mi la, mi toki e ijo ni.‘\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-tu-wan\">kipisi lipu nanpa luka luka tu wan</h2>\ntenpo ni la, tenpo sewi suli li kama. jan Jesu li sona e ni: tenpo ona\nli kama. tenpo kama la, ona li weka e ma. ona li tawa mama mije. tenpo\nale la, ona li olin e jan lon ma.\n2 ona mute li moku. kon ike li pana e pilin lon sinpin pi jan Jutasu\nIkawijote. pilin ni la, jan Jutasu o pali ike tawa jan Jesu. 3 jan\nJesu li sona e ni: mama mije li pana e ale tawa luka ona. kin la, ona li\nsona e ni: ona li kama tan sewi, li tawa sewi. 4 ona li sewi tan moku.\nona li pana anpa e len ona. ona li kama jo e len pi weka telo. ona li\npana e ona lon sijelo ona. 5 ni pini la, ona li pana e telo lon poki\ntelo. ona li kama telo e noka pi jan kute. ona li len e ona kepeken len\npi weka telo.\n6 jan Jesu li kama tawa jan Simon Petulo. jan Simon Petulo li toki e\nni: ‘jan lawa o. sina telo e noka mi anu seme a?’ 7 jan Jesu li toki e\nni: ‘tenpo ni la, sina sona ala e pali mi. ante la, ijo ni pini la, sina\nsona.’ 8 jan Petulo li toki e ni: ‘ala a! tenpo ala la, sina telo e\nnoka mi.’ jan Jesu li toki e ni: ‘mi telo ala e sina la, sina lon ala\nmi.’ 9 jan Simon Petulo li toki e ni: ‘jan lawa o telo e noka mi e\nluka mi e lawa mi kin a!’ 10 jan Jesu li toki e ni: ‘jan li telo la,\njan ni o telo e noka taso. jan ni li jaki ala. sina ale li jaki ala.\ntaso, ale ala.’ 11 (ona li sona e ni: jan wan li pali ike tawa ona.\ntan ni, ona li toki e ni: ‘sina ale ala li jaki ala.’)\n12 tan ni la, ona li telo e noka pi ona mute. ni pini la, ona li kama\njo e len. ona li supa kin. ni pini la, ona li toki e ni: ‘sina sona ala\nsona e pali mi tawa sina? 13 sina toki e ni tawa mi: “jan pi pana sona\no”. sina toki e ni kin: ‘jan lawa o”. ni li lon. mi a jan pi pana sona.\nmi a jan lawa. 14 tan ni la, jan lawa pi pana sona li telo e noka sina\nla, sina o telo e noka pi sina mute. 15 mi pana e lawa tawa sina. mi\npali e ijo tawa sina la, sina o pali e ijo ni. 16 lon la, lon la, mi\ntoki tawa sina: jan pali li wawa lili la, jan lawa li wawa suli. jan\ntoki li wawa lili la, jan pana li wawa suli. 17 sina sona e ijo ni la,\nsina pali e ijo ni, sina pona.\n18 ‘sina ale ala la mi toki. mi sona e jan pi wile mi. taso sitelen li\nlon: “jan pi moku pi pan mi li sewi e noka ona tawa mi.” 19 tenpo ni\nla, ijo ni la mi toki tawa sina. tenpo kama la, ijo ni li lon. tan ni\nla, sina sona e mi. 20 lon la, lon la, mi toki tawa sina: jan li kama\njo e ona pi pana mi la, jan ni li kama jo e mi. jan li kama jo e mi la,\njan ni li kama jo e ona pi pana mi.’\n21 toki ni pini la, jan Jesu li pilin ike mute lon kon. ona li toki e\nni: ‘lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo kama la, jan wan sina li\npali ike tawa mi.’ 22 jan kute li lukin e jan kute ante. ona mute li\nsona ala e ni: jan seme la jan Jesu li toki? 23 jan kute wan li supa\nlon sinpin pi jan Jesu. jan Jesu li olin mute e jan kute ni. 24 jan\nSimon Petulo li tawa lawa tawa jan kute ni. ona li toki e ni: ‘toki tawa\njan Jesu. jan seme la ona li toki?’ 25 tan ni la, jan ante supa lon\nsinpin pi jan Jesu. ona li toki e ni: ‘jan lawa o, jan seme?’ 26 jan\nJesu li toki e ni: ‘mi pana e moku lili lon ko moku. ni pini la, mi pana\ne moku lili tawa jan.’ ona li pana e moku lili lon ko moku. ona li pana\ne moku lili tawa jan Jutasu, mije lili pi jan Simon Ikawijote. 27 jan\nJutasu li moku e moku lili. kin la, kon Satan li tawa ona. jan Jesu li\ntoki e ni tawa ona: ‘o pali kepeken tenpo lili.’ 28 jan kute ante li\nsona ala e ni. 29 jan Jutasu li jo e poki mani. tan ni la, jan kute\nmute li pilin e ni: jan Jesu li toki e ni: ‘o esun e ijo tawa moku,’ anu\nni: ‘o pana e ijo tawa jan pi mani ala.’ 30 moku lili pini la, jan\nJutasu li weka. tenpo pimeja li lon.\n31 tawa pi jan Jutasa pini la, jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo ni la,\nmije lili jan li sewi. sewi li sewi lon ona. 32 sewi li sewi lon ona\nla, sewi li sewi e ona lon ona. 33 jan lili o! tenpo lili la, mi li\nlon sina. tenpo kama la, sina alasa e mi. tenpo pini la, mi toki e ni\ntawa jan Juta mute: “sina ken ala tawa ma pi tawa mi.” tenpo ni la, mi\ntoki e ni tawa sina kin. 34 mi pana e lawa sin tawa sina. o olin e\nsina mute. mi olin e sina la, o olin e sina mute. 35 tan ni la, sina\nolin e sina mute la, jan ante li sona e ni: sina jan kute mi.’\n36 jan Simon Petulo li toki e ni: ‘jan lawa o, sina tawa seme?’ jan\nJesu li toki e ni: ‘mi tawa seme la, sina ken ala tawa ni. taso tenpo\nkama la, sina tawa.’ 37 jan Petulo li toki e ni: ‘jan lawa o, mi ken\nala tawa tan seme? mi wile pana anpa e kon mi tawa sina.’ 38 jan Jesu\nli toki e ni: ‘sina wile ala wile pana anpa e kon sina tawa mi? lon la,\nlon la, mi toki tawa sina: tenpo kama la, tenpo tu wan la, mi la, sina\ntoki e ni: “ala”. ni pini la, waso mije li mu.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-tu-tu\">kipisi lipu nanpa luka luka tu tu</h2>\n‘o pilin ala ike. sina sona e sewi. o sona kin e mi. 2 tomo pi mama\nmije mi li jo e tomo mute. ni li lon ala la, mi toki e ni tawa sina. mi\ntawa. mi pali e ma tawa sina. 3 mi pali e tomo ma sina la, mi kama\nkin. tenpo kama la, mi kama jo e sina lon mi. tan ni la, sina li lon mi.\n4 sina sona e nasin tawa ma pi tawa mi.’\n5 jan Toma li toki e ni: ‘jan lawa o, mi sona ala e ni: sina tawa\nseme? mi sona e nasin tan seme?’ 6 jan Jesu li toki e ni: ‘mi nasin.\nmi lon. mi kon. mi ala la, jan ala li kama tawa mama mije. 7 sina sona\ne mi e mama mije mi la, sina sona. tenpo ni la, sina sona e ona. sina\nlukin e ona.’\n8 jan Pilipo li toki e ni: ‘jan lawa o pana lukin e mama mije tawa mi.\nmi wile e ni taso.’ 9 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo mute la, mi lon\nsina. jan Pilipo o, sina sona ala e mi? jan li lukin e mi la, jan ni li\nlukin e mama mije. sina toki e ni tan seme: “o pana lukin e mama mije\ntawa mi”? 10 sina sona ala sona e ni: mi lon mama mije? sina sona ala\nsona e ni: mama mije li lon mi? mi toki e kon toki mi tan ala mi. mama\nmije li lon mi. ona li pali e pali ona. 11 o sona e ni: mi lon mama\nmije. mama mije li lon mi. pali la, o sona. 12 lon la, lon la, mi toki\ntawa sina: jan li sona e mi la, jan ni li pali e pali sama mi. pali mi\nli wawa la, pali ona li wawa mute. tawa ni la, mi tawa mama mije. 13\nsina wile e ijo lon nimi mi la, mi pali e ijo ni, tawa ni: mama mije o\nsewi lon mije lili. 14 sina wile e ijo la, sina toki tawa mi lon nimi\nmi la, mi pali e ijo ni.\n15 ‘sina olin e mi la, o pali e lawa mi. 16 mi toki tawa mama mije.\ntenpo kama la, mama mije li pana e wan pi pana pona tawa sina. tenpo ale\nla, ona li lon sina. 17 ona li kon lon. ma ken ala kama jo e ona, tan\nni: ma li lukin ala e ona. ma li sona ala e ona. taso sina sona e ona,\ntan ni: ona li lon sina. tenpo kama la, ona li lon insa sina.\n18 ‘mi tawa. taso tenpo kama la, sina jan pi mama ala? ala! mi kama\ntawa sina. 19 tenpo kama lili la, ma li lukin ala e mi. taso sina\nlukin e mi. mi li lon la, sina li lon kin. 20 tenpo ni la, sina sona e\nni: mi lon mama mije mi. sina lon mi. mi lon sina. 21 jan li pali e\nlawa mi la, jan ni li olin e mi. jan li olin e mi la, mama mije mi li\nolin e jan ni. mi olin e jan ni. mi pana lukin e mi tawa jan ni.’\n22 jan Jutasu (Ikawijote ala) li toki e ni: ‘jan lawa o, sina pana\nlukin e sina tawa mi. taso sina pana lukin ala e sina tawa ma. tan\nseme?’ 23 jan Jesu li toki e ni: ‘jan li olin e mi la, jan ni li awen\ne toki mi. mama mije mi li olin e jan ni. mi mute li kama tawa jan ni.\nmi mute li pali e tomo lon jan ni. 24 jan li olin ala e mi la, jan ni\nli awen ala e toki mi. sina kute e toki. toki ni li toki mi ala, li toki\npi mama mije pi pana mi.\n25 ‘mi awen lon sina la, mi toki e ijo ni tawa sina. 26 wan pi pana\npona li kon sewi. tenpo kama la, mama mije li pana e ona lon nimi mi.\nale la, ona li pana e sona tawa sina. tan ona la, sina awen sona e toki\nmi ale. 27 pona li awen lon sina. mi pana e pona mi tawa sina. pana mi\nli sama ala pana ma. o pilin ala ike. o monsuta ala. 28 tenpo pini la,\nsina kute e ni: mi toki e ni: “mi tawa. mi kama tawa sina.” sina olin e\nmi la, sina pilin pona tan ni: mi tawa mama mije. tawa ni la, mi wawa\nla, mama mije li wawa mute. 29 tenpo ni la, mi toki e ni tawa sina.\ntenpo kama la, ni li lon. sina sona.\n30 ‘tenpo ni la, tenpo lili la, mi toki tawa sina. tawa ni la, jan\nlawa pi ma ni li kama tawa mi. ona li jo e ala lon mi. 31 taso ma o\nsona e ni: mi olin e mama mije. tan ni la, mama mije li lawa e mi. tan\nni la, mi pali e lawa ona. o sewi! mi mute o tawa!\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka\">kipisi lipu nanpa luka luka luka</h2>\n‘mi kasi lon pi kili lili. mama mije mi li jan pi kasi pi kili lili. 2\npalisa li lon mi li jo ala e kili la, mama mije li weka e palisa ni.\npalisa li lon mi li jo e kili la, mama mije li kipisi e palisa ni, tawa\nni: ona li jo e kili mute. 3 tenpo ni la, sina jaki ala tan toki mi.\n4 o awen lon mi. mi awen lon sina. palisa li awen ala lon kasi pi kili\nlili la, palisa ni li jo ala e kili. sama la, sina awen ala lon mi la,\nsina li jo ala e kili. 5 mi kasi pi kili lili. sina palisa. jan li\nawen lon mi la, mi awen lon ona la, jan ni li jo e kili mute. sina jo\nala e mi la, sina ken ala pali. 6 jan li awen ala lon mi la, jan ni li\nweka, sama palisa. ona mute li kama jo e ona, li pana e ona lon seli.\n7 sina awen lon mi la, wawa toki mi li awen lon sina la, sina wile e\nijo la, ijo ni li lon. 8 ni li sewi e mama mije mi: sina li jo e kili\nmute. tan ni la, sina jan kute mi.\n9 ‘mama mije li olin e mi la, mi kin olin e sina. o awen lon olin mi.\n10 sina awen e lawa mi la, sina awen lon olin mi. sama la, mi awen e\nlawa pi mama mije mi. mi awen lon olin ona. 11 mi toki e ni tawa sina\ntawa ni: pilin pona mi o lon sina. pilin pona sina o lon.\n12 ‘lawa mi li ni: sina o olin e sina mute, sama mi olin e sina. 13\nolin nanpa wan li ni: jan li pana anpa e kon ona tawa jan pona ona. 14\nsina pali e lawa mi la, sina jan pona mi. 15 tenpo ni la, mi toki ala\ne ni: “sina jan pali mi.” tawa ni la, jan pali li sona ala e pali pi jan\nlawa ona. ante la, mi toki e ni: “sina jan pona mi.” tawa ni la, mi kute\ne ijo tan mama mije la, mi pana sona e ijo ni tawa sina. 16 sina wile\nala e mi. mi wile e sina. mi wile e ni: sina o tawa o jo e kili. kili\nsina o awen. tan ni la, sina wile e ijo tan mama mije lon nimi mi la,\nmama mije li pana e ijo ni tawa sina. 17 mi lawa e sina: o olin e sina\nmute.\n18 ‘sina ike tawa ma la, o sona e ni: open la, mi ike tawa ma. 19\nsina kama tan ma la, ma li olin e sina. ante la, sina kama ala tan ma.\nmi wile e sina tan ma. tan ni la, sina ike tawa ma.\n20 ‘o awen sona e toki mi: “jan pali li wawa lili la, jan lawa ona li\nwawa mute.” ona mute li pali ike tawa mi la, ona li pali ike tawa sina\nkin. ona mute li awen e toki mi la, ona li awen e toki sina kin. 21\ntenpo kama la, ona mute li pali e ijo ale tawa sina, tan mi. ona li sona\nala ona pi pana mi. 22 mi toki ala tawa ona la, ona li pali ike ala.\nante la, ona li jo ala e toki pi weka ike. 23 mi ike tawa jan la, mama\nmije mi li ike tawa jan ni. 24 tenpo pini la, mi pali e pali sin tawa\nona mute. mi pali ala e ni la, ona mute li pali ike ala. ante la, ona li\nlukin e mi e mama mije mi. mi en mama mije mi li ike tawa ona. 25 taso\nlipu lawa ona li sitelen: “mi ike tawa ona mute, tan ala.”\n26 ‘tenpo kama la, wan pi pana pona li kama. ona li kon lon. mi pana e\nona tawa sina tan mama mije. ona li tawa tan mama mije. mi la, ona li\ntoki. 27 kin la, sina toki, tan ni: tenpo open la, sina lon mi.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-wan\">kipisi lipu nanpa luka luka luka wan</h2>\n‘mi toki e ni tawa sina tawa ni: sina awen. 2 tenpo kama la, ona mute\nli weka e sina tan tomo pi sona sewi. tenpo kama la, jan ale li pilin e\nni: sewi li wile e ni: jan ale o moli e sina. 3 ona mute li pali e ijo\nni tan ni: ona li sona ala e mi e mama mije. 4 mi toki e ni tawa sina\ntawa ni: tenpo ni kama la, sina awen sona e toki mi. tenpo pini la, mi\ntoki ala e ni, tan ni: mi lon sina.\n5 ‘tenpo ni la, mi tawa ona pi pana mi. taso sina toki ala e ni: “sina\ntawa seme?” 6 taso mi toki e ijo ni tawa sina la, sina pilin ike. 7\ntaso mi toki e lon tawa sina. mi weka la, ni li pona tawa sina. mi weka\nala la, wan pi pana pona li kama ala tawa sina. ante la, mi weka la, mi\npana e ona tawa sina. 8 tenpo kama la, ona li kama. ike la, pona la,\nkipisi lawa la, ona li toki ike tawa ma. 9 ike la, ona mute li sona\nala e mi. 10 pona la, mi weka tawa mama mije. sina lukin ala e mi.\n11 kipisi lawa la, ona li kipisi lawa e jan lawa pi ma ni.\n12 ‘mi wile toki e ijo mute tawa sina. taso tenpo ni la, sina ken ala\njo e ijo ni. 13 kon lon li kama la, ona li tawa e sina ale lon lon.\nona li toki ala tan ona. ona li kute e ijo la, ona li toki e ijo ni. ijo\nkama la, ona li toki tawa sina. 14 tenpo kama la, ona li sewi e mi.\nona li pana e ijo mi. ona li pana lukin e ijo ni tawa sina. 15 mama\nmije li jo e ijo la, mi jo e ijo ni. tan ni la, mi toki e ni: “ona li\npana e ijo mi. ona li pana lukin e ijo ni tawa sina.”\n16 ‘tenpo lili la, sina lukin ala e mi. tenpo lili kin la, sina lukin\ne mi. tawa ni la, mi tawa mama mije.’\n17 tan ni la, jan kute li toki e ni: ‘ona li toki e seme? “tenpo lili\nla, sina lukin ala e mi. tenpo lili kin la, sina lukin e mi. tawa ni la,\nmi tawa mama mije”?’ 18 ona li toki e ni: ‘ona li toki e seme? “tenpo\nlili”? mi sona ala e ni: ona li toki e seme?’\n19 jan Jesu li sona e ni: ona mute li wile toki tawa ona. ona li toki\ne ni: ‘ni la, sina toki ala toki? mi toki e ni: “tenpo lili la, sina\nlukin ala e mi. tenpo lili kin la, sina lukin e mi.” 20 lon la, lon\nla, mi toki tawa sina: tenpo kama la, sina pana e telo oko. taso ma li\npilin pona. sina pilin ike. taso sina pilin li ante. sina pilin pona.\n21 jan lili li kama lon la, mama meli li pilin ike mute. tenpo ona li\nkama. ni pini la, ona li awen sona ala e pilin ike. tawa ni la, jan lili\nli kama lon. ni li pona mute. 22 sama la, tenpo ni la, sina pilin ike.\ntenpo kama la, mi lukin kin sina. sina pilin pona. jan ala li ken pakala\ne pilin pona sina. 23 tenpo kama la, sina wile ala e ijo tan mi. lon\nla, lon la, mi toki tawa sina: sina wile e ijo lon nimi mi la, mama mije\nli pana e ijo ni tawa sina. 24 tenpo pini la, sina wile ala e ijo lon\nnimi mi. o wile. sina kama jo. tan ni la, sina pilin pona mute.\n25 ‘mi toki e ni kepeken toki suli. tenpo kama la, mi toki kepeken ala\ntoki suli. mama mije la, mi toki tawa sina. 26 tenpo kama la, sina\nwile lon nimi mi. mi toki ala e ni: sina la, mi toki tawa mama mije.\n27 tawa ni la, mama mije li olin e sina, tan ni: sina olin e mi. sina\nsona e ni: mi kama tan sewi. 28 tenpo pini la, mi kama tan mama mije.\nmi kama lon ma. kin la, mi tawa tan ma. mi tawa mama mije.’\n29 jan kute ona li toki e ni: ‘o lukin a! sina toki kepeken ala toki\nsuli. 30 tenpo ni la, mi sona e ni: sina sona e ijo ale. sina wile ala\ne ni: jan o toki tawa sina. mi sona e ni: sina kama tan sewi.’\n31 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo ni la, sina sona ala sona? 32 o\nlukin! tenpo li kama, li lon a! tenpo ni la, sina weka. mi taso. taso mi\ntaso ala, tan ni: mama mije li lon mi. 33 mi toki e ijo ni tawa sina.\ntan ni la, sina ken jo e pona lon mi. sina jo e ijo ike lon ma. taso o\nmonsuta ala a! ma li wawa lili la, mi wawa mute.‘\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-tu\">kipisi lipu nanpa luka luka luka tu</h2>\ntoki ni pi jan Jesu pini la, ona li sewi e oko tawa sewi. ona li toki e\nni: ‘mama mije o. tenpo li kama. o sewi e mije lili sina, tawa ni: mije\nlili o sewi e ona. 2 tenpo pini la, sina pana lawa ale tawa ona. tan\nni la, sina pana e jan tawa ona la, ona li pana e kon pi tenpo ale tawa\njan ni. 3 kon pi tenpo ale li ni: ona mute li ken sona e sina. sina\ntaso li sewi lon. kin la, ona mute li ken sona e ona pi pana sina, jan\nJesu, jan pi ko sewi. 4 mi sewi e sina lon ma. mi pini e pali sina.\n5 mama mije o sewi e mi kepeken wawa mi. tenpo open la, ma li ala lon\nla, mi jo e wawa ni lon sina.\n6 ‘tenpo pini la, mi pana sona e nimi sina tawa jan. sina pana e jan\nni tawa mi tan ma. jan ni li jan sina. sina pana e jan ni tawa mi. jan\nni li awen e toki sina. 7 jan ni li sona e ni: sina pana e ijo tawa mi\nla, ijo ni li tan sina. 8 sina pana e wawa toki tawa mi la, mi pana e\nwawa toki ni tawa ona mute. ona mute li kama jo e ona. ona mute li sona\ne ni: mi kama tan sina. ona mute li sona e ni kin: sina pana e mi. 9\nona mute la mi toki. ma ala la, mi toki. ona mute pi pana sina la, mi\ntoki. tawa ni la, ona mute li jan sina. 10 mi jo e ijo la, ijo ni li\nijo sina. sina jo e ijo la, ijo ni li ijo mi. mi sewi lon ona. 11\ntenpo ni la, mi lon ala ma. taso ona mute li lon ma. mi kama tawa sina.\nmama mije sewi o awen e ona lon nimi sina. sina pana e nimi ni tawa mi.\ntan ni la, ona mute li ken wan, sama mi mute. 12 tenpo pini la, mi\nawen e ona mute lon nimi sina. tan ni la, ona li moli ala. (taso mije\nlili pakala, tawa ni: sitelen li lon.)\n13 ‘ante la, tenpo ni la, mi kama tawa sina. mi toki e ijo ni lon ma\ntawa ni: ona mute li ken jo e pilin pona mi lon ona. 14 mi pana e toki\nsina tawa ona mute. tan ni la, ona mute li ike tawa ma. tawa ni la, ona\nmute li tan ala ma. sama la, mi tan ala ma. 15 mi wile ala e ni: sina\nkama jo e ona mute tan ma. mi wile e ni: sina pali e ni: ona mute li\npilin ala ike. 16 ona mute li tan ala ma. sama la, mi tan ala ma. 17\no sewi e ona mute kepeken lon. toki sina li lon. 18 sina pana e mi\ntawa ma la, mi pana kin e ona mute tawa ma. 19 mi sewi e mi tawa ona\nmute. tan ni la, ona mute li ken sewi kepeken lon.\n20 ‘jan ni taso ala la, mi toki. jan ante li sona tan toki ona la, mi\ntoki. 21 tan ni la, jan ale li ken wan. mama mije o, sama la, sina lon\nmi. kin la, mi lon sina. ona mute li ken lon mi mute. tan ni la, ma li\nken sona e ni: sina pana e mi.\n22 ‘sina pana e wawa tawa mi la, mi pana e wawa ni tawa ona mute. tan\nni la, ona mute li ken wan. sama la, sina en mi li wan. 23 mi lon ona\nmute. sina lon mi. tan ni la, ona mute li pona lon wan. tan ni, ma li\nsona e ni: sina pana e mi. sina olin e ona mute. sama la, sina olin e\nmi. 24 mama mije o, mi wile e ni: jan mute ni li lon mi. tan ni la,\nona mute li ken lukin e wawa mi. sina pana e wawa tawa mi tan ni: tenpo\nopen la, sina olin e mi.\n25 ‘mama mije pona o. ma li sona ala e sina. ante la, mi sona e sina.\nsina pana e jan mute tawa mi. jan mute ni kin sona e sina. 26 mi pana\nsona e nimi sina tawa ona mute. tenpo kama la, mi pana sona e nimi sina.\ntan ni la, olin sina tawa mi la, olin ni li lon ona mute. kin la, mi lon\nona mute.‘\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-tu-wan\">kipisi lipu nanpa luka luka luka tu wan</h2>\ntoki ni pini la, jan Jesu en jan kute ona li weka. ona li tawa poka ante\npi nasin telo Keton. ma kasi li lon. jan Jesu en jan kute li tawa ma\nkasi ni. 2 jan Jutasu li pali ike tawa jan Jesu, li sona e ma ni, tan\nni: tenpo mute la, jan Jesu en jan kute ona li tawa ni. 3 jan Jutasu\nli kama jo e jan utala. kin la, ona li kama jo e jan pali pi jan sewi e\njan pali pi jan Palise. ona mute li tawa ni. ona mute li jo e ilo suno e\nilo utala.\n4 jan Jesu li sona e ijo ala pi tawa ona. ona li toki e ni tawa ona\nmute: ‘sina alasa e jan seme?’ 5 ona mute li toki e ni: ‘jan Jesu, tan\nma tomo Nasawa.’ ona li toki e ni: ‘mi li lon.’ kin la, jan Jutasu li\nlon poka pi ona mute. 6 jan Jesu li toki e ni la, ona mute li tawa\njasima pi jan Jesu. ona mute li anpa lon ma. 7 tan ni la, kin la, jan\nJesu li toki e ni: ‘sina alasa e jan seme?’ ona mute li toki e ni: ‘jan\nJesu, tan ma tomo Nasawa.’ 8 jan Jesu li toki e ni: ‘tenpo pini la, mi\ntoki e ni: “mi li lon.” sina alasa e mi la, jan mute ni o ken tawa.’ 9\ntawa ni la, tenpo pini la, ona li toki e ni: ‘mi weka ala e ona mute pi\npana sina.’\n10 jan Simon Petulo li jo e palisa utala. ona li utala e jan pali pi\njan sewi. ona li pakala e kute ona. nimi pi jan pali li Maliko. 11 jan\nJesu li toki e ni tawa jan Petulo: ‘o pana e palisa utala lon poki ona.\nmama mije li pana e poki telo tawa mi. mi moku e ona anu seme?’\n12 jan utala en jan pali pi jan Juta li kama jo e jan Jesu. ona mute\nli linja e ona. 13 ona mute li pana e ona tawa jan Ana. jan Ana li\nmama mije pi meli pi jan Kajapa. tenpo sike ni la, jan Kajapa li jan\nsewi lawa. 14 tenpo pini la, jan Kajapa li toki e ni tawa jan Juta:\n‘jan wan li moli tawa kulupu la, ni li pona.’\n15 jan Petulo en jan kute wan ante li tawa monsi pi jan Jesu. jan sewi\nlawa li sona e jan kute wan ante. tan ni la, jan kute ni li tawa tomo pi\njan sewi lawa, lon poka pi jan Jesu. 16 ante la, jan Petulo li awen\nlon sinpin tomo. tan ni la, jan kute ante li toki tawa jan lupa. ona li\npana e jan Petulo lon tomo. 17 jan lupa li toki e ni tawa jan Petulo:\n‘sina jan kute pi jan ni anu seme?’ jan Petulo li toki e ni: ‘ala.’ 18\njan pali li awen lon poka seli. tawa ni la, lete li lon. jan Petulo kin\nli awen lon poka seli.\n19 jan kute ona la, jan sewi lawa li toki tawa jan Jesu. toki ona kin\nla, jan sewi lawa li toki tawa jan Jesu. 20 jan Jesu li toki e ni:\n‘tenpo ale la, mi toki tawa ma. mi pana sona lon tomo pi sona sewi. kin\nla, mi pana sona lon tomo sewi. jan Juta ale li tawa ni. mi taso la, mi\ntoki ala. 21 sina toki tawa mi tan seme? o toki tawa jan pi kute mi.\na! ona li sona e toki mi.’\n22 toki ona pini la, jan utala li utala e jan Jesu kepeken luka. ona\nli toki e ni: ‘a ni la, sina toki tawa jan sewi lawa?’ 23 jan Jesu li\ntoki e ni: ‘mi toki ike la, ike ni la, o toki. mi toki pona la, sina\nutala e mi tan seme?’ 24 jan Ana li pana e jan Jesu tawa jan Kajapa.\n25 tenpo ni la, jan Petulo li awen lon poka seli. jan mute li toki e\nni tawa ona: ‘sina jan kute ona anu seme?’ jan Petulo li toki e ni:\n‘ala.’ 26 jan pali wan li jan sama pi jan Maliko. (tenpo pini la, jan\nPetulo li pakala e kute ona.) jan pali ni li toki e ni: ‘tenpo pini la,\nmi lukin e sina lon ma kasi, lon poka ona, anu seme?’ 27 kin la, jan\nPetulo li toki e ni: ‘ala.’ ni pini la, waso mije li mu.\n28 ona mute li pana e jan Jesu tan jan Kajapa tawa tomo pi jan lawa.\ntenpo suno li open. ona mute li tawa ala lon insa tomo pi jan lawa, tan\nni: ona li wile ala kama jake. ona li wile moku e moku pi tenpo sewi\nsuli. 29 tan ni la, jan Pilato li kama tawa ona mute. jan Pilato li\ntoki e ni: ‘sina pana e jan ni tan seme?’ 30 ona mute li toki e ni:\n‘jan ni li pali ike ala la, mi pana ala e ona tawa sina.’ 31 jan\nPilato li toki e ni: ‘sina o kama jo e ona. o kipisi lawa e ona kepeken\ne lipu lawa sina.’ jan Juta mute li toki e ni: ‘mi o moli e jan ala.’\n32 tan ni la, toki pi jan Jesu li lon. tenpo pini la, moli ona la, jan\nJesu li toki.\n33 tan ni la, jan Pilato li tawa tomo pi jan lawa. ona li toki e ni\ntawa jan Jesu: ‘sina jan lawa pi kulupu Juta anu seme?’ 34 jan Jesu li\ntoki e ni: ‘sina toki e ni tan sina anu tan jan ante?’ 35 jan Pilato\nli toki e ni: ‘mi jan Juta ala. kulupu sina en jan sewi lawa li pana e\nsina tawa mi. sina pali e seme?’\n36 jan Jesu li toki e ni: ‘ma mi li lon ala ma ni. ma mi li lon ma ni\nla, jan pali mi li utala tawa ni: jan Juta li pali ike ala tawa mi. ante\nla, ma mi li lon ala ma ni.’ 37 jan Pilato li toki e ni: ‘tan ni la,\nsina jan lawa a!’ jan Jesu li toki e ni: ‘sina toki e ni: mi jan lawa.\nmi kama lon ma tawa ni: lon la, mi toki. jan li lon lon la, jan ni li\nkute e kalama uta mi.’ 38 jan Pilato li toki e ni: ‘lon li seme?’\ntoki ni pini la, jan Pilato li tawa jan Juta. ona li toki e ni: ‘mi\nlukin e ike ala lon ona. 39 sina jo e lawa ni: tenpo sewi suli la, mi\npana e jan wan tawa sina. sina wile ala wile e ni: mi pana e jan lawa pi\nkulupu Juta tawa sina?’\n40 ona mute li toki e ni: ‘jan ni ala a! o pana e jan Pawapa!’ jan\nPawapa li jan lanpan.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-tu-tu\">kipisi lipu nanpa luka luka luka tu tu</h2>\ntan ni la, jan Pilato li kama jo e jan Jesu. jan utala li utala e jan\nJesu. 2 jan utala li pali e len lawa kepeken linja kiwen kasi. ona li\npana e ona lon lawa pi jan Jesu. ona li pana e len suli pi kule loje\nlaso lon jan Jesu. 3 ona li kama tawa jan Jesu, li toki e ni: ‘jan\nlawa pi kulupu Juta o! toki a!’ ona li utala e jan Jesu kepeken luka.\n4 jan Pilato li tawa poka tomo. ona li toki e ni: ‘o lukin. mi pana e\nona tawa ni: sina sona e ni: mi lukin e ike ala lon ona.’ jan Jesu li\ntawa. ona li len e len lawa pi linja kiwen kasi, e len suli pi kule loje\nlaso. jan Pilato li toki e ni: ‘o lukin e jan!’\n6 jan sewi lawa en jan pali li lukin e jan Jesu. ona mute li toki e\nni: ‘o moli! o moli!’ jan Pilato li toki e ni: ‘sina o moli e ona! mi\nlukin e ike ala lon ona.’ 7 jan Juta mute li toki e ni: ‘mi jo e lawa.\nlawa ni la, ona o moli, tan ni: ona li toki e ni: ona li mije lili\nsewi.’\n8 jan Pilato li kute e toki ni. ona li monsuta. 9 ona li tawa tomo\npi jan lawa. ona li toki e ni tawa jan Jesu: ‘sina tan seme?’ taso jan\nJesu li toki ala. 10 jan Pilato li toki e ni: ‘sina toki ala tawa mi\nanu seme? sina sona ala sona e ni: mi jo e lawa. mi ken pana e sina. mi\nken moli e sina.’\n11 jan Jesu li toki e ni: ‘sewi li pana e lawa tawa sina la, sina jo\nala e lawa. tan ni la, jan li pana e mi tawa sina la, jan ni jo e ike\nmute mute.’ 12 tan ni la, jan Pilato li wile e ni: jan Jesu o tawa.\ntaso jan Juta mute li toki e ni: ‘jan ni li tawa la, sina ala li jan\npona pi jan Kaisa. jan li toki e ni: “mi jan lawa” la, jan ni li toki\nike tawa jan Kaisa.’\n13 jan Pilato li kute e toki ni. ona li pana e jan Jesu. ona li awen\nlon monsi lon supa pi kipisi lawa. (supa ni li lon nasin kiwen. nimi ona\nli Kapata, kepeken toki Iwisi.) 14 tenpo sewi suli li lon tenpo suno\nkama. tenpo pi suno sewi li lon. jan Pilato li toki e ni tawa jan Juta:\n‘o lukin e jan lawa sina!’ 15 ona mute li toki e ni: ‘o weka! o weka!\no moli e ona!’ jan Pilato li toki e ni: ‘mi moli e jan lawa sina anu\nseme?’ jan sewi lawa li toki e ni: ‘jan Kaisa taso li jan lawa mi.’\ntan ni la, jan Pilato li pana e jan Jesu tawa ona mute, tawa ni: ona li\nmoli. 17 jan Jesu li jo e palisa suli. ona li tawa ma pi kiwen lawa.\n(nimi pi ma ni li Kokota, kepeken toki Iwisi.) 18 ona mute li pana e\njan Jesu lon palisa suli. kin la, ona li pana e jan tu lon palisa suli,\nlon poka pi jan Jesu. 19 jan Pilato li pali e sitelen. ona li pana e\nsitelen lon palisa suli. ona li sitelen e ni: ‘jan Jesu pi ma tomo\nNasawa, jan lawa pi kulupu Juta’. 20 jan Juta mute li lukin e sitelen\nni. ma pi palisa suli pi jan Jesu li lon poka pi ma tomo. sitelen li\nkepeken e toki Iwisi, e toki Lasina, e toki Elena. 21 tan ni la, jan\nsewi lawa li toki e ni tawa jan Pilato: ‘o sitelen ala e ni: “jan lawa\npi kulupu Juta”. o sitelen e ni: “ona li toki e ni: ‘mi jan lawa pi\nkulupu Juta.’”’ 22 jan Pilato li toki e ni: ‘mi sitelen e sitelen mi.’\n23 jan utala li lanpan e len pi jan Jesu. len nanpa tu tu li lon. jan\nutala ale li kama jo e len wan. kin la, len suli li lon. len suli li jo\nala e kipisi. 24 jan utala li toki e ni: ‘mi o kipisi ala e ni. mi o\nmusi tawa ni: jan seme li kama jo e ona?’ tan ni la, sitelen ni li lon:\n‘ona mute li kipisi e len mi. ona mute li musi.’ lon la, jan utala li\npali e ni.\n25 mama meli pi jan Jesu, en meli sama pi mama mije pi jan Jesu, en\njan Mawi (meli pi jan Kulopa), en jan Mawi Makalan, li lon poka pi\npalisa suli ona. 26 jan Jesu li lukin e mama meli ona e jan kute pi\nolin ona. jan Jesu li toki e ni tawa mama meli ona: ‘meli o lukin e mije\nlili sina.’ 27 kin la, ona li toki e ni tawa jan kute: ‘o lukin e mama\nmeli sina.’ tenpo ni la, jan kute li kama jo e ona.\n28 ni pini la, jan Jesu li sona e ni: ona li pini e ale. ona li toki e\nni: ‘mi wile moku e telo.’ (tawa ni la, sitelen li lon.) 29 poka pi\ntelo nasa kili ike li lon. jan mute li pana e telo nasa kili lon len.\nona li pana e len tawa jan Jesu kepeken palisa. 30 jan Jesu li kama jo\ne telo nasa kili ike. ni pini la, ona li toki e ni: ‘ona li pini.’ ona\nli anpa e lawa. ona li pana e kon.\n31 jan Juta mute li wile ala e ni: jan moli li awen lon palisa suli\nlon tenpo suno sewi. tan ni la, ona li toki e ni tawa jan Pilato: ‘o\npakala e noka ona. o weka e ona.’ 32 tan ni la, jan utala li kama. ona\nli pakala e noka pi jan ante lon palisa suli. 33 ante la, ona li kama\nlon jan Jesu la, ona li lukin e ni: jan Jesu li moli. tan ni la, jan\nutala li pakala ala e noka ona. 34 taso jan utala wan li pakala e poka\npi jan Jesu, kepeken palisa utala. telo en telo loje li kama. 35 (jan\nwan li lukin e ni. toki ona li lon. ona li sona e ni: ona li toki e lon.\ntan ni la, sina ken sona.) 36 ni li lon tawa ni: sitelen li lon:\n‘kiwen sijelo ona li pakala ala.’ 37 kin la, sitelen ante li lon: ‘ona\nmute li lukin e jan pakala.’\n38 jan Josepu li jan kute pi jan Jesu. ona li kama tan ma tomo\nAwimate. taso jan Jesu la, ona li toki ala, tan ni: ona li monsuta e jan\nJuta. ona li toki tawa jan Pilato. ona li wile e ni: ona li pana e\nsijelo pi jan Jesu. jan Pilato li ken e ni. tan ni la, jan Josepu li\npana e sijelo ona. 39 jan Nikotemo li kama kin. (open la, tenpo pimeja\nla, ona li kama tawa jan Jesu.) ona li jo e namako pi mani mute. 40\nona tu li pana e sijelo pi jan Jesu. ona li len e sijelo kepeken linja\nlen kepeken namako. (jan Juta li pana e jan moli lon ma la, ona li pali\ne ni.) 41 ma kasi li lon poka ma pi moli pi jan Jesu. lupa moli sin li\nlon ma kasi. jan ala li lon ona. 42 ona tu li pana e jan Jesu lon lupa\nmoli ni, tan ni: tenpo suno sewi li kama.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-mute\">kipisi lipu nanpa mute</h2>\ntenpo suno nanpa wan pi tenpo esun li lon. tenpo open pi tenpo suno ni\nla, jan Mawi Makalan li kama tawa lupa moli. ona li lukin e ni: kiwen\nsuli li weka. 2 tan ni la, ona li tawa. ona li lukin e jan Simon\nPetulo e jan kute ante. (jan Jesu li olin e jan kute ni.) jan Mawi\nMakalan li toki e ni: ‘ona li weka e jan lawa tan lupa moli. mi sona ala\ne ni: ona li pana e ona lon seme?’\n3 tan ni la, jan Petulo en jan kute ante li tawa lupa moli. ona tu li\ntawa wawa. jan Petulo li tawa kepeken tenpo lili la, jan kute ante li\ntawa kepeken tenpo lili mute. nanpa wan la, jan kute ni li kama lon lupa\nmoli. 5 ona li anpa, li lukin e linja len. taso ona li tawa ala lon\ninsa pi lupa moli. 6 ni pini la, jan Petulo li kama kin. ona li tawa\ninsa pi lupa moli. ona li lukin e linja len 7 e len lawa. len lawa li\nala lon linja len. ona li taso. 8 jan kute ante li tawa insa pi lupa\nmoli. ona li lukin li sona. 9 tawa ni la, ona mute li sona ala e\nsitelen. sitelen li toki e ni: ona o sewi tan moli. 10 jan kute li\nweka tawa tomo ona.\n11 taso jan Mawi li awen lon sinpin pi lupa moli. ona li pana e telo\noko. ona li anpa lon lupa moli. 12 ona li lukin e kon toki tu. kon\ntoki li jo e len walo, li awen lon monsi lon supa. (tenpo pini la,\nsijelo pi jan Jesu li lon supa ni.) kon toki wan li lon lawa. kon toki\nante li lon noka. 13 kon toki li toki e ni: ‘meli o, sina pana e telo\noko tan seme?’ jan Mawi li toki e ni: ‘tan ni: ona li weka e jan lawa\nmi. mi sona ala e ni: ona li pana e ona lon seme?’\n14 toki ni pini la, jan Mawi li tawa jasima. ona li lukin e jan Jesu.\nona li sona ala e ni: jan ni li jan Jesu. 15 jan Jesu li toki e ni:\n‘meli o, sina pana e telo oko tan seme? sina lukin e jan seme?’ jan Mawi\nli pilin e ni: jan ni li jan pi ma kasi. ona li toki e ni: ‘jan lawa o.\nsina kama jo e ona la, toki e ni tawa mi: sina pana e ona lon seme? mi\nwile weka e ona.’ 16 jan Jesu li toki e ni: ‘jan Mawi o.’ jan Mawi li\ntawa jasima. ona li toki e ni, kepeken toki Iwisi: ‘jan Lapi o!’ (kon pi\nnimi ni li ni: jan pi pana sona.) 17 jan Jesu li toki e ni: ‘o luka\nala e mi. tenpo pini la, mi sewi ala tawa mama mije. o tawa jan sama mi.\ntoki e ni tawa ona: mi sewi tawa mama mije mi, tawa mama mije sina, tawa\nsewi mi, tawa sewi sina.’ 18 jan Mawi Makalan li tawa, li toki e ni\ntawa jan kute: ‘mi lukin e jan lawa!’ ona li toki e toki ona.\n19 tenpo suno ni li tenpo suno nanpa wan pi tenpo esun. tenpo pimeja\nli lon. jan kute li open ala e lupa, tan ni: ona li monsuta e jan Juta.\njan Jesu li kama. ona li awen, li toki e ni: ‘pona tawa sina.’ 20 toki\nni pini la, ona li pana lukin e luka e poka. jan kute li pilin pona\nmute, tan ni: ona li lukin e jan lawa. 21 kin la, jan Jesu li toki e\nni: ‘pona tawa sina. mama mije li pana e mi la, mi pana e sina.’ 22\ntoki ni pini la, ona li kon tawa jan kute. ona li toki e ni: ‘o kama jo\ne kon sewi. 23 sina pona e ike la, ike sina li pona. sina awen e ike\nla, ona awen.’\n24 taso tenpo ni la, jan kute wan li weka. nimi ona li Toma Sisimu.\n25 tan ni la, jan kute ante li toki e ni tawa ona: ‘mi lukin e jan\nlawa a!’ taso jan Toma li toki e ni: ‘mi wile lukin e sitelin pi kiwen\npalisa lon luka ona. mi wile luka e ona. kin la, mi wile pana e luka lon\ninsa pi poka ona. ni ala la, mi sona ala.’\n26 tenpo suno kama luka tu wan la, jan kute ona li lon tomo. jan Toma\nli lon ona. lupa li open ala. jan Jesu li kama. ona li awen, li toki e\nni: ‘pona tawa sina.’ 27 ona li toki e ni tawa jan Toma: ‘o pana e\nluka sina lon ni. o lukin e luka mi. o pana e luka sina lon poka mi. o\nsona.’ 28 jan Toma li toki e ni: ‘jan lawa mi o! sewi mi o!’ 29 jan\nJesu li toki e ni: ‘sina lukin e mi la, sina sona. jan li lukin ala e mi\nli sona la, jan ni li pona.’\n30 lon la, jan Jesu li pali e sitelen ante mute lon jan kute ona.\nsitelen ni li sitelen ala lon lipu ni. 31 mi sitelen e ni tawa ni:\nsina ken sona e ni: jan Jesu li jan pi ko sewi. ona li mije lili sewi.\nsina sona la, sina ken jo e kon lon nimi ona.\n<h2 id=\"kipisi-lipu-nanpa-mute-wan\">kipisi lipu nanpa mute wan</h2>\n32 ni pini la, jan Jesu li pana lukin e ona tawa jan kute lon telo\nsuli Tipelija. 2 jan Simon Petulo, en jan Toma Sisimu, en jan Natana\ntan ma tomo Kana lon ma Kalili, en mije lili pi jan Sepetaijo, en jan\nkute tu ante, li lon. 3 jan Petulo li toki e ni: ‘mi wile alasa e\nkala.’ ona mute li toki e ni: ‘mi tawa kin lon sina.’ ona mute li tawa\ntomo tawa telo. tenpo pimeja ni la, ona li kama jo ala e kala.\n4 tenpo suno li kama. jan Jesu li awen lon poka pi telo suli. telo jan\nkute li sona ala e ni: jan ni li jan Jesu. 5 jan Jesu li toki e ni:\n‘jan lili o! sina jo ala jo e kala?’ ona mute li toki e ni: ‘ala.’ 6\njan Jesu li toki e ni: ‘o pana e len linja lon poka ante pi tomo tawa\ntelo. sina lukin e kala.’ tan ni la, ona li pana e len linja. kala mute\nmute li lon la, jan kute li ken ala tawa e len linja tawa ona.\n7 tan ni la, jan kute pi olin pi jan Jesu li toki e ni tawa jan\nPetulo: ‘jan lawa li lon.’ jan Simon Petulo li kute e ni: ‘jan lawa li\nlon.’ tan ni la, ona li kama jo e len suli. (tawa ni la, ona li jo ala e\nlen.) ona li tawa telo suli. 8 kin la, jan kute ante li kama kepeken\ntomo tawa telo. (ona li lon poka ma.) ona li jo e len linja e kala mute.\n9 ona li kama lon ma la, ona li lukin e seli. kala en pan li lon seli.\n10 jan Jesu li toki e ni: ‘pana e kala pi alasa sina.’ jan Simon\nPetulo li kama jo e len linja lon ma. kala suli mute li lon. taso len\nlinja li pakala ala.\n12 jan Jesu li toki e ni: ‘o kama. o moku e moku nanpa wan.’ jan kute\nli toki ala e ni: ‘sina jan seme?’ ona li sona e ni: jan ni li jan lawa.\n13 jan Jesu li kama jo e pan. ona li pana e pan e kala tawa jan kute.\n14 jan Jesu li sewi tan moli la, tenpo tu wan la, jan Jesu li pana\nlukin e ona tawa jan kute.\n15 moku pini la, jan Jesu li toki e ni tawa jan Simon Petulo: ‘jan\nSimon o, mije lili pi jan Jojane o, jan mute ni li olin e mi. sina olin\nmute ala mute e mi?’ jan Petulo li toki e ni: ‘jan lawa o, sina sona e\nni: mi jan pona sina.’ jan Jesu li toki e ni: ‘o pana e moku tawa soweli\nlen lili mi.’\n16 tenpo nanpa tu la, jan Jesu li toki e ni: ‘jan Simon o, mije lili\npi jan Jojane o, sina olin ala olin e mi?’ jan Petulo li toki e ni: ‘jan\nlawa o, sina sona e ni: mi jan pona sina.’ jan Jesu li toki e ni: ‘o\nlawa e soweli len mi.’\n17 tenpo nanpa tu wan la, jan Jesu li toki e ni: ‘jan Simon o, mije\nlili pi jan Jojane o, sina jan pona mi anu seme?’ jan Petulo li pilin\nike, tan ni: jan Jesu li toki e ni: ‘sina jan pona mi anu seme?’ jan\nPetulo li toki e ni: ‘jan lawa o, sina sona e ale. sina sona e ni: mi\njan pona sina.’ jan Jesu li toki e ni: ‘o pana e moku tawa soweli len\nmi. 18 lon la, lon la, mi toki tawa sina: tenpo pini la, sina lili la,\nsina kama jo e len sina. sina tawa ma pi wile sina. taso tenpo kama la,\nsina lili ala la, sina suli e luka sina. jan ante li pana e len tawa\nsina. ona li tawa e sina tawa ma. sina wile ala tawa ma ni.’ 19 kon pi\ntoki pi jan Jesu li ni: tenpo kama la, moli pi jan Petulo li sewi e\nsewi. toki ni pini la, jan Jesu li toki e ni: ‘o tawa monsi mi.’\n20 jan Petulo li tawa jasima. ona li lukin e jan kute pi olin pi jan\nJesu. (tenpo pini la, jan kute ni li supa lon sinpin pi jan Jesu. ona li\ntoki e ni: ‘jan lawa o, jan seme li pali ike tawa sina?’) 21 jan\nPetulo li toki e ni tawa jan Jesu: ‘jan lawa o, jan ni anu seme?’ 22\njan Jesu li toki e ni: ‘ken la, ona li awen tawa kama mi. mi wile e ni\nla, ni li seme tawa sina? sina o tawa monsi mi a!’ 23 tan ni la, jan\nsama mute li pilin e ni: jan kute ni li moli ala. taso jan Jesu li toki\nala e ni: ‘ona li moli ala.’ jan Jesu li toki taso e ni: ‘ken la, ona li\nawen tawa kama mi. mi wile e ni la, ni li seme tawa sina?’\n24 jan kute ni li lukin e ijo ni. ijo ni la, ona li toki. ijo ni la,\nona li sitelen. mi sona e ni: toki ona li lon.\n25 jan Jesu li pali e ijo ante mute. jan li sitelen e ijo ni ale la,\nlipu mute li lon. mi pilin e ni: ma ale li ken ala jo e lipu ale ni.\n[jan Jonatan li ante e lipu ni tawa toki pona. pona tawa sina!]","metadata":{"headings":[{"depth":1,"slug":"sona-sin-pona-tan-jan-sewi-jojane","text":"sona sin pona tan jan sewi Jojane"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-wan","text":"kipisi lipu nanpa wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-tu","text":"kipisi lipu nanpa tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-tu-wan","text":"kipisi lipu nanpa tu wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-tu-tu","text":"kipisi lipu nanpa tu tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka","text":"kipisi lipu nanpa luka"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-wan","text":"kipisi lipu nanpa luka wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-tu","text":"kipisi lipu nanpa luka tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-tu-wan","text":"kipisi lipu nanpa luka tu wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-tu-tu","text":"kipisi lipu nanpa luka tu tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka","text":"kipisi lipu nanpa luka luka"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-wan","text":"kipisi lipu nanpa luka luka wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-tu","text":"kipisi lipu nanpa luka luka tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-tu-wan","text":"kipisi lipu nanpa luka luka tu wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-tu-tu","text":"kipisi lipu nanpa luka luka tu tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka","text":"kipisi lipu nanpa luka luka luka"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-wan","text":"kipisi lipu nanpa luka luka luka wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-tu","text":"kipisi lipu nanpa luka luka luka tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-tu-wan","text":"kipisi lipu nanpa luka luka luka tu wan"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-luka-luka-luka-tu-tu","text":"kipisi lipu nanpa luka luka luka tu tu"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-mute","text":"kipisi lipu nanpa mute"},{"depth":2,"slug":"kipisi-lipu-nanpa-mute-wan","text":"kipisi lipu nanpa mute wan"}],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"sona sin pona tan jan sewi Jojane","description":"A translation of John's Gospel","authors":["Jonathan Hill"],"proofreaders":null,"date":"2022-07-21","date-precision":"day","original":{"title":"The Gospel of John","authors":null},"tags":["translation","story","prose","nasin sewi","religion"],"license":"CC BY-SA 4.0","sources":["https://www.dropbox.com/scl/fo/1lwxpg9edoq0vp8a3k87b/AO-KKWMrxjSaYDm9HQo2u7o?rlkey=nnbhztds2crng00u8zu1mf7zb&e=3&dl=0"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"}},"t/pop":{"prev":{"id":"2022/10/tawa-sona-pi-telo-nasa","data":{"title":"tawa (sona pi telo nasa)","description":"mi pilin ala e toki pi musi ni. sona li lon nasin pi jan ale. taso jan li pilin ala e ni la, sitelen musi pi jan ni li pona tawa mi.\n\nGot the title (or rather, the parenthetical title) for this one from the GPT-3 text generation demo, and it seemed to want to go in a very particular direction. This isn't the first time I've written a song with a similar sound and storyline, but I decided to experiment a good bit with how I did both this time around. Also I did promise I'd work beer girl into the cover art because of this one lol.\n","authors":["jan Usawi"],"proofreaders":null,"date":"2022-10-28T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":null,"tags":["music","pop"],"license":"CC-BY-NC-SA-3.0","sources":["https://janusawi.bandcamp.com/track/tawa-sona-pi-telo-nasa","https://www.youtube.com/watch?v=nsDLoDw9qp0"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"body":"sina jan sona \npali pi tenpo pimeja ni la \nkepeken pi nimi ni li len ala \nkin la sina wile len mute\n\ntaso sina nasa a \nli pana tawa mi e poki telo sama ni: \nmi moku li pilin e telo ni la \nmi ken kama sona e wile\n\nanu ken la sona li lon ala nasin mi \ntenpo mute la mi sona e lon ala ni \ntaso sina pakala e wawa sona mi \nsina pakala pi nasin sona mi\n\nona li ken tan ni: mi ken ala kon \nlon tomo ni la pilin kon ale li telo \ntaso luka sina la mi kama sama ko \nuta sina li pana e namako\n\no tawa tawa tawa mi a \nmi wile olin \no tawa tawa tawa e mi \nmi ken kama sin \nsina kama tawa \nlawa mi li kama usawi \nsina toki: “o tawa tawa tawa” \nli tawa sina e linja \npi sike luka mi a \nmi ken ala utala \nsina sona \ntawa tawa sina li wawa tawa mi\n\ntawa musi a \nli ken ala pini \ntaso lon lawa mi la toki monsi\n\nmi sitelen jan \nanu jasima \nanu sina \nanu mi?\n\nken la sona ni li lon ala nasin mi \ntenpo mute la mi sona e lon insa mi \ntaso sina pakala e wawa sona mi \nsina pakala pi nasin sona mi\n\nuta mi li kama ala kama laso? \nanu tan pilin mi la sinpin mi li loje taso? \nlukin sina la mi kama sama ko \nmi weka e sona mi li weka e kon \n\no tawa tawa tawa mi a \nmi wile olin \no tawa tawa tawa e mi \nmi ken kama sin \nsina kama li tawa \nli lawa e mi \nsina usawi \nli suwi \no tawa tawa tawa \no tawa sina e linja \npi sike noka lawa mi a \nmi o tawa taso a \nsina sona \ntawa tawa sina li wawa tawa mi\n\nmi o tawa \nmi o tawa \nmi o tawa \nmi o tawa","filePath":"poki/plaintext/2022/10/tawa-sona-pi-telo-nasa.md","digest":"e26c47f01304e0e2","rendered":{"html":"sina jan sona \npali pi tenpo pimeja ni la \nkepeken pi nimi ni li len ala \nkin la sina wile len mute\ntaso sina nasa a \nli pana tawa mi e poki telo sama ni: \nmi moku li pilin e telo ni la \nmi ken kama sona e wile\nanu ken la sona li lon ala nasin mi \ntenpo mute la mi sona e lon ala ni \ntaso sina pakala e wawa sona mi \nsina pakala pi nasin sona mi\nona li ken tan ni: mi ken ala kon \nlon tomo ni la pilin kon ale li telo \ntaso luka sina la mi kama sama ko \nuta sina li pana e namako\no tawa tawa tawa mi a \nmi wile olin \no tawa tawa tawa e mi \nmi ken kama sin \nsina kama tawa \nlawa mi li kama usawi \nsina toki: “o tawa tawa tawa” \nli tawa sina e linja \npi sike luka mi a \nmi ken ala utala \nsina sona \ntawa tawa sina li wawa tawa mi\ntawa musi a \nli ken ala pini \ntaso lon lawa mi la toki monsi\nmi sitelen jan \nanu jasima \nanu sina \nanu mi?\nken la sona ni li lon ala nasin mi \ntenpo mute la mi sona e lon insa mi \ntaso sina pakala e wawa sona mi \nsina pakala pi nasin sona mi\nuta mi li kama ala kama laso? \nanu tan pilin mi la sinpin mi li loje taso? \nlukin sina la mi kama sama ko \nmi weka e sona mi li weka e kon\no tawa tawa tawa mi a \nmi wile olin \no tawa tawa tawa e mi \nmi ken kama sin \nsina kama li tawa \nli lawa e mi \nsina usawi \nli suwi \no tawa tawa tawa \no tawa sina e linja \npi sike noka lawa mi a \nmi o tawa taso a \nsina sona \ntawa tawa sina li wawa tawa mi\nmi o tawa \nmi o tawa \nmi o tawa \nmi o tawa","metadata":{"headings":[],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"tawa (sona pi telo nasa)","description":"mi pilin ala e toki pi musi ni. sona li lon nasin pi jan ale. taso jan li pilin ala e ni la, sitelen musi pi jan ni li pona tawa mi.\n\nGot the title (or rather, the parenthetical title) for this one from the GPT-3 text generation demo, and it seemed to want to go in a very particular direction. This isn't the first time I've written a song with a similar sound and storyline, but I decided to experiment a good bit with how I did both this time around. Also I did promise I'd work beer girl into the cover art because of this one lol.\n","authors":["jan Usawi"],"proofreaders":null,"date":"2022-10-28T00:00:00.000Z","date-precision":"day","tags":["music","pop"],"original":null,"license":"CC-BY-NC-SA-3.0","sources":["https://janusawi.bandcamp.com/track/tawa-sona-pi-telo-nasa","https://www.youtube.com/watch?v=nsDLoDw9qp0"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"},"next":{"id":"2022/06/omekalikante","data":{"title":"omekalikante","description":"Happy birthday omekalike!\n\nI've been saving this remix up for quite a while, tweaking it and adding new elements over the course of like months. Two days ago I made a mad dash to write the lyrics (both in English and in Toki Pona, don't freak out!), yesterday I recorded and edited them, and today here we are ^^\n\nThe drums, sfx, main vocals, and text-to-speech are all new additions on the track, but everything else was made using vocal clips from the original omekalike.\n\nMuch love to all y'all. I'm still very much blown away by, like, all of what's happened with my music this year. This is not at all where I thought rejoining ma pona was going to lead me, but I'm so glad it did. sina ale li pona sewi a.\n","authors":["jan Usawi"],"proofreaders":null,"date":"2022-06-29T00:00:00.000Z","date-precision":"day","original":null,"tags":["music","pop"],"license":"CC-BY-NC-SA-3.0","sources":["https://janusawi.bandcamp.com/album/omekalikante","https://www.youtube.com/watch?v=SBTiQG_NTY4"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"body":"(Ceci n'est pas une guitar \\\nni li kalama uta)\n\nI been in the game for a year now \\\nTook a lil while, but I'm here now \\\nShowed 'em what I had, they said it warranted a badge \\\nWhy the hell did I think it wasn't clear how \\\nNow I'm coming back on the mic \\\nThe studio one, that's right \\\nOut from the dorm, back in the home, bass with the amp simulator on the vox, automating the delay time\n\nI'm making bank in a business they ain't even heard of \\\nI only stumble over my words \\\nTryna explain just half of a third of \\\nwhat kinda world I'm living in terms of \\\nNow even they want me to get the word out \\\n137, to be unexact \\\nThey think it's crazy I made that work out\n\nBrains getting blurred out \\\n'Cause on top of the lyricism, yeah I made the beats hit \\\nTop of the line before they're even completed \\\nGo ahead with the tuner, boy, I don't even need it \\\nAnd on top of the quality, I stay friendly to speak with \\\nDon't care if I blow up, that's how I intend to keep it \\\nIf I'm being real I still don't fully believe this \\\nBut Jesus \n\nWould be a good rhyme if I said the name that way so I gotta go meta \\\nHardly would be my song if I didn't \\\nI know the way I write and I woulda dodged that shit if I didn't know better \\\nbut y'all love me and I don't dodge evidence \\\nI'm too busy here setting precedents \\\nGetting a bit excessive like\n\npali nasa \\\nmi wile e mani la \\\nmi ken kalama suli e nimi sama \"wawa\" sama \"pipi\" sama \"mama\" \\\nmama mi li ken kute e ni \\\nnasin pi jan mute la mi nasa taso ala \\\n(sina pilin monsuta ala monsuta?)\n\ntaso mani li kama tawa mi \\\ntoki sewi li kama tawa mi \\\nsona mute li kama tawa mi \\\nijo ni li pona tawa mi \\\nlukin mi la mi ken monsuta \\\ntenpo pini la ken ni li lon ala \\\n(a a a, musi a—sina o pilin monsuta)\n\nni la \\\no jan pi awen toki lawa ni: \\\nmi o awen lili sama ni \\\na la sina ken ala lukin \\\nmi kama pilin e ni: \\\nsina lon ala lon tenpo mi \\\nni la mi ken weka e sona toki sina lon tenpo ale\n\nken la lon ni li awen \\\nutala sina la sitelen mi li lon e wile mi kepeken \\\npilin wawa pi ken ala lape \\\nni li ike taso sina wile ala pake \\\nla mi toki suli sin e ni: \\\n(omekalikante)\n\n(I still haven't brushed my teeth yet, I should probably do that)","filePath":"poki/plaintext/2022/06/omekalikante.md","digest":"d553ba4a74e9519b","rendered":{"html":"(Ceci n’est pas une guitar \nni li kalama uta)\nI been in the game for a year now \nTook a lil while, but I’m here now \nShowed ‘em what I had, they said it warranted a badge \nWhy the hell did I think it wasn’t clear how \nNow I’m coming back on the mic \nThe studio one, that’s right \nOut from the dorm, back in the home, bass with the amp simulator on the vox, automating the delay time\nI’m making bank in a business they ain’t even heard of \nI only stumble over my words \nTryna explain just half of a third of \nwhat kinda world I’m living in terms of \nNow even they want me to get the word out \n137, to be unexact \nThey think it’s crazy I made that work out\nBrains getting blurred out \n‘Cause on top of the lyricism, yeah I made the beats hit \nTop of the line before they’re even completed \nGo ahead with the tuner, boy, I don’t even need it \nAnd on top of the quality, I stay friendly to speak with \nDon’t care if I blow up, that’s how I intend to keep it \nIf I’m being real I still don’t fully believe this \nBut Jesus\nWould be a good rhyme if I said the name that way so I gotta go meta \nHardly would be my song if I didn’t \nI know the way I write and I woulda dodged that shit if I didn’t know better \nbut y’all love me and I don’t dodge evidence \nI’m too busy here setting precedents \nGetting a bit excessive like\npali nasa \nmi wile e mani la \nmi ken kalama suli e nimi sama “wawa” sama “pipi” sama “mama” \nmama mi li ken kute e ni \nnasin pi jan mute la mi nasa taso ala \n(sina pilin monsuta ala monsuta?)\ntaso mani li kama tawa mi \ntoki sewi li kama tawa mi \nsona mute li kama tawa mi \nijo ni li pona tawa mi \nlukin mi la mi ken monsuta \ntenpo pini la ken ni li lon ala \n(a a a, musi a—sina o pilin monsuta)\nni la \no jan pi awen toki lawa ni: \nmi o awen lili sama ni \na la sina ken ala lukin \nmi kama pilin e ni: \nsina lon ala lon tenpo mi \nni la mi ken weka e sona toki sina lon tenpo ale\nken la lon ni li awen \nutala sina la sitelen mi li lon e wile mi kepeken \npilin wawa pi ken ala lape \nni li ike taso sina wile ala pake \nla mi toki suli sin e ni: \n(omekalikante)\n(I still haven’t brushed my teeth yet, I should probably do that)","metadata":{"headings":[],"localImagePaths":[],"remoteImagePaths":[],"frontmatter":{"title":"omekalikante","description":"Happy birthday omekalike!\n\nI've been saving this remix up for quite a while, tweaking it and adding new elements over the course of like months. Two days ago I made a mad dash to write the lyrics (both in English and in Toki Pona, don't freak out!), yesterday I recorded and edited them, and today here we are ^^\n\nThe drums, sfx, main vocals, and text-to-speech are all new additions on the track, but everything else was made using vocal clips from the original omekalike.\n\nMuch love to all y'all. I'm still very much blown away by, like, all of what's happened with my music this year. This is not at all where I thought rejoining ma pona was going to lead me, but I'm so glad it did. sina ale li pona sewi a.\n","authors":["jan Usawi"],"proofreaders":null,"date":"2022-06-29T00:00:00.000Z","date-precision":"day","tags":["music","pop"],"original":null,"license":"CC-BY-NC-SA-3.0","sources":["https://janusawi.bandcamp.com/album/omekalikante","https://www.youtube.com/watch?v=SBTiQG_NTY4"],"archives":null,"preprocessing":null,"accessibility-notes":null,"notes":null},"imagePaths":[]}},"collection":"poki"}},"t/vietnamese":{},"t/vietnam":{},"a/林虤":{},"o/See_Tình":{}}

we we we we
sina kama tawa lawa mi tan seme?
mi sona ala
e ni: mi olin e sina tan seme a?

pe pi pe pi
sina ken ala ken lon poka mi?
mi wile e ni:
tenpo pimeja la mi unpa e sina.

sina sona ala sona sona e ni:
mi wile toki e olin tawa sina.
taso mi sona ala e toki seme.

mi sona ala.
mi sona ala.
a ken la mi sona!
mi lukin e sina la, mi sona e olin.
mi olin. mi olin kin. mi olin. mi olin.

mi lukin e sina la, mi sona e olin.
ijo ante li ike. olin li pona mute.

je ja
sina olin ala olin e mi a?!
je ja
sina olin ala olin e mi a?!

tenpo ni la, tenpo ni la,
mi sona ala kin a!
olin li pona ala pona?
mi sona ala kin a!

taso tenpo ni la sona
taso e ni: sina suno mi.
sina suno e mi a!
seli e mi kin.

sina sona ala sona e ni:
mi wile toki e olin tawa sina.
taso mi sona ala e toki seme.

mi sona ala.
mi sona ala.
a ken la mi sona!
mi lukin e sina la, mi sona e olin.
mi olin. mi olin kin. mi olin. mi olin.

mi lukin e sina la, mi sona e olin.
ijo ante li ike. olin li pona mute.

je ja
sina olin ala olin e mi?!
je ja
sina olin ala olin e mi a?!